Liturgie feministyczne – ruch religijny czy postsekularny?

  • Tomasz Dekert Jesuit University Ignatianum in Krakow
Słowa kluczowe: feminizm, liturgie feministyczne, postsekularyzm, katolicyzm posoborowy

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza zjawiska liturgii feministycznych pod ką- tem pytania, czy mają one charakter ruchu stricte religijnego, czy też stanowią element kultury postsekularnej, rozumianej tu jako przy­ znanie jakimś formom religii/duchowości pozytywnego znaczenia dla pożądanych przemian politycznych i społecznych. Bazuję tu przede wszystkim na materiale autorstwa działaczek katolickich/wywodzą­ cych się z katolicyzmu. Analiza zasad organizujących liturgie femini­ styczne doprowadziła do zauważenia zbieżności ich ideowego podłoża z funkcjonalistyczno-strukturalnym rozumieniem relacji społeczeń­ stwa i kultury do rytuału. Na tym tle widoczne staje się instrumentalne podejście do form liturgicznych, które stają się narzędziami ucieleśnia­ nia i propagacji feministycznej świadomości. Pozwala to na sformuło­ wanie wniosku o postsekularnym charakterze omawianego fenomenu.

Biogram autora

Tomasz Dekert, Jesuit University Ignatianum in Krakow

Born in 1979, is employed at the Institute of Cultural Studies of the Jesuit University Ignatianum in Cracow. He is intere­ sted in early Christian culture (primarily in terms of ortho- and hete­ rodoxy and the development of traditions and imagery) and in the is­ sue of Christian liturgy as seen through the prism of anthropological theories of ritual.

Bibliografia

BELL Catherine. 2009. Ritual Theory, Ritual Practice. New York: Oxford Uni­ versity Press.

BRAIDOTTI Rosi. 2012. Wbrew czasom. Zwrot postsekularny w femini­ zmie, trans. M. Glosowitz. In: Drzewo Poznania. Postsekularyzm w prze- kładach i komentarzach, P. Bogalicki, and A. Mitek-Dziemba (ed.), p. 284-314. Katowice: Wydawnictwo FA-art.

COLLINS Mary. 1993. Principles of Feminist Liturgy. In: Women at Wor- ship. Interpretations of North American Diversity, M. Procter-Smith, and

J.R. Walton (ed.), p. 9-28. Westminster: John Knox Press.

DAMM Colette, Thalia Gur-Klein, Katerina Karkalla-Zorba, et al. 2001. “A Dialogue on Women, Ritual, and Liturgy”. Journal of the European Society of Women in Theological Research 9: 9-51.

DIERKS Sheila Durkin. 1997. WomenEucharist. Boulder: Woven Word Press. FLANAGAN Kieran. 1991. Sociology and Liturgy. Re-Presentations of the Holy. New York: Springer.

HENOLD Mary J. 2001. “Breaking the Boundaries of Renewal: The Ame­ rican Catholic Underground, 1966-1970”. U.S. Catholic Historian 19/3: 97-118.

HENOLD Mary J. 2008. Catholic and Feminist. The Surprising History of the American Catholic Feminist Movement. Chapel Hill: The University of North Carolina Press.

HITCHCKOCK James. 1995. Recovery of the Sacred. Reforming the Reformed Liturgy. San Francisco: Ignatius Press.

ISASI-DÍAZ Ada María. 1993. On the Birthing Stool: Mujerista Liturgy. In: Women at Worship . Interpretations of North American Diversity, M. Procter­-Smith, and J.R. Walton (ed.), p. 191-210. Westminster: John Knox Press. KALVEN JANET. 1989. “Women Breaking Boundaries: The Grail and Fe­minist”. Journal of Feminist Studies in Religion 5/1: 119-142.

KAUTZER Kathleen. 2012. The Underground Church. Nonviolent Resistance to the Vatican Empire. Chicago: Haymarket Books.

MARCZEWSKI Marek. 1974. „Wspólnota kultu a akomodacja liturgii”. Col­ lectanea Theologica 44/1: 94-98.

PECKLERS Keith. 1998. The Unread Vision. The Liturgical Movement in the United States of America: 1926-1955. Collegeville: Liturgical Press.

PROCTER-SMITH Marjorie. 1990. In Her Own Rite: Constructing Feminist Liturgical Tradition. Nashville: Abingdon.

RAPPAPORT Roy Abraham. 1999. Ritual and Religion in the Making of Hu- manity. Cambridge: Cambridge University Press.

SZKARADNIK Katarzyna. 2012, „Drzewo Poznania. Postsekularyzm w przekładach i komentarzach, red. Piotr Bogalicki i Alina Mitek-Dziem­ ba, Wydawnictwo FA-art., Katowice 2012, s. 384. Po owocach ich pozna­ cie? Obiecujące widma postsekularyzmu”. Ex Nihilo 2/8: 139-151.

TONG Rosemary Putnam. 2002. Myśl feministyczna. Wprowadzenie, trans.

J. Mikos, B. Umińska. Warszawa: PWN

TURNER Victor W. 1972. “Passages, Margins, and Poverty: Religious Sym­ bols of Communitas”, Worship 46/7: 370-412.

TURNER Victor W. 1976. “Ritual, Tribal and Catholic”. Worship 50/6: 504-526.

WALTON Janet R. 2000. Feminist Liturgy. A Matter of Justice. Collegeville: The Liturgical Press.

Opublikowane
2018-06-30
Jak cytować
[1]
Dekert, T. 2018. Liturgie feministyczne – ruch religijny czy postsekularny?. Perspektywy Kultury. 21, 2 (cze. 2018), 55-68.
Numer
Tom 21 Nr 2 (2018): Miraże postsekularne
Dział
Miraże postsekularne

Copyright (c) 2018 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.