Pedagogia świętych na kanwie teologii Hansa Ursa von Balthasara i Adrienne von Speyr
Słowa kluczowe:
święci, wychowanie, Hans Urs von Balthasar, Adrienne von Speyr, pedagogika religijna
Abstrakt
Tajemnica świętych obcowania jest katolicką prawdą wiary. Dla szwajcarskiego teologa Hansa Ursa von Balthasara i współpracującej z nim lekarki i mistyczki Adrienne von Speyr święci stanowili aktualizację i potwierdzenie prawdziwości Ewangelii, a zarazem jedno ze źródeł teologii dogmatycznej. Zasadniczym pojęciem w tej perspektywie poznawczej jest osobista misja świętych w Kościele, którą Balthasar badał, stosując metodę „nadprzyrodzonej fenomenologii”. Poszukiwał w ten sposób nowych impulsów nie tylko dla duchowości, ale także dla teologii. Jednym ze źródeł poznania świętych był dla Balthasara kontemplacyjno-mistyczny kontakt Adrienne von Speyr ze świętymi, poświadczony kościelnym imprimatur dla jej publikacji, a także teologicznym rozeznaniem Balthasara i wielu innych teologów. Celem artykułu jest, po pierwsze, rekonstrukcja Balthasariańskiej metody „nadprzyrodzonej fenomenologii” w odniesieniu do świętych, również przy wykorzystaniu publikacji A. von Speyr. Drugim krokiem jest natomiast próba wydobycia implikacji teologii świętych Balthasara i Speyr dla pedagogiki religii. Przyjęto metodę analizy tekstów obojga autorów, stanowiących przedmiot zainteresowania, z uwzględnieniem literatury sekundarnej. Konkluzją jest konstatacja ogromnego potencjału pedagogii świętych w wychowaniu katolickim, katechezie, samowychowaniu i osobowej integracji.
Bibliografia
Aleksiejuk A., Marek Z., Milerski B. (2020). Pedagogika religii w Polsce. W: Z. Marek i A. Walulik (red.), Pedagogika religii. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Bagnoud, J. (2018). Adrienne von Speyr. Médecin et mystique. Rzym: Chōra.
Balthasar, H. U. von. (1967). A Theological Anthropology. New York: Sheed and Ward.
Balthasar, H. U. von. (1978). Theodramatik. Tom 2. Die Personen des Spiels. Część 2. Die Personen in Christus. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Balthasar, H. U. von. (1981). First Glance at Adrienne von Speyr. Przekład: Antje Lawry, Sergia Englund. San Francisco: Ignatius Press.
Balthasar, H. U. von. (1982). The Glory of the Lord: A theological aesthetics. I. Seeing the form. Przekład: Erasmo Leiva-Merikakis. A Communio Book. San Francisco: Ignatius Press.
Balthasar, H. U. von. (1986a). Prayer. Przekład: Graham Harrison. San Francisco: Ignatius Press.
Balthasar, H. U. von. (1989). Theology and Sanctity. W H. U. v. Balthasar, The Word Made Flesh. Explorations in Theology I, San Francisco: Ignatius Press, 181-210.
Balthasar, H. U. von. (1992). Two Sisters in the Spirit: Therese of Lisieux and Elizabeth of the Trinity. Przekład: Donald Nichols, Anne Englund Nash, Dennis Martin. San Francisco: Ignatius Press. (1970). Schwestern im Geist: Therese von Lisieux und Elisabeth von Dijon. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Balthasar, H. U. von. (1994). Our Task: A Report and a Plan. Przekład: John Saward. San Francisco: Ignatius Press, A Communio Book.
Balthasar, H. U. von. (1996). Bernanos: An Ecclesial Existence. Przekład: Erasmo Leiva-Merikakis. San Francisco: Ignatius Press. New York: Crossroad Publications.
