Kardynał Charles Journet wobec mesjanizmu Mickiewicza
Słowa kluczowe:
mesjanizm, kardynał Charles Journet, Adam Mickiewicz, teologia narodu, wiek XIX, romantyzm
Abstrakt
Artykuł omawia główne tezy esejów Charles’a Journeta, poświęconych tematyce mesjanizmu oraz polskiej kulturze narodowej. Trzy z nich ujrzały światło dzienne w polskim tłumaczeniu po raz pierwszy w 2017 roku. Stanowią one ciekawy epizod pozytywnej recepcji polskiego romantyzmu, zwłaszcza nurtu myśli religijnej i politycznej, jakim był mesjanizm. Niniejszy szkic odsłania sposób lektury teologa i metody jego postępowania z tekstem prelekcji Adama Mickiewicza. Rekonstruując myśl Journeta, wskazuje się tu na podstawowe błędy romantycznego mesjanizmu. Równocześnie podkreśla się wiele przesłanek świadczących o oryginalności założeń i postulatów zawartych w wykładach o literaturze słowiańskiej, z których najważniejsze dotyczą m.in. wątków obecnych we współczesnej społecznej nauce katolickiej.
Bibliografia
Bartyzel, J. (2017). Dystynkcje i aporie romantyzmu politycznego. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 194–210.
Bielik-Robson, A. (2012). Erros. Mesjański witalizm i filozofia. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Braun, J. (1938). Zagadka dziejowa Polski: próba historiozofii. Warszawa: Wydawnictwo Gebethner i Wolff.
Dernałowicz, H. (1975). Ksiądz Karol Journet w Polsce. Więź, nr 12, 146–149.
Dopart, B. (2002). Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
Dopart, B. (2018). Komu i do czego służy tradycja romantyczna po roku 1989? W: M. Saganiak, M. Werner, Ł. Kucharczyk i M. Woźniewska-Działak (red.). Społeczeństwo polskie dziś. Samoświadomość, uznanie, edukacja. Warszawa: Wydawnictwo Narodowego Centrum Kultury, 66–87.
Encyklopedia katolicka. (2000). T. 8: Język – kino. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Halecki, O. (1933). La Pologne de 963 à 1914. Essais de synthèse historique. Wstęp A. Conville. Paris: Alcan.
Herbich, T. (2018). Pragnienie Królestwa. August Cieszkowski, Mikołaj Bierdiajew i dwa oblicza mesjanizmu. Warszawa: Wydawnictwo Teologia Polityczna.
Journet, Ch. (1945). Exigences chrétiennes en politique. Paris–Fribourg: LUF Librairie de l’Université.
Journet, Ch. (1960). Le Mal. Essai theologique, Paris: Desclée de Brouwer.
Journet, Ch. (2017a). Dusza Polski. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 155–176.
Journet, Ch. (2017b). Mesjanizm Mickiewicza. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 110–154.
Journet, Ch. (2017c). Wstęp do „Nie-Boskiej Komedii”. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 177–183.
Kamykowski, Ł. (1993). Izrael i Kościół. Według Charlesa Journeta. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Kunicki, Z. (2010). Charles Journet, „O moralności politycznej”. Forum Teologiczne, nr 11, 185–200.
Latala, R. (2006). Rencontres polonaises en 1937. Nova et Vetera 2, 85–98.
Lubac, H. de (1979). La Postérité spirituelle de Joachim de Flore. Paris: Lethielleux – Culture et Vérité.
Masłowski, M. (1998). Gest, symbol, i rytuały polskiego teatru romantycznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mazur, K. (2012). Jerzy Braun i mesjanizm Jana Pawła II. Pressje, 149–157.
Mickiewicz, A. (1998). Literatura słowiańska. W: tegoż, Dzieła. T. 11. Oprac. J. Maślanka. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
Otwinowska, B. (1997). Więzień – Jerzy Braun. Niepodległość i Pamięć, nr 4/1(7), 287–306.
Pius XII. (1947). Kościół i Papież wobec drugiej wojny światowej. Przeł. M. Rękas. Londyn: Wydawnictwo Dokumentów Nauki Kościoła.
Rojek, P. (2012). Mesjanizm integralny. Pressje, 20–49.
Rojek, P. (2016a). Awangardowy konserwatyzm. Idea polska w późnej nowoczesności. Kraków: Wydawnictwo Ośrodek Myśli Politycznej.
Rojek, P. (2016b). Liturgia dziejów. Jan Paweł II i polski mesjanizm. Kraków: Wydawnictwo M.
Rojek, P. (red.). (2016c). Społeczeństwo teologiczne. Polska teologia narodu 966– 2016, Kraków: Wydawnictwo M.
Rojek, P. (2017). Mesjanizm i nowoczesność. Odpowiedź Janowi Skoczyńskiemu. Kronos, nr 4, 306–316.
Skoczyński, J. i Woleński, J. (2010). Historia filozofii polskiej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Sokulski, M. (2017). Kardynał Journet. Ostatni obrońca Polski na Zachodzie. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 184–193.
Ujejski, J. (1931). Dzieje polskiego mesjanizmu do powstania listopadowego włącznie. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Walicki, A. (1970). Filozofia a mesjanizm. Studia z dziejów filozofii i myśli społeczno-religijnej romantyzmu polskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Walicki, A. (2009). Filozofia polskiego romantyzmu. Prace wybrane. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Państwowy Instytut Wydawniczy.
