W kręgu solidaryzmu – Heinrich Pesch SJ i „jezuicka szkoła ekonomii”

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2021.3302.14
Słowa kluczowe: Heinrich Pesch, solidaryzm, solidarność, społeczny system pracy, jezuici, jezuicka szkoła ekonomii, ekonomiści jezuici, nauczanie społeczne Kościoła, systemy ekonomiczne, ekonomia personalistyczna

Abstrakt

Niemiecki ekonomista, ojciec Heinrich Pesch SJ, opracował w początkach XX w. oparty na idei solidaryzmu system ekonomiczny, mający stanowić alternatywę zarówno wobec wolnorynkowego liberalizmu, jak i etatystycz­nego socjalizmu. Jego „społeczny system pracy” miał na celu przeniesie­nie zasad chrześcijańskich w dziedziny życia społecznego i gospodar­czego. Pesch oddziaływał głównie poprzez swoich uczniów, wywierając pośrednio wpływ na rozwój nauczania społecznego Kościoła. Mniej znany jest natomiast jego wkład do rozwoju nauk ekonomicznych. Celem arty­kułu jest przybliżenie osoby Heinricha Pescha, kręgu jego uczniów i spad­kobierców intelektualnych, oraz pobieżny zarys wpływu, jaki oni wywarli, i dziedzictwa, jakie pozostawili, ze szczególnym uwzględnieniem nauk ekonomicznych.

Biogram autora

Przemysław Załuska, Akademia Ignatianum w Krakowie

Doktorant Akademii Ignatianum w Krakowie, absolwent Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Bibliografia

Anzenbacher, A. (2010). Wprowadzenie do chrześcijańskiej etyki społecznej. Kra­ków: Wydawnictwo WAM.

Barron, R.F. (1982). Solidarism and Heinrich Pesch. The Forum for Social Economics, t. 12, nr 1, 418. DOI: 10.1007/BF02761629.

Berendt, E.B. (2019). The housing bubble: an application of the just price. Review of Social Economy, t. 77, nr 3, 393–416. DOI: 10.1080/00346764.2019.1596295.

Bouckaert, L. (1999). The Project of a Personalistic Economics. Ethical Per­spectives, t. 6, nr 1, 20–32.

Danner, P.L. i O‘Boyle, E. (1999). Personalist economics is human economics because it puts the human person at the center of economic affairs. Forum for Social Economics, t. 29, nr 1, 47–61. DOI: 10.1007/BF02761671.

Ederer, R. (1969). Capitalism, Socialism, and the Social Market Eco­nomy. Review of Social Economy, t. 27, nr 1, 23–36. DOI: 10.1080/ 00346766900000003.

Ederer, R. (1981). Solidarity: From Dogma to Economic System: Juan Donoso Cortes and Heinrich Pesch, S.J. International Journal of Social Economics, t. 8, nr 4, 40–49. DOI: 10.1108/eb013890.

Ederer, R. (1991). Heinrich Pesch, Solidarity, and Social Encyclicas. Review of Social Economy, t. 49, nr 4, 596–610. DOI: 10.1080/00346769100000050.

Ederer, R. (1998). My Journey into Solidarism. Catholic Social Science Review, t. 3, 79–88. DOI: 10.5840/cssr199839.

Frambach, H. (2017). Solidarism as the Center of Economy – The Economics of Heinrich Pesch. W: J. Backhaus, G. Chaloupek i H.A. Frambach (red.), On the Economic Significance of the Catholic Social Doctrine. Cham: Sprin­ger International Publishing, 27–45.

Geisenheimer, A.L. (1953). The Economics of Heinrich Pesch. Southern Eco­nomic Journal, t. 19, nr 4, 509–511. DOI: 10.2307/1054093.

Gruenberg, G.W. (1991). The American Jesuit Contribution to Social Action and Social Order After Rerum Novarum. Review of Social Economy, t. 49, nr 4, 532–541. DOI: 10.1080/00346769100000044.

Guiso, L., Sapienza, P. i Zingales, L. (2006). Does Culture Affect Economic Outcomes? Journal of Economic Perspectives, t. 20, nr 2, 23–48.

Harris, A.L. (1946). The Scholastic Revival: The Economics of Heinrich Pesch. Journal of Political Economy, t. 54, nr 1, 38–59. DOI: 10.1086/256309.

