W cieniu orlich skrzydeł. Złożona symbolika orła na przykładzie wybranych godeł krakowskich kamienic

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2020.2902.20
Słowa kluczowe: symbolika, orzeł, Kraków, kamienice, godło

Abstrakt

W artykule przedstawiono najbardziej istotne i oryginalne z punktu widze­nia analizy symbolicznej możliwości interpretacji przedstawień białego i czar­nego orła, obecnych w godłach trzech wybranych kamienic starego Krakowa. We wstępie wyjaśniono istotę symbolu, zróżnicowanie jego recepcji w róż­nych kręgach kulturowych oraz ambiwalentny charakter i wynikające z niego szerokie możliwości interpretacyjne. Główna część tekstu prezentuje liczne sposoby odczytania symboliki białego i czarnego orła w literaturze, historii, tradycji i sztuce pogańskiej oraz chrześcijańskiej, polskiej i międzynarodo­wej, skupiając się następnie na analizie lokalnych, krakowskich przedstawień orłów, do których proponowane treści mogą mieć zastosowanie.

Biogram autora

Karolina Janeczko, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Absolwentka Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, studiów podyplomowych Wyższej Szkoły Europejskiej im. Ks. Józefa Tischnera oraz Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Doktorantka Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturo­wego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Wykładowca akademicki, tłumacz j. włoskiego, przewodnik miejski po Krakowie.

Bibliografia

Bartczak, I. (2001). Nie-Boska Komedia – romantyczny moralitet. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Litteraria Polonica, t. 4, 45–71.
Derwich, M. (1985). Janko z Czarnkowa a Kronika Wielkopolska. Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 800, 127–162.
Erazm z Rotterdamu. (1973). Adagia. Wrocław: Ossolineum.
Forstner, D. (1990). Świat symboliki chrześcijańskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Grębecka, Z. (2017). Polskie Symbole Narodowe odc. 1, Z gniazda na tarcze herbowe. Mówią Wieki, nr 9, 56–59.
Kobielus, S. (2002). Bestiarium chrześcijańskie. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Lurker, M. (2017). Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Maczkowski, A. (2002). Pojawienie się Indoeuropejczyków w Europie Środkowej w świetle nowej mitologii porównawczej. Toruń: Wydział Nauk Historycznych, Instytut Archeologii i Etnologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Narodowy Instytut Dziedzictwa (2020). Zajazd pod Czarnym Orłem. Pozyskano z: https://zabytek.pl/pl/obiekty/krakow-zajazd-pod-czarnym-orlem (dostęp: 20.01.2020).
Niesiecki, K. (1841). Herbarz Polski Kaspra Niesieckiego S.J. powiększony dodatkami późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza. T. 6. Lipsk: Breitkopf i Haertel.
Nikodem, J. (2005). Kontrowersje wokół przygotowań do koronacji Przemysła II. Kwartalnik Historyczny, r. CXII/3, 111–134.
Nowak, J.T. (2017). Wyzwolenie Krakowa 31 października 1918 r. W: M. Jabłoński (red.), Rola Krakowa w odzyskaniu niepodległości. Kraków: Małopolskie Centrum Edukacji.
Panfil, T. Orzeł na denarze Bolesława Chrobrego – pochodzenie i znaczenie symbolu. Biuletyn Numizmatyczny. Pozyskano z: https://eps.gda.pl/ ptn/10.html (dostęp: 30.01.2020).
Rożek, M. (2008). Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Słowacki, J. (1987). Dzieła wybrane. T. 1. Wrocław: Ossolineum.
Wojciechowska, K. (2009). Typologiczna i metaforyczna symbolika czterech homoidów z czterema obliczami z Księgi Ezechiela 1,5–15.19–25 i czterech zoomorfów z Apokalipsy 4,6–8. Rocznik Teologiczny, z. 1–2 (38), 21–43.
Zagożdżon-Łyszczarz, J. (2018). Encyklopedyczna wykładnia symboliki orła w twórczości Mikołaja Reja i Marcina Bielskiego. Bibliotekarz Podlaski, nr 4, 113–145.
Opublikowane
2020-06-30
Jak cytować
[1]
Janeczko, K. 2020. W cieniu orlich skrzydeł. Złożona symbolika orła na przykładzie wybranych godeł krakowskich kamienic. Perspektywy Kultury. 29, 2 (cze. 2020), 315-326. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2020.2902.20.
Numer
Tom 29 Nr 2 (2020): Romantyzm i jego dziedzictwo
Dział
Varia

Copyright (c) 2020 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.