Balthasar, H. U. von. (1997). Wiarygodna jest tylko miłość. Przekład: Eligiusz Piotrowski. Kraków: WAM.
Balthasar, H. U. von. (2003). Słowo wstępne. W: Speyr, A. von. Posłannictwo Proroków. Przekład: Anna Kleszcz. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Balthasar, H. U. von. (2004a). Podziękowanie Laureata Nagrody im. Wolfganga Amadeusza Mozarta wygłoszone 22 maja 1987 roku w Innsbrucku, W Elio Guerriero, Hans Urs von Balthasar: Monografia. Kraków: Wydawnictwo m, 396-401.
Balthasar, H. U. von. (2004b). O moim dziele. Przekład: Marek Urban. Kraków: Wydawnictwo m.
Balthasar, H. U. von. (2004c). Antyrzymski resentyment: papiestwo a Kościół. Przekład: Wiesław Szymona. Poznań: W drodze.
Balthasar, H. U. von. (2008). Chwała: Estetyka teologiczna. I. Kontemplacja postaci. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Balthasar, H. U. von. (2013). Duch chrześcijański. Przekład: Zofia Włodek. Poznań: W drodze.
Balthasar, H. U. von., Chantraine, G., Scola, A. (red.). (1986). Adrienne von Speyr und ihre kirchliche Sendung. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Barron, R. bp. Fr. Joseph Fessio: Reacting to His Friend Being Named Pope. pozyskano z: https://www.youtube.com/watch?v=ceyAlne3WDM (dostęp: 31.01.2024).
Bernanos, G. (2012). Pod słońcem szatana. Przekład: Zofia Milewska. Warszawa: Fronda.
Catry, P. (1986). Spuren Gottes. W H. U. v. Balthasar, G. Chantraine, A. Scola, (red.) Adrienne von Speyr und ihre kirchliche Sendung. Johannes Verlag Einsiedeln, 19-35.
Dimech, P. (2015). The grounding of the authority of the saints: A study in Hans Urs von Balthasar’s theology of the saints, Durham theses, Durham University. Available at Durham E-Theses Online: http://etheses.dur.ac.uk/11050/
Guerriero, E. (2004). Hans Urs von Balthasar: Monografia. Przekład Monika Rodkiewicz. Kraków: Wydawnictwo m.
Harrison, V. S. (1999). Personal Identity and Integration: Von Balthasar’ Phenomenogy of Human Holiness. The Heythrop Journal XL, 424-437.
Harrison, V. S. (2000). The Apologetic Value of Human Holiness: Von Balthasar’s Christocentric Philosophical Anthropology. Dordrecht: Springer Science+Business Media.
Katechizm Kościoła Katolickiego. (1994). Poznań: Wydawnictwo Pallotinum.
Kaźmierczak, P. (2024). „Pedagogia i pedeutologia Ćwiczeń duchownych św. Ignacego w ujęciu Hansa Ursa von Balthasara i Adrienne von Speyr”. Studia Paedagogica Ignatiana nr 2 (przyjęty do druku).
McGregor, C., Chapp, L. Love Alone is Credible, część 2: Balthasar: Beauty, Goodness, Truth. Pozyskano z: https://www.youtube.com/ watch?v=TqYvZ95YYwQ&ab_channel=Balthasar%3ABeauty%2CGoodness%2CTruth (dostęp: 30.04.2021).
Milerski, B. (2020). Metodologia pedagogiki religii. W: Z. Marek i A. Walulik (red.), Pedagogika religii. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, 93-114.
Miles, L. M. (2013). Obedience of a corpse: The key to the Holy Saturday writings of Adrienne von Speyr. A Thesis presented for the degree of PhD in Divinity at the University of Aberdeen. https://abdn.primo.exlibrisgroup.com/discovery/delivery/ 44ABE_INST:44ABE_VU1/12152587910005941
Moss, D. (2004). The Saints. W E. T. Oakes, D. Moss (red.) The Cambridge Companion to Hans Urs von Balthasar. Cambridge: Cambridge University Press. 79-92.
