Cardinal Charles Journet and the Messianism of Mickiewicz
Keywords:
messianism, Cardinal Charles Journet, Adam Mickiewicz, theology of the nation, 19th century, romanticism
Abstract
The article discusses the main theses of Charles Journet’s essays on messianism and Polish national culture. Three of them were first published in Polish translation in 2017. They represent an interesting episode of the positive reception of Polish romanticism, and especially the religious and political thought which messianism was. This article reveals how the Swiss theologian understood Mickiewicz’s work and presents his methods of reading it. Reconstructing Journet’s thought, the basic errors of romantic messianism are pointed out. On the other hand, a number of premises proving the originality of the assumptions and postulates contained in Mickiewicz’s lectures on Slavic literature are emphasized. The most important of them relate to threads present in contemporary Catholic social teaching.
References
Bartyzel, J. (2017). Dystynkcje i aporie romantyzmu politycznego. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 194–210.
Bielik-Robson, A. (2012). Erros. Mesjański witalizm i filozofia. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Braun, J. (1938). Zagadka dziejowa Polski: próba historiozofii. Warszawa: Wydawnictwo Gebethner i Wolff.
Dernałowicz, H. (1975). Ksiądz Karol Journet w Polsce. Więź, nr 12, 146–149.
Dopart, B. (2002). Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
Dopart, B. (2018). Komu i do czego służy tradycja romantyczna po roku 1989? W: M. Saganiak, M. Werner, Ł. Kucharczyk i M. Woźniewska-Działak (red.). Społeczeństwo polskie dziś. Samoświadomość, uznanie, edukacja. Warszawa: Wydawnictwo Narodowego Centrum Kultury, 66–87.
Encyklopedia katolicka. (2000). T. 8: Język – kino. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Halecki, O. (1933). La Pologne de 963 à 1914. Essais de synthèse historique. Wstęp A. Conville. Paris: Alcan.
Herbich, T. (2018). Pragnienie Królestwa. August Cieszkowski, Mikołaj Bierdiajew i dwa oblicza mesjanizmu. Warszawa: Wydawnictwo Teologia Polityczna.
Journet, Ch. (1945). Exigences chrétiennes en politique. Paris–Fribourg: LUF Librairie de l’Université.
Journet, Ch. (1960). Le Mal. Essai theologique, Paris: Desclée de Brouwer.
Journet, Ch. (2017a). Dusza Polski. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 155–176.
Journet, Ch. (2017b). Mesjanizm Mickiewicza. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 110–154.
Journet, Ch. (2017c). Wstęp do „Nie-Boskiej Komedii”. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 177–183.
Kamykowski, Ł. (1993). Izrael i Kościół. Według Charlesa Journeta. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Kunicki, Z. (2010). Charles Journet, „O moralności politycznej”. Forum Teologiczne, nr 11, 185–200.
Latala, R. (2006). Rencontres polonaises en 1937. Nova et Vetera 2, 85–98.
Lubac, H. de (1979). La Postérité spirituelle de Joachim de Flore. Paris: Lethielleux – Culture et Vérité.
Masłowski, M. (1998). Gest, symbol, i rytuały polskiego teatru romantycznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mazur, K. (2012). Jerzy Braun i mesjanizm Jana Pawła II. Pressje, 149–157.
Mickiewicz, A. (1998). Literatura słowiańska. W: tegoż, Dzieła. T. 11. Oprac. J. Maślanka. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
Otwinowska, B. (1997). Więzień – Jerzy Braun. Niepodległość i Pamięć, nr 4/1(7), 287–306.
Pius XII. (1947). Kościół i Papież wobec drugiej wojny światowej. Przeł. M. Rękas. Londyn: Wydawnictwo Dokumentów Nauki Kościoła.
Rojek, P. (2012). Mesjanizm integralny. Pressje, 20–49.
Rojek, P. (2016a). Awangardowy konserwatyzm. Idea polska w późnej nowoczesności. Kraków: Wydawnictwo Ośrodek Myśli Politycznej.
Rojek, P. (2016b). Liturgia dziejów. Jan Paweł II i polski mesjanizm. Kraków: Wydawnictwo M.
Rojek, P. (red.). (2016c). Społeczeństwo teologiczne. Polska teologia narodu 966– 2016, Kraków: Wydawnictwo M.
Rojek, P. (2017). Mesjanizm i nowoczesność. Odpowiedź Janowi Skoczyńskiemu. Kronos, nr 4, 306–316.
Skoczyński, J. i Woleński, J. (2010). Historia filozofii polskiej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Sokulski, M. (2017). Kardynał Journet. Ostatni obrońca Polski na Zachodzie. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 184–193.
Ujejski, J. (1931). Dzieje polskiego mesjanizmu do powstania listopadowego włącznie. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Walicki, A. (1970). Filozofia a mesjanizm. Studia z dziejów filozofii i myśli społeczno-religijnej romantyzmu polskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Walicki, A. (2009). Filozofia polskiego romantyzmu. Prace wybrane. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Państwowy Instytut Wydawniczy.
Wawrzynowicz, A. (red.). (2015). Spór o mesjanizm. Rozwój idei. Cz. 1. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Hrabiego Augusta Cieszkowskiego.
Wawrzynowicz, A. (red.). (2017). Spór o mesjanizm. Recepcja krytyczna. Cz. 2. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Hrabiego Augusta Cieszkowskiego.