Krason, S.M. (2009). Principles of Heinrich Pesch’s Solidarism. The Catholic Social Science Review, t. 14, 477–484. DOI: 10.5840/cssr20091435.

Krason, S.M. (2014). In Memoriam: Rupert J. Ederer (1923–2013). The Catho­lic Social Science Review, t. 19, 295–297. DOI: 10.5840/cssr20141930.

Malinowski, B. (1958). Szkice z teorii kultury. Warszawa 1958.

Meiner, F. (red.). (1924). Die volkswirtschaftslehre der gegenwart in selbstdarstel­lungen, t. 1. Leipzig: F. Meiner.

Messner, J. (1976). Fifty Years After the Death of Heinrich Pesch. Review of Social Economy, t. 34, nr 2, 117–123. DOI: 10.1080/00346767600000001.

Mueller, F.H. (1952). The Peschian Value Paradox. Review of Social Economy, t. 10, nr 1, 72–75. DOI: 10.1080/00346765200000010.

Mueller, F.H. (1977a). Heinrich Pesch (1854–1926) Social Philosopher and Economist. The Currency of the Idea of Solidarism. Jahrbuchs für Christli­che Sozialwissenschaften, t. 18, 181–204.

Mueller, F.H. (1977b). Social Economics: The Perspective of Pesch and Solidarism. Review of Social Economy, t. 35, nr 3, 293–297. DOI: 10.1080/00346767700000036.

Mueller, F.H. (1980). Heinrich Pesch, Sein Leben und seine Lehre. Köln: J.P. Bachem Verlag.

Mulcahy, R.E. (1949). The Welfare Economics of Heinrich Pesch. The Quar­terly Journal of Economics, t. 63, nr 3, 342–360. DOI: 10.2307/1882259.

Mulcahy, R.E. (1952a). The Economics of Heinrich Pesch. New York: Henry Holt and Co.

Mulcahy, R.E. (1952b). The Peschian Value Paradox: A Key to the Function of Vocational Groups. Review of Social Economy, t. 10, nr 1, 1952, 32–41. DOI: 10.1080/00346765200000004.

O’Boyle, E. (2014). Origins of the Association for Social Economics. Forum for Social Economics, t 43, nr 2, 104–106. DOI: 10.1080/07360932.2014.905106.

O’Boyle, E. (2015). Origins and Legacy of Solidarist Economics: The Jesuit Con­nection. Pozyskano z: https://www.researchgate.net/publication/342393729 (dostęp: 27.08.2020).

O’Boyle, E. (2020). Heinrich Pesch, S.J.: Grandpere of Solidarist Economics. https://www.researchgate.net/publication/340950046 (dostęp: 27.08.2020).

O’Boyle, E. i Welch P.J. (2016). Tracing the Origins of Personalist Economics to Aristotle and Aquinas. Forum for Social Economics, t. 45, nr 1, 3–18. DOI: 10.1080/07360932.2015.1016083.

Pesch, H. (2004). Ethics and the National Economy. Tłum. R. Ederer. Norfolk: IHS Press.

Pflanze, O. (1990). Bismarck and The Development of Germany, t. 2. Princeton: Princeton University Press.

Schmiesing, K.E. (2001). The context of economic personalism. Journal of Markets & Morality, t. 4, nr 2, 176–193.

Stjernø, S. (2011). The Idea of Solidarity in Europe. European Journal of Social Law, nr 3, 156–176.

Tabellini, G. (2010). Culture and Institutions: Economic Development in the Regions of Europe. Journal of the European Economic Association, t. 8, nr 4, 677–716.

v. Nell‑Breuning, O. (1976). Heinrich Pesch Today. Forum for Social Econo­mics, t. 6, nr 1, 43–46. DOI: 10.1007/BF02772936.

Waleszczuk, Z. (2007). System Solidaryzmu Heinricha Pescha. Perspectiva, rok 6, nr 1, 156–191.

Opublikowane
2021-07-01
Jak cytować
[1]
Załuska, P. 2021. W kręgu solidaryzmu – Heinrich Pesch SJ i „jezuicka szkoła ekonomii”. Perspektywy Kultury. 33, 2 (lip. 2021), 201-220. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2021.3302.14.
Numer
Tom 33 Nr 2 (2021): Literatura. Media. Propaganda
Dział
Varia

Copyright (c) 2021 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.