Ouellet, M. (2020). Postfazione: Adrienne von Speyr: nuovi orizzonti. W: J. Servais (red.), Adrienne von Speyr: Una donna nel cuore del Ventesimo secolo. Lugano – Siena: Eupress FTL – Edizioni Cantagalli s.r.l., 167-176.
Piotrowski, E. (2005). Hans Urs von Balthasar. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Schumacher, M. M. (2014). A Trinitarian Anthropology: Adrienne von Speyr & Hans Urs von Balthasar in Dialogue with Thomas Aquinas. Washington DC: The Catholic University of America Press.
Secomb, M. A. (2010). Hearing the call of God: Toward a theological phenomenology of vocation. Unpublished PhD dissertation, Australian Catholic University, https://acuresearchbank.acu.edu.au/item/884v0/hearing-the-call-of-god-toward-a-theological-phenomenology-of-vocation
Speyr, A. von. (1949). Heiligkeit im Alltag. Geist und Leben 22/3, 161-168; (2022). Holiness in Everyday Life, Saint John Publications, https://doi.org/10.56154/tb https://balthasarspeyr.org/publications/articles/holiness-in-everyday-life
Speyr, A. von. (1956). Korinther I. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Speyr, A. von. (1971). Markus. Betrachtungspunkte für eine Gemeinschaft. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Speyr, A. von. (2003). Posłannictwo Proroków. Przekład: Anna Kleszcz. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Speyr, A. von. (2004a). Johannes I: Das Wort wird Fleisch. Betrachtungen über das Johannesevangelium Kapitel 1-5. Freiburg: Johannes Verlag Einsiedeln.
Speyr, A. von. (1949). Johannes II: Die Streitreden. Betrachtungen über das Johannesevangelium Kapitel 6-12. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Speyr, A. von. (2021). Johannes III: Die Abschiedsreden. Betrachtungen über Johannes 13-17. Freiburg: Johannes Verlag Einsiedeln.
Speyr, A. von. (2004b). Johannes IV: Geburt der Kirche. Betrachtungen über das Johannesevangelium Kapitel 18-21. Freiburg: Johannes Verlag Einsiedeln
Speyr, A. von. (2017a). Jak się modlą święci. Przekład Wiesław Szymona. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek. Cz.1.1.
Speyr, A. von. (2017b). Jak się modlą święci. Przekład Wiesław Szymona. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek. Cz.1.2.
Speyr, A. von. (2017c). Służebnica Pańska. Przekład Jan Koźbiał. Warszawa: Promic.
Żyła, M. A. (2023). Maryja promieniująca Kościołem: Maryjna eklezjologia Adrienne von Speyr. Jasna Góra: Paulinianum.
Bagnoud, J. (2018). Adrienne von Speyr. Médecin et mystique. Rzym: Chōra.
Balthasar, H. U. von. (1967). A Theological Anthropology. New York: Sheed and Ward.
Balthasar, H. U. von. (1978). Theodramatik. Tom 2. Die Personen des Spiels. Część 2. Die Personen in Christus. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Balthasar, H. U. von. (1981). First Glance at Adrienne von Speyr. Przekład: Antje Lawry, Sergia Englund. San Francisco: Ignatius Press.
Balthasar, H. U. von. (1982). The Glory of the Lord: A theological aesthetics. I. Seeing the form. Przekład: Erasmo Leiva-Merikakis. A Communio Book. San Francisco: Ignatius Press.
Balthasar, H. U. von. (1986a). Prayer. Przekład: Graham Harrison. San Francisco: Ignatius Press.
Balthasar, H. U. von. (1989). Theology and Sanctity. W H. U. v. Balthasar, The Word Made Flesh. Explorations in Theology I, San Francisco: Ignatius Press, 181-210.
