Kultura gospodarcza IV rewolucji przemysłowej jako fundament rzeczywistości hybrydowej
Słowa kluczowe:
hybrydowa rzeczywistość, przemysł 4.0, rewolucja przemysłowa, kultura gospodarcza, wirtualność
Abstrakt
Artykuł podejmuje zagadnienie rzeczywistości hybrydowej, traktując ją jako społeczny i kulturowy fenomen współczesności. Analizie hybrydowej formuły świata służy kategoria kultury gospodarczej. Pojęcie to, dając się poznać jako szczególna odmiana kultury w ogóle, wyprowadzone zostaje z szerzej znanego zjawiska industrializacji i umożliwia wykonanie wielowymiarowej diagnozy rzeczywistości zastanej, z uwzględnieniem trzech różnych, acz powiązanych ze sobą wymiarów rzeczywistości: materialnego, społecznego i symbolicznego. Jednocześnie kategoria kultury gospodarczej uprawomocnia przywołanie kontekstu IV rewolucji przemysłowej, który finalnie staje się matrycą hybrydowości. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie treści poszczególnych warstw kultury gospodarczej Przemysłu 4.0, a rezultatem wskazanie możliwych do identyfikowania hybrydowości. Większość z nich wiązać trzeba z transgresyjnym charakterem kultury, ukierunkowanym na zacieranie granic między tym, co realne i wirtualne, konsumowane i produkowane. Jest to analiza konceptualna. Punktem wyjścia przedstawionym w wywodzie jest pojęcie industrializacji. Finalnej charakterystyce hybrydowej rzeczywistości służy zaś wylistowanie symptomów IV rewolucji.
Bibliografia
Bartnik Cz. (1995). Personalizm. Lublin Oficyna wydawnicza „Czas”.
Baudrillad J. (1996). Precesja symulakrów, tłum. Tadeusz Komendant. W: R. Nycz (red.), Postmodernizm. Antologia przekładów. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński, s. 175-189.
Bell D. (1974). The Coming of Post-industrial Society. A Venture in Social Forecasting. London: Heinemann.
Branicki W. (2009).Tożsamość a wirtualność. Kraków: Nomos.
Dukaj J. (2021). Sztuczna inteligencja – koniec naszej podmiotowości? Pomorski Thinkletter Nr 4: 1-5.
Fromm E. (1999). Mieć czy być, przeł. Jan Karłowski. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Fromm E. (2013). Rewolucja nadziei. W stronę uczłowieczonej technologii, przeł. Agnieszka Kocha Kraków: Vis-à-Vis.
Gajak-Toczek M. (2010). Tożsamość a współczesne media. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura, Nr 1, s. 90-101.
Götz M. (2018). Przemysł czwartej generacji (przemysł 4.0) a międzynarodowa współpraca gospodarcza. Ekonomista, nr 4: 385-403.
Habermas J.. (2015). Od obrazów świata do świata życia, przeł. Adam Romaniuk, Filozofia i Nauka. Studia Filozoficzne i Interdyscyplinarne, nr 3, s. 11‒37.
Herudziński T., Bondyra K. (2016). Przemysł jako przedmiot zainteresowania socjologii. Zarządzanie innowacyjne w gospodarce i biznesie, 1/22: 13-26.
Hryniewicz J. (2004). Polityczny i kulturowy kontekst rozwoju gospodarczego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Kagermann H., Wahlster W., Helbig J.(213) Recommendations for Implementing the Strategic Industrie 4.0. Acatech-National Academy of Science and Engineering, Germany.
Kaniowski A. (1984). Socjalizacja jednostki a rozwój społeczny w teorii Jürgena Hubermsa. Univeristatis Nicolai Copernici. Socjologia Wychowania 5(145):11-21
Kłoskowska A. (2007). Socjologia kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kochanowicz J. (2010). Duch kapitalizmu na polskiej peryferii. Perspektywa historyczna. W: J. Kochanowicz, M. Marody (red.). Kultura i gospodarka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 21‒51.
Kozielecki J. (2002). Transgresja i kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. Acta
Krzysztofek K., Szczepański M., S. (2002). Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych.Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Lévinas E. (1996). Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M Kowalska, Warszawa: PWN.
Marciszewski W., (1998). Sztuczna inteligencja. Kraków: Znak.
Marcuse H. (1991). Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego. przekł. W. Gromczyński. Warszawa: PWN.
Marks K. (1948). Nędza filozofii : odpowiedź na "Filozofię nędzy" p. Proudhona, przekł. dokonał Kazimierz Błeszyński, listy Karola Marksa, przek. P. Hoffman, Spółdzielnia Wydawnicza Książka, Warszawa.
Marks K. (1984). Kapitał. T3. Warszawa: PWN.
Marks K. (2005). Rękopisy filozoficzno-ekonomiczne z 1844 r. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Marody M. (2015). Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Marody M., Giza-Poleszczuk A. (2004). Przemiany więzi społecznych. Warszawa: WN Scholar.
