Wpływ kultury organizacyjnej na zarządzanie pracą człowieka

  • Jarosław Legięć Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej
Słowa kluczowe: Kultura, Organizacja, Zarządzanie, Wielokulturowość, Uwarunkowania, Praca

Abstrakt

Cała tradycyjna teoria zarządzania opiera się na założeniu monokul­ turowości, czyli jednolitości kulturowej organizacji podlegającej za­ rządzaniu. Dopiero współcześnie zwrócono uwagę na różnorodność kultur występujących w ramach funkcjonujących przedsiębiorstw. Ta, wielokulturowość organizacji wynika bezpośrednio z wielkości ról społecznych pełnionych przez ich członków. Człowiek pracy należy nie tylko do społeczności narodowych i lokalnych, ale także do grup: rodzinnych, koleżeńskich, zawodowych, branżowych, do organizacji politycznych itp. Każda, z tych grup charakteryzuje się jakąś własną kulturą i z mniejszym lub większym powodzeniem podejmuje próby socjalizacji swoich członków, czyli wpojenia człowiekowi pracy pew­ nych: wzorców, zasad, norm i wartości danej kultury za pomocą sank­ cji, czyli środowiskowych nagród i kar. Mapa różnorodności kultury jakiejkolwiek organizacji może być bardzo skomplikowana, obejmu­ jąc wszystkie wymienione typy grup, charakteryzujących się pewną specyfiką kulturową. Stwarza to, bardzo poważne problemy w sferze komunikacji i współdziałania między uczestnikami organizacji oraz w sferze spójności i jednolitości działania. Do, rozwiązywania tych problemów służą kultury organizacyjne, będące swego rodzaju płasz­ czyzną mediacji i uzgodnień między poszczególnymi kulturami ist­ niejącymi i aktywnymi w przedsiębiorstwie.
Współcześnie, każde zarządzanie jest zarządzaniem międzykul­ turowym, ponieważ dokonuje się w wielokulturowym środowisku i wymaga mediacji między różnymi kulturami. Powodzenie media­ cji między kulturami zależy od siły kultury organizacyjnej i jej funk­ cjonalności ze względu na dwa cele, adaptację do otoczenia i integra­ cję wewnętrzną. Kultura organizacyjna jest przede wszystkim tworem naturalnym a nie sztucznym i w związku z tym można ją traktować jedynie jako społeczną przestrzeń mediacji międzykulturowej, reali­ zowanej w trybie: przetargu, negocjacji, wpływu, zmiany, przekony­ wania, uwzględniania, niekiedy wymiany.
Strategie zarządzania różnorodnością kulturową w przedsiębior­ stwie opierają się w różnej mierze na dwóch sprzecznych ze sobą za­ łożeniach filozoficznych dotyczących stosunku do wielokulturowości. Poszczekaniu jej jako szansy, albo jako zagrożenia. gdyż wielokulturo­ wość jest źródłem zarówno szans jak i zagrożeń dla przedsiębiorstwa.
Organizacje muszą posiadać dominująca kulturę nie mogą składać się tylko z licznych subkultur gdyż zmalałaby wartość kultury orga­ nizacji jako niezależnej zmiennej. Zabrakłoby jednolitej interpretacji tego, co stanowi zachowania właściwe a co niewłaściwe przedsiębior­ stwa. Te, aspekty kultury organizacji powodują, że staje się ona tak po­ tężnym instrumentem kierowania zachowania mi i kształtowania ich w człowieku pracy.