Zuberbier, A. (1989). Charles Journet: Szkic teologiczny. Studia Theologica Varsaviensia, nr 27/2, 159–166.
Bielik-Robson, A. (2012). Erros. Mesjański witalizm i filozofia. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Braun, J. (1938). Zagadka dziejowa Polski: próba historiozofii. Warszawa: Wydawnictwo Gebethner i Wolff.
Dernałowicz, H. (1975). Ksiądz Karol Journet w Polsce. Więź, nr 12, 146–149.
Dopart, B. (2002). Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
Dopart, B. (2018). Komu i do czego służy tradycja romantyczna po roku 1989? W: M. Saganiak, M. Werner, Ł. Kucharczyk i M. Woźniewska-Działak (red.). Społeczeństwo polskie dziś. Samoświadomość, uznanie, edukacja. Warszawa: Wydawnictwo Narodowego Centrum Kultury, 66–87.
Encyklopedia katolicka. (2000). T. 8: Język – kino. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Halecki, O. (1933). La Pologne de 963 à 1914. Essais de synthèse historique. Wstęp A. Conville. Paris: Alcan.
Herbich, T. (2018). Pragnienie Królestwa. August Cieszkowski, Mikołaj Bierdiajew i dwa oblicza mesjanizmu. Warszawa: Wydawnictwo Teologia Polityczna.
Journet, Ch. (1945). Exigences chrétiennes en politique. Paris–Fribourg: LUF Librairie de l’Université.
Journet, Ch. (1960). Le Mal. Essai theologique, Paris: Desclée de Brouwer.
Journet, Ch. (2017a). Dusza Polski. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 155–176.
Journet, Ch. (2017b). Mesjanizm Mickiewicza. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 110–154.
Journet, Ch. (2017c). Wstęp do „Nie-Boskiej Komedii”. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 177–183.
Kamykowski, Ł. (1993). Izrael i Kościół. Według Charlesa Journeta. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Kunicki, Z. (2010). Charles Journet, „O moralności politycznej”. Forum Teologiczne, nr 11, 185–200.
Latala, R. (2006). Rencontres polonaises en 1937. Nova et Vetera 2, 85–98.
Lubac, H. de (1979). La Postérité spirituelle de Joachim de Flore. Paris: Lethielleux – Culture et Vérité.
Masłowski, M. (1998). Gest, symbol, i rytuały polskiego teatru romantycznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mazur, K. (2012). Jerzy Braun i mesjanizm Jana Pawła II. Pressje, 149–157.
Mickiewicz, A. (1998). Literatura słowiańska. W: tegoż, Dzieła. T. 11. Oprac. J. Maślanka. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
Otwinowska, B. (1997). Więzień – Jerzy Braun. Niepodległość i Pamięć, nr 4/1(7), 287–306.
Pius XII. (1947). Kościół i Papież wobec drugiej wojny światowej. Przeł. M. Rękas. Londyn: Wydawnictwo Dokumentów Nauki Kościoła.
Rojek, P. (2012). Mesjanizm integralny. Pressje, 20–49.
Rojek, P. (2016a). Awangardowy konserwatyzm. Idea polska w późnej nowoczesności. Kraków: Wydawnictwo Ośrodek Myśli Politycznej.
Rojek, P. (2016b). Liturgia dziejów. Jan Paweł II i polski mesjanizm. Kraków: Wydawnictwo M.
Rojek, P. (red.). (2016c). Społeczeństwo teologiczne. Polska teologia narodu 966– 2016, Kraków: Wydawnictwo M.
Rojek, P. (2017). Mesjanizm i nowoczesność. Odpowiedź Janowi Skoczyńskiemu. Kronos, nr 4, 306–316.
Skoczyński, J. i Woleński, J. (2010). Historia filozofii polskiej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Sokulski, M. (2017). Kardynał Journet. Ostatni obrońca Polski na Zachodzie. 44 / Czterdzieści i Cztery. Magazyn Apokaliptyczny, nr 9, 184–193.
Ujejski, J. (1931). Dzieje polskiego mesjanizmu do powstania listopadowego włącznie. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Walicki, A. (1970). Filozofia a mesjanizm. Studia z dziejów filozofii i myśli społeczno-religijnej romantyzmu polskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Walicki, A. (2009). Filozofia polskiego romantyzmu. Prace wybrane. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Państwowy Instytut Wydawniczy.
Wawrzynowicz, A. (red.). (2015). Spór o mesjanizm. Rozwój idei. Cz. 1. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Hrabiego Augusta Cieszkowskiego.
Wawrzynowicz, A. (red.). (2017). Spór o mesjanizm. Recepcja krytyczna. Cz. 2. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Hrabiego Augusta Cieszkowskiego.
Zuberbier, A. (1989). Charles Journet: Szkic teologiczny. Studia Theologica Varsaviensia, nr 27/2, 159–166.
Published
2020-06-30
How to Cite
[1]
Woźniewska-Działak, M. 2020. Cardinal Charles Journet and the Messianism of Mickiewicz. Perspectives on Culture. 29, 2 (Jun. 2020), 43-62. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2020.2902.05.
Section
Romantyzm i jego dziedzictwo
Copyright (c) 2020 Jesuit University Ignatianum in Krakow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