Matejko A. (1962). Socjologia przemysłu — jej przedmiot i stosunek do nauk pokrewnych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Nr 24, z 4 :219-247.
Mazurek P. (2006). Anatomia internetowej moralności. W: D. Batorski, M. Marody A. Nowak, (red.). Społeczna przestrzeń Internetu. Warszawa: Wydawnictwo SWPS, s. 79-89.
McCloskey D.N. (2017). Burżuazyjna godność. Dlaczego ekonomia nie potrafi wyjaśnić współczesnego świata?, przekł. J. Lewiński, M. Zieliński Wrocław: Instytut Edukacji Ekonomicznej.
Moczydłowska J. (2023). Przemysł 4.0 (?) Ludzie i technologie. Warszawa: Dyfin.
Mumford L. (1966). Technika a cywilizacja. Historia rozwoju maszyny i jej wpływ na cywilizację, przeł. Ewa Danecka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
North Douglass (1990). Institutions, Institutional Change and Economic Performance. Cambridge: Cambridge University Press.
Ogburn W. F. (1922). Social Change with Respect to Culture and Original Nature. New York: B.W. Huebsch Inc
Ogburn W. F. (1964). On Culture and Social Change. Selected Papers. Edited and with an Introduction by Otis Dudley Duncan, Chicago: University Press Chicago.
Ortega y Gasset J. (2002). Bunt mas, przeł. Piotr Niklewicz, Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
Polanyi K. (1957). The great transformation. The Political and Economic Origins of Our Time. Boston: Beacon Press.
Saint-Simon, C. (1968). Pisma wybrane, T2. Warszawa: Książka i Wiedza.
Sombart W. (2010). Żydzi i życie gospodarcze, przeł. M. Brokmanowa, Warszawa: IFiS PAN.
Spencer H. (1972). On Social Evolution. Chicago: University of Chicago Press.
Spengler O. (2014). Zmierzch zachodu, przeł. Józef Marzęcki. Warszawa: Aletheia.
Szacki J. (2012). Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe. Warszawa: PWN.
Szczepański J. (1965). Społeczne mechanizmy wpływu uprzemysłowienia. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny. nr 27, z. 3, s. 205-215.
Toynbee A. J. (2000). Studium historii, przeł. Józef Marzęcki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Veblen T. (1904). Theory of Business Enterprise. New York: The New American Library.
Veblen T. (1924). Absentee Ownership and Business Enterprise in Recent Times. The Case of America, London: Allen & Unwin.
Weber M. (1994). Etyka protestancka a duch kapitalizmu, przeł. Jan Miziński, Lublin: Wydawnictwo Test.
Wilk A. (2018). Sztuczna inteligencja – wyzwaniem XXI wieku. Przegląd Telekomunikacyjny ROCZNIK XCI l nr 5 : 105-111.
Wodnicka M. (2010). Wpływ czwartej rewolucji przemysłowej na innowacyjność usług. Optimum. Economic Studies NR 3 (105) : 48-59.
Zdun M.,(2021). Virtus virtualis jako metafora i symptom kultury (nie)odpowiedzialności . W: M. Bogunia-Borowska (red.). Kultura (nie)odpowiedzialności: społeczne konteksty zaniechanej cnoty. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 171-186.
Baudrillad J. (1996). Precesja symulakrów, tłum. Tadeusz Komendant. W: R. Nycz (red.), Postmodernizm. Antologia przekładów. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński, s. 175-189.
Bell D. (1974). The Coming of Post-industrial Society. A Venture in Social Forecasting. London: Heinemann.
Branicki W. (2009).Tożsamość a wirtualność. Kraków: Nomos.
Dukaj J. (2021). Sztuczna inteligencja – koniec naszej podmiotowości? Pomorski Thinkletter Nr 4: 1-5.
Fromm E. (1999). Mieć czy być, przeł. Jan Karłowski. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Fromm E. (2013). Rewolucja nadziei. W stronę uczłowieczonej technologii, przeł. Agnieszka Kocha Kraków: Vis-à-Vis.
Gajak-Toczek M. (2010). Tożsamość a współczesne media. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura, Nr 1, s. 90-101.
Götz M. (2018). Przemysł czwartej generacji (przemysł 4.0) a międzynarodowa współpraca gospodarcza. Ekonomista, nr 4: 385-403.
Habermas J.. (2015). Od obrazów świata do świata życia, przeł. Adam Romaniuk, Filozofia i Nauka. Studia Filozoficzne i Interdyscyplinarne, nr 3, s. 11‒37.
Herudziński T., Bondyra K. (2016). Przemysł jako przedmiot zainteresowania socjologii. Zarządzanie innowacyjne w gospodarce i biznesie, 1/22: 13-26.
Hryniewicz J. (2004). Polityczny i kulturowy kontekst rozwoju gospodarczego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Kagermann H., Wahlster W., Helbig J.(213) Recommendations for Implementing the Strategic Industrie 4.0. Acatech-National Academy of Science and Engineering, Germany.