Balthasar, H. U. von. (1992). Two Sisters in the Spirit: Therese of Lisieux and Elizabeth of the Trinity. Przekład: Donald Nichols, Anne Englund Nash, Dennis Martin. San Francisco: Ignatius Press. (1970). Schwestern im Geist: Therese von Lisieux und Elisabeth von Dijon. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Balthasar, H. U. von. (1994). Our Task: A Report and a Plan. Przekład: John Saward. San Francisco: Ignatius Press, A Communio Book.
Balthasar, H. U. von. (1996). Bernanos: An Ecclesial Existence. Przekład: Erasmo Leiva-Merikakis. San Francisco: Ignatius Press. New York: Crossroad Publications.
Balthasar, H. U. von. (1997). Wiarygodna jest tylko miłość. Przekład: Eligiusz Piotrowski. Kraków: WAM.
Balthasar, H. U. von. (2003). Słowo wstępne. W: Speyr, A. von. Posłannictwo Proroków. Przekład: Anna Kleszcz. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Balthasar, H. U. von. (2004a). Podziękowanie Laureata Nagrody im. Wolfganga Amadeusza Mozarta wygłoszone 22 maja 1987 roku w Innsbrucku, W Elio Guerriero, Hans Urs von Balthasar: Monografia. Kraków: Wydawnictwo m, 396-401.
Balthasar, H. U. von. (2004b). O moim dziele. Przekład: Marek Urban. Kraków: Wydawnictwo m.
Balthasar, H. U. von. (2004c). Antyrzymski resentyment: papiestwo a Kościół. Przekład: Wiesław Szymona. Poznań: W drodze.
Balthasar, H. U. von. (2008). Chwała: Estetyka teologiczna. I. Kontemplacja postaci. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Balthasar, H. U. von. (2013). Duch chrześcijański. Przekład: Zofia Włodek. Poznań: W drodze.
Balthasar, H. U. von., Chantraine, G., Scola, A. (red.). (1986). Adrienne von Speyr und ihre kirchliche Sendung. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Barron, R. bp. Fr. Joseph Fessio: Reacting to His Friend Being Named Pope. pozyskano z: https://www.youtube.com/watch?v=ceyAlne3WDM (dostęp: 31.01.2024).
Bernanos, G. (2012). Pod słońcem szatana. Przekład: Zofia Milewska. Warszawa: Fronda.
Catry, P. (1986). Spuren Gottes. W H. U. v. Balthasar, G. Chantraine, A. Scola, (red.) Adrienne von Speyr und ihre kirchliche Sendung. Johannes Verlag Einsiedeln, 19-35.
Dimech, P. (2015). The grounding of the authority of the saints: A study in Hans Urs von Balthasar’s theology of the saints, Durham theses, Durham University. Available at Durham E-Theses Online: http://etheses.dur.ac.uk/11050/
Guerriero, E. (2004). Hans Urs von Balthasar: Monografia. Przekład Monika Rodkiewicz. Kraków: Wydawnictwo m.
Harrison, V. S. (1999). Personal Identity and Integration: Von Balthasar’ Phenomenogy of Human Holiness. The Heythrop Journal XL, 424-437.
Harrison, V. S. (2000). The Apologetic Value of Human Holiness: Von Balthasar’s Christocentric Philosophical Anthropology. Dordrecht: Springer Science+Business Media.
Katechizm Kościoła Katolickiego. (1994). Poznań: Wydawnictwo Pallotinum.
Kaźmierczak, P. (2024). „Pedagogia i pedeutologia Ćwiczeń duchownych św. Ignacego w ujęciu Hansa Ursa von Balthasara i Adrienne von Speyr”. Studia Paedagogica Ignatiana nr 2 (przyjęty do druku).
McGregor, C., Chapp, L. Love Alone is Credible, część 2: Balthasar: Beauty, Goodness, Truth. Pozyskano z: https://www.youtube.com/ watch?v=TqYvZ95YYwQ&ab_channel=Balthasar%3ABeauty%2CGoodness%2CTruth (dostęp: 30.04.2021).
