Literatura polska w języku albańskim

  • Leonard Zissi Albanian-Polish Friendship Society
DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2019.2502.11
Słowa kluczowe: literatura polska, Albania, Towarzystwo Przyjaźni Albańsko-Polskiej, Ryszard Kapuściński, Wisława Szymborska

Abstrakt

Albania jest małym krajem europejskim, który przez prawie pięć wieków znajdował się pod okupacją turecką. Swoją niepodległość uzyskała dopiero 28 listopada 1912 r. Podczas tej okupacji prawie nie istniała literatura obca tłumaczona na język albański, ponieważ ponad 85% ludności było analfabetami; nie funkcjonowały też instytucje naukowe i szkoły. Pierwsza szkoła podstawowa została otwarta w roku 1887. Dopiero w latach 20. XX w., wraz z wyodrębnieniem się warstwy intelektualnej, w Albanii rozpoczął się przekład literatury światowej na język albański, włącznie z polską literaturą, lecz nie z języka polskiego, ale przeważnie z języka włoskiego. Pierwszym dziełem literatury polskiej przetłumaczonym na język albański z języka włoskiego w roku 1933 była książka noblisty Henryka Sienkiewicza pt. Quo Vadis. Powieść ta została przetłumaczona po raz drugi w roku 1999. Rozwój tłumaczeń literatury polskiej na język albański rozpoczął się jednak dopiero po II wojnie światowej, szczególnie po roku 2000.

Do tej pory przetłumaczono na język albański prawie 55 polskich książek napisanych przez 34 autorów, m.in. Adama Mickiewicza (np. jego wielkie dzieło Pan Tadeusz), Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa, Czesława Miłosza, Wisławę Szymborską, Olgę Tokarczuk, Ryszarda Kapuścińskiego, Tadeusza Różewicza, Witolda Gombrowicza, o. Marcina Czermińskiego i innych. Jednocześnie ośmiu autorów albańskich napisało w języku albańskim książki o polskiej tematyce. Oprócz albańskich tłumaczy z Albanii literaturę polską na język albański tłumaczą nadal również Albańczycy z Kosowa.

W porównaniu z niektórymi innymi krajami europejskimi liczba polskich książek przetłumaczonych na język albański jest znaczna. Literatura polska w języku albańskim cieszy się popularnością wśród czytelników albańskich. Niektóre z książek są wydawane po raz drugi, a nawet trzeci.

Biogram autora

Leonard Zissi, Albanian-Polish Friendship Society

Graduated from high school in Tirana and comple­ted graduate studies in Poland in 1956-1961 at the Warsaw Universi­ty of Technology. After returning to the country he worked in various institutions: the General Directorate of Albanian Railways, for many years in the Ministry of Transport (1983-1992 – Director of the De­partment of International Cooperation), and educator at the Universi­ty of Tirana. In 1973-1979 he was a diplomat at the Albanian Embassy in Warsaw, in 1979-1983 he worked at the Ministry of Foreign Affairs of Albania, and in 1992-2003 he was a Representative of the Józef Pił­sudski Gdansk Shiprepair Yard at the Durres-Gdansk Shipyard SA in Albania. Retired since 2003. His passion is translation of Polish litera­ture into Albanian. He translated seven books and three plays from Po­lish, among others, one about Chopin and one about Marie Skłodow­ska-Curie. He is one of the founders of the Albanian-Polish Friendship Society, founded in 1991, and the Society of Fryderyk Chopin in Alba­nia, founded in 1995. Since its foundation of 2015, he had been Presi­dent of the Albanian-Polish Friendship Society, and since 2015 he has been the Honorary President of the Society. He holds the Bene Meri­to Badge of Honor issued by the Minister of Foreign Affairs of the Re­public of Poland awarded by Radosław Sikorski, No. 150/2011, dated 21 February 2011, “For activities that strengthen Poland’s position in the international arena.”

Bibliografia

Almanac: Polish literature in Albanian prepared by the Polish Embassy in Ti¬rana in 2013.

Almanac: Polish literature in Albanian – Overview of new works and opinions, translated for 2014-2016; prepared by the Polish Embassy in Tirana in 2016.

The Europa magazine, Iss. 4/2024 and Iss. 16/2017, issued by the Institute of International Studies in Tirana.

Astrit Beqiraj: Polish literature over the years.

Opublikowane
2019-07-01
Jak cytować
[1]
Zissi, L. 2019. Literatura polska w języku albańskim. Perspektywy Kultury. 25, 2 (lip. 2019), 145-158. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2019.2502.11.
Numer
Tom 25 Nr 2 (2019): Ogłaszanie niepodległości
Dział
Varia

Copyright (c) 2019 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.