Kaniowski A. (1984). Socjalizacja jednostki a rozwój społeczny w teorii Jürgena Hubermsa. Univeristatis Nicolai Copernici. Socjologia Wychowania 5(145):11-21
Kłoskowska A. (2007). Socjologia kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kochanowicz J. (2010). Duch kapitalizmu na polskiej peryferii. Perspektywa historyczna. W: J. Kochanowicz, M. Marody (red.). Kultura i gospodarka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 21‒51.
Kozielecki J. (2002). Transgresja i kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. Acta
Krzysztofek K., Szczepański M., S. (2002). Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych.Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Lévinas E. (1996). Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M Kowalska, Warszawa: PWN.
Marciszewski W., (1998). Sztuczna inteligencja. Kraków: Znak.
Marcuse H. (1991). Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego. przekł. W. Gromczyński. Warszawa: PWN.
Marks K. (1948). Nędza filozofii : odpowiedź na "Filozofię nędzy" p. Proudhona, przekł. dokonał Kazimierz Błeszyński, listy Karola Marksa, przek. P. Hoffman, Spółdzielnia Wydawnicza Książka, Warszawa.
Marks K. (1984). Kapitał. T3. Warszawa: PWN.
Marks K. (2005). Rękopisy filozoficzno-ekonomiczne z 1844 r. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Marody M. (2015). Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Marody M., Giza-Poleszczuk A. (2004). Przemiany więzi społecznych. Warszawa: WN Scholar.
Matejko A. (1962). Socjologia przemysłu — jej przedmiot i stosunek do nauk pokrewnych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Nr 24, z 4 :219-247.
Mazurek P. (2006). Anatomia internetowej moralności. W: D. Batorski, M. Marody A. Nowak, (red.). Społeczna przestrzeń Internetu. Warszawa: Wydawnictwo SWPS, s. 79-89.
McCloskey D.N. (2017). Burżuazyjna godność. Dlaczego ekonomia nie potrafi wyjaśnić współczesnego świata?, przekł. J. Lewiński, M. Zieliński Wrocław: Instytut Edukacji Ekonomicznej.
Moczydłowska J. (2023). Przemysł 4.0 (?) Ludzie i technologie. Warszawa: Dyfin.
Mumford L. (1966). Technika a cywilizacja. Historia rozwoju maszyny i jej wpływ na cywilizację, przeł. Ewa Danecka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
North Douglass (1990). Institutions, Institutional Change and Economic Performance. Cambridge: Cambridge University Press.
Ogburn W. F. (1922). Social Change with Respect to Culture and Original Nature. New York: B.W. Huebsch Inc
Ogburn W. F. (1964). On Culture and Social Change. Selected Papers. Edited and with an Introduction by Otis Dudley Duncan, Chicago: University Press Chicago.
Ortega y Gasset J. (2002). Bunt mas, przeł. Piotr Niklewicz, Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
Polanyi K. (1957). The great transformation. The Political and Economic Origins of Our Time. Boston: Beacon Press.
Saint-Simon, C. (1968). Pisma wybrane, T2. Warszawa: Książka i Wiedza.
Sombart W. (2010). Żydzi i życie gospodarcze, przeł. M. Brokmanowa, Warszawa: IFiS PAN.
Spencer H. (1972). On Social Evolution. Chicago: University of Chicago Press.
Spengler O. (2014). Zmierzch zachodu, przeł. Józef Marzęcki. Warszawa: Aletheia.
Szacki J. (2012). Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe. Warszawa: PWN.
Szczepański J. (1965). Społeczne mechanizmy wpływu uprzemysłowienia. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny. nr 27, z. 3, s. 205-215.
Toynbee A. J. (2000). Studium historii, przeł. Józef Marzęcki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Veblen T. (1904). Theory of Business Enterprise. New York: The New American Library.
Veblen T. (1924). Absentee Ownership and Business Enterprise in Recent Times. The Case of America, London: Allen & Unwin.
Weber M. (1994). Etyka protestancka a duch kapitalizmu, przeł. Jan Miziński, Lublin: Wydawnictwo Test.
Wilk A. (2018). Sztuczna inteligencja – wyzwaniem XXI wieku. Przegląd Telekomunikacyjny ROCZNIK XCI l nr 5 : 105-111.
Wodnicka M. (2010). Wpływ czwartej rewolucji przemysłowej na innowacyjność usług. Optimum. Economic Studies NR 3 (105) : 48-59.
Zdun M.,(2021). Virtus virtualis jako metafora i symptom kultury (nie)odpowiedzialności . W: M. Bogunia-Borowska (red.). Kultura (nie)odpowiedzialności: społeczne konteksty zaniechanej cnoty. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 171-186.
Opublikowane
2024-09-30
Jak cytować
[1]
Zdun, M. 2024. Kultura gospodarcza IV rewolucji przemysłowej jako fundament rzeczywistości hybrydowej. Perspektywy Kultury. 46, 3 (wrz. 2024), 357-376. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2024.4603.22.
Copyright (c) 2024 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