Milerski, B. (2020). Metodologia pedagogiki religii. W: Z. Marek i A. Walulik (red.), Pedagogika religii. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, 93-114.
Miles, L. M. (2013). Obedience of a corpse: The key to the Holy Saturday writings of Adrienne von Speyr. A Thesis presented for the degree of PhD in Divinity at the University of Aberdeen. https://abdn.primo.exlibrisgroup.com/discovery/delivery/ 44ABE_INST:44ABE_VU1/12152587910005941
Moss, D. (2004). The Saints. W E. T. Oakes, D. Moss (red.) The Cambridge Companion to Hans Urs von Balthasar. Cambridge: Cambridge University Press. 79-92.
Ouellet, M. (2020). Postfazione: Adrienne von Speyr: nuovi orizzonti. W: J. Servais (red.), Adrienne von Speyr: Una donna nel cuore del Ventesimo secolo. Lugano – Siena: Eupress FTL – Edizioni Cantagalli s.r.l., 167-176.
Piotrowski, E. (2005). Hans Urs von Balthasar. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Schumacher, M. M. (2014). A Trinitarian Anthropology: Adrienne von Speyr & Hans Urs von Balthasar in Dialogue with Thomas Aquinas. Washington DC: The Catholic University of America Press.
Secomb, M. A. (2010). Hearing the call of God: Toward a theological phenomenology of vocation. Unpublished PhD dissertation, Australian Catholic University, https://acuresearchbank.acu.edu.au/item/884v0/hearing-the-call-of-god-toward-a-theological-phenomenology-of-vocation
Speyr, A. von. (1949). Heiligkeit im Alltag. Geist und Leben 22/3, 161-168; (2022). Holiness in Everyday Life, Saint John Publications, https://doi.org/10.56154/tb https://balthasarspeyr.org/publications/articles/holiness-in-everyday-life
Speyr, A. von. (1956). Korinther I. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Speyr, A. von. (1971). Markus. Betrachtungspunkte für eine Gemeinschaft. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Speyr, A. von. (2003). Posłannictwo Proroków. Przekład: Anna Kleszcz. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Speyr, A. von. (2004a). Johannes I: Das Wort wird Fleisch. Betrachtungen über das Johannesevangelium Kapitel 1-5. Freiburg: Johannes Verlag Einsiedeln.
Speyr, A. von. (1949). Johannes II: Die Streitreden. Betrachtungen über das Johannesevangelium Kapitel 6-12. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Speyr, A. von. (2021). Johannes III: Die Abschiedsreden. Betrachtungen über Johannes 13-17. Freiburg: Johannes Verlag Einsiedeln.
Speyr, A. von. (2004b). Johannes IV: Geburt der Kirche. Betrachtungen über das Johannesevangelium Kapitel 18-21. Freiburg: Johannes Verlag Einsiedeln
Speyr, A. von. (2017a). Jak się modlą święci. Przekład Wiesław Szymona. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek. Cz.1.1.
Speyr, A. von. (2017b). Jak się modlą święci. Przekład Wiesław Szymona. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek. Cz.1.2.
Speyr, A. von. (2017c). Służebnica Pańska. Przekład Jan Koźbiał. Warszawa: Promic.
Żyła, M. A. (2023). Maryja promieniująca Kościołem: Maryjna eklezjologia Adrienne von Speyr. Jasna Góra: Paulinianum.
Opublikowane
2024-09-30
Jak cytować
[1]
Kaźmierczak, P. 2024. Pedagogia świętych na kanwie teologii Hansa Ursa von Balthasara i Adrienne von Speyr. Perspektywy Kultury. 46, 3 (wrz. 2024), 391-404. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2024.4603.24.
Copyright (c) 2024 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
