Nie tylko ksiądz Marek – kapłani w Pamiątkach Soplicy Henryka Rzewuskiego
Słowa kluczowe:
romantyzm, sarmatyzm, gawęda, kapłan
Abstrakt
Romantyczna gawęda szlachecka jest szczególnym gatunkiem literackim, odsłaniającym specyfikę polskiej kultury sarmackiej, w której religijność i poczucie wspólnoty budzą kontrowersje. Kapłaństwo jako czynnik integrujący społeczność sarmacką i kapłan jako postać należąca do tej społeczności, a zarazem pełniąca w niej funkcje mentora i przewodnika, to temat omawiany w artykule. Kwestia postrzegania kapłana i jego roli w środowisku okazuje się skomplikowana, jej omówienie uzupełnia obraz sarmackiej szlachty i jej kultury.
Bibliografia
Bachórz, J. (1972). Poszukiwanie realizmu. Studium o polskich obrazkach prozą w okresie międzypowstaniowym 1831–1863. Gdańsk: IBL PAN.
Borowski, A. (2010). Kapłan i kapłaństwo w kręgu tematów literackich. Ruch Biblijny i Liturgiczny, nr 3, 249–261.
Brückner, A. (1985). Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Burkot, S. (oprac.). (1962). Kraszewski o powieściopisarzach i powieści. Zbiór wypowiedzi teoretycznych i krytycznych. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Fross, H. i Sowa, F. (1975). Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
Głąb, G. i Radziszewski, S. (red.). (2014). Postać księdza w literaturze. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy.
Kitowicz, J. (1985). Opis obyczajów za panowania Augusta III. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kleiner, J. (1999). Juliusz Słowacki. Dzieje twórczości. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Lebioda, D.M. (2003). Romantycy i kapłani. Hierofania – teofania – świętość. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.
Maciejewski, M. (1974). „Polonus sum…” ks. Marka, Soplicy i Rzewuskiego („Kazanie konfederackie” Henryka Rzewuskiego). W: K. Bartoszyński, M. Jasińska-Wojtkowska i S. Sawicki (red.), Nowela, opowiadanie, gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 13–34.
Maciejewski, M. (1977). Gawęda jako słowo przedstawione. W: tegoż, Poe¬tyka – gatunek – obraz. W kręgu poezji romantycznej. Wrocław–Warszawa– Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 30–66.
Maciejewski, M. (1991). „Choć Radziwiłł, alem człowiek i grzeszny…”. Gawęda o gawędzie Panie Kochanku. W: tegoż, „ażeby ciało powróciło w słowo”. Próba kerygmatycznej interpretacji literatury. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 147–172.
Prokop, J. (1991). Ksiądz. W: J. Bachórz i A. Kowalczykowa (red.), Słownik literatury polskiej XIX wieku. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 458–461.
Rzewuski, H. (1983). Pamiątki Soplicy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Skwarczyńska, S. (1970). Nie dostrzeżony problem podstawowy genologii. W: Wokół teatru i literatury (Studia i szkice). Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”.
Starowieyski, M. (2010). Kapłaństwo w literaturze, uwag kilka. Warszawskie Studia Teologiczne, nr 23/1, 183–196.
Szmydtowa, Z. (1969). Studia i portrety. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Szwejkowski, Z. (1922). Powieści historyczne Henryka Rzewuskiego. Warszawa: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie, Oddział Warszawski.
Szymczak, M. (red.). (1983). Słownik języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Waśko, A. (1995). Romantyczny sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej lat 1831–1863. Kraków: Wydawnictwo Arcana.
Węgrzyn, I. (2012). W świecie powieści Henryka Rzewuskiego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zaleski, W. (1989). Święci na każdy dzień. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Borowski, A. (2010). Kapłan i kapłaństwo w kręgu tematów literackich. Ruch Biblijny i Liturgiczny, nr 3, 249–261.
Brückner, A. (1985). Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Burkot, S. (oprac.). (1962). Kraszewski o powieściopisarzach i powieści. Zbiór wypowiedzi teoretycznych i krytycznych. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Fross, H. i Sowa, F. (1975). Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
Głąb, G. i Radziszewski, S. (red.). (2014). Postać księdza w literaturze. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy.
Kitowicz, J. (1985). Opis obyczajów za panowania Augusta III. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kleiner, J. (1999). Juliusz Słowacki. Dzieje twórczości. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Lebioda, D.M. (2003). Romantycy i kapłani. Hierofania – teofania – świętość. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.
Maciejewski, M. (1974). „Polonus sum…” ks. Marka, Soplicy i Rzewuskiego („Kazanie konfederackie” Henryka Rzewuskiego). W: K. Bartoszyński, M. Jasińska-Wojtkowska i S. Sawicki (red.), Nowela, opowiadanie, gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 13–34.
Maciejewski, M. (1977). Gawęda jako słowo przedstawione. W: tegoż, Poe¬tyka – gatunek – obraz. W kręgu poezji romantycznej. Wrocław–Warszawa– Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 30–66.
Maciejewski, M. (1991). „Choć Radziwiłł, alem człowiek i grzeszny…”. Gawęda o gawędzie Panie Kochanku. W: tegoż, „ażeby ciało powróciło w słowo”. Próba kerygmatycznej interpretacji literatury. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 147–172.
Prokop, J. (1991). Ksiądz. W: J. Bachórz i A. Kowalczykowa (red.), Słownik literatury polskiej XIX wieku. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 458–461.
Rzewuski, H. (1983). Pamiątki Soplicy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Skwarczyńska, S. (1970). Nie dostrzeżony problem podstawowy genologii. W: Wokół teatru i literatury (Studia i szkice). Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”.
Starowieyski, M. (2010). Kapłaństwo w literaturze, uwag kilka. Warszawskie Studia Teologiczne, nr 23/1, 183–196.
Szmydtowa, Z. (1969). Studia i portrety. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Szwejkowski, Z. (1922). Powieści historyczne Henryka Rzewuskiego. Warszawa: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie, Oddział Warszawski.
Szymczak, M. (red.). (1983). Słownik języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Waśko, A. (1995). Romantyczny sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej lat 1831–1863. Kraków: Wydawnictwo Arcana.
Węgrzyn, I. (2012). W świecie powieści Henryka Rzewuskiego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zaleski, W. (1989). Święci na każdy dzień. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Opublikowane
2020-06-30
Jak cytować
[1]
Bojko, P. 2020. Nie tylko ksiądz Marek – kapłani w Pamiątkach Soplicy Henryka Rzewuskiego. Perspektywy Kultury. 29, 2 (cze. 2020), 13-24. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2020.2902.03.
Dział
Romantyzm i jego dziedzictwo
Copyright (c) 2020 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