Biogram autora

Jarosław Legięć, Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej

Dr nauk humanistycznych w zakresie filozofii, poli­ tolog, certyfikowany trener biznesu. Prowadzi badania naukowe z za­ kresu: historii polskiej filozofii społecznej, filozofii pracy, etyki bizne­ su, doradztwa filozoficznego z zakresu biznesu. Uczestnik licznych konferencji krajowych i zagranicznych. Autor licznych publikacji z zakresu etycznego zarzadzania biznesem i uczestnictwa człowieka w filozofii społecznej, wydał książkę Człowiek w filozofii pracy Józefa Tischnera. Łączy wiedzę teoretyczną z doświadczeniem praktycznym zdobytym prowadząc wykłady w uczelniach i pracując operacyjnie w przedsiębiorstwach i międzynarodowych korporacjach bizneso­ wych. Posiada doświadczenie w pracy jako trener, prowadzi szkolenia z: negocjacji, technik sprzedaży, asertywności, komunikacji. Przygo­ tował w ramach projektu współfinansowanego przez Europejski Fun­ dusz Społeczny w ramach Programu Operacyjnego Kapitału Ludzki
„Przedsiębiorcza Uczelnia”, zestawy materiałów dydaktycznych, któ­ re są podstawę opracowania wykładów elektronicznych (konwentów) udostępnionych studentom za pomocą systemu e-learningowego. Uczestniczył w projekcie Parlamentu Europejskiego prowadzonym przez Uniwersytet Gdański Wydział Nauk Społecznych Katedra Ba­ dań Rynkowych przygotowując serię monografii naukowych o wspól­ nym tytule „Wyzwanie współczesnej Europy”.

Bibliografia

BAUMAN Zygmunt. 1995. Wieloznaczność nowoczesności – nowoczesność wieloznaczności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

BOKSZAŃSKI Zbigniew. 1997. Stereotypy a kultura, Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej.

BRODA Jerzy, MUSIAŁ Aldona, RĄB Jacek. 2005. Czy dwie kultury?, Zabrze: Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Nauki Polskiej.

CAMERON Kim S., QUINN Robert E. 2003. Kultura organizacyjna – diag- noza i zmiana, Kraków: Oficyna Ekonomiczna.

HARRISON Lawrence, HUNTINGTON Samuel. 2003. Kultura ma znacze- nie, Poznań: Zyski S-ka.

HOFSTEDE Geert. 2000. Kultury i organizacje, Warszawa: Polskie Wydaw­ nictwo Ekonomiczne.

KARCZEWSKI Leszek, KRETEK Henryk. 2014. Kulturowe, społeczne i etyczne uwarunkowania biznesu, gospodarki i zarządzania, Opole: Oficyna Wydawnicza Politechnika Opolska.

KARCZEWSKI Leszek, KRETEK Henryk. 2015. Społeczne i kulturowe de- terminanty biznesu, gospodarki i zarządzania, Opole: Oficyna Wydawnicza Politechnika Opolska.

KARCZEWSKI Leszek, KRETEK Henryk. 2016. Kulturowe i etyczne aspek- ty gospodarki, biznesu i zarzadzania, Opole: Oficyna Wydawnicza Politech­ nika Opolska.

KILMANN Ralph H. 1985. Corporate Culture: Managing the Intangible Style of Corporate Life May Be the Key to Avoiding Stagnation, „Psychology To­ day” 19 (4): 62-68.

KOŁODZIEJ-DURNAŚ Agnieszka. 2005. Terenowe badania kultury organi- zacji, Szczecin: Economicus.

KOSTERA Monika. 1996. Postmodernizm w zarządzaniu, Warszawa: Pań­ stwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.

KOŹMIŃSKI Andrzej K. 1999. Zarządzanie międzynarodowe. Konkurencja w klasie światowej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne KOŹMIŃSKI Andrzej K., PIOTROWSKI Włodzimierz, 1996. Zarządzanie – teoria i praktyka, Warszawa: Wydawnictwo PWN.

MISIAK Władysław. 2004. Narodowe cechy kultury organizacyjnej w biznesie, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

STEINMANN Horst, SCHREYOGG Georg. 1998. Zarządzanie. Podstawy kierznia przedsiębiorstwem, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.

SUŁKOWSKI Łukasz. 2002. Kulturowa zmienność organizacji, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.

ZBIEGIEŃ-MACIĄG Lidia. 2002. Kultura w organizacji. Identyfikacja kultury znanych firm, Warszawa: Wydawnictwo PWN.

ZBOROŃ Halina. 2004. Kapitał społeczny w refleksji etycznej, w: Kapitał spo- łeczny – Aspekty teoretyczne i praktyczne, Henryk JANUSZEK (red.), 98-113. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.

Opublikowane
2018-06-30
Jak cytować
[1]
Legięć, J. 2018. Wpływ kultury organizacyjnej na zarządzanie pracą człowieka. Perspektywy Kultury. 21, 2 (cze. 2018), 69-88.
Dział
Zarządzanie międzykulturowe