Wawrzynowicz, A. (red.). (2015). Spór o mesjanizm. Rozwój idei. Cz. 1. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Hrabiego Augusta Cieszkowskiego.
Wawrzynowicz, A. (red.). (2017). Spór o mesjanizm. Recepcja krytyczna. Cz. 2. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Hrabiego Augusta Cieszkowskiego.
Zuberbier, A. (1989). Charles Journet: Szkic teologiczny. Studia Theologica Varsaviensia, nr 27/2, 159–166.
Bielik-Robson, A. (2012). Erros. Mesjański witalizm i filozofia. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Braun, J. (1938). Zagadka dziejowa Polski: próba historiozofii. Warszawa: Wydawnictwo Gebethner i Wolff.
Dernałowicz, H. (1975). Ksiądz Karol Journet w Polsce. Więź, nr 12, 146–149.
Dopart, B. (2002). Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
Dopart, B. (2018). Komu i do czego służy tradycja romantyczna po roku 1989? W: M. Saganiak, M. Werner, Ł. Kucharczyk i M. Woźniewska-Działak (red.). Społeczeństwo polskie dziś. Samoświadomość, uznanie, edukacja. Warszawa: Wydawnictwo Narodowego Centrum Kultury, 66–87.
Encyklopedia katolicka. (2000). T. 8: Język – kino. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Halecki, O. (1933). La Pologne de 963 à 1914. Essais de synthèse historique. Wstęp A. Conville. Paris: Alcan.
Herbich, T. (2018). Pragnienie Królestwa. August Cieszkowski, Mikołaj Bierdiajew i dwa oblicza mesjanizmu. Warszawa: Wydawnictwo Teologia Polityczna.
Journet, Ch. (1945). Exigences chrétiennes en politique. Paris–Fribourg: LUF Librairie de l’Université.
Journet, Ch. (1960). Le Mal. Essai theologique, Paris: Desclée de Brouwer.
Journet, Ch. (2017a). Dusza Polski. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 155–176.
Journet, Ch. (2017b). Mesjanizm Mickiewicza. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 110–154.
Journet, Ch. (2017c). Wstęp do „Nie-Boskiej Komedii”. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 177–183.
Kamykowski, Ł. (1993). Izrael i Kościół. Według Charlesa Journeta. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Kunicki, Z. (2010). Charles Journet, „O moralności politycznej”. Forum Teologiczne, nr 11, 185–200.
Latala, R. (2006). Rencontres polonaises en 1937. Nova et Vetera 2, 85–98.
Lubac, H. de (1979). La Postérité spirituelle de Joachim de Flore. Paris: Lethielleux – Culture et Vérité.
Masłowski, M. (1998). Gest, symbol, i rytuały polskiego teatru romantycznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mazur, K. (2012). Jerzy Braun i mesjanizm Jana Pawła II. Pressje, 149–157.
Mickiewicz, A. (1998). Literatura słowiańska. W: tegoż, Dzieła. T. 11. Oprac. J. Maślanka. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
Otwinowska, B. (1997). Więzień – Jerzy Braun. Niepodległość i Pamięć, nr 4/1(7), 287–306.
Pius XII. (1947). Kościół i Papież wobec drugiej wojny światowej. Przeł. M. Rękas. Londyn: Wydawnictwo Dokumentów Nauki Kościoła.
Rojek, P. (2012). Mesjanizm integralny. Pressje, 20–49.
Rojek, P. (2016a). Awangardowy konserwatyzm. Idea polska w późnej nowoczesności. Kraków: Wydawnictwo Ośrodek Myśli Politycznej.
Rojek, P. (2016b). Liturgia dziejów. Jan Paweł II i polski mesjanizm. Kraków: Wydawnictwo M.
Rojek, P. (red.). (2016c). Społeczeństwo teologiczne. Polska teologia narodu 966– 2016, Kraków: Wydawnictwo M.
Rojek, P. (2017). Mesjanizm i nowoczesność. Odpowiedź Janowi Skoczyńskiemu. Kronos, nr 4, 306–316.
Skoczyński, J. i Woleński, J. (2010). Historia filozofii polskiej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Sokulski, M. (2017). Kardynał Journet. Ostatni obrońca Polski na Zachodzie. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 184–193.
Ujejski, J. (1931). Dzieje polskiego mesjanizmu do powstania listopadowego włącznie. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Walicki, A. (1970). Filozofia a mesjanizm. Studia z dziejów filozofii i myśli społeczno-religijnej romantyzmu polskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Walicki, A. (2009). Filozofia polskiego romantyzmu. Prace wybrane. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Państwowy Instytut Wydawniczy.
Wawrzynowicz, A. (red.). (2015). Spór o mesjanizm. Rozwój idei. Cz. 1. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Hrabiego Augusta Cieszkowskiego.
Wawrzynowicz, A. (red.). (2017). Spór o mesjanizm. Recepcja krytyczna. Cz. 2. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Hrabiego Augusta Cieszkowskiego.
Zuberbier, A. (1989). Charles Journet: Szkic teologiczny. Studia Theologica Varsaviensia, nr 27/2, 159–166.
Opublikowane
2020-06-30
Jak cytować
[1]
Woźniewska-Działak, M. 2020. Kardynał Charles Journet wobec mesjanizmu Mickiewicza. Perspektywy Kultury. 29, 2 (cze. 2020), 43-62. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2020.2902.05.
Dział
Romantyzm i jego dziedzictwo
Copyright (c) 2020 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
