Dwa rycerskie narody. Japońska obecność w Korei w refleksji Wacława Sieroszewskiego
Abstrakt
Wacław Sieroszewski przebywał krótko w Korei w 1903 r. w drodze powrotnej z Japonii. Zafascynowany modernizacją japońską, pa- trzył z podziwem na aktywność Japończyków w Kraju Porannej Ciszy w przeddzień wojny rosyjsko-japońskiej (1904-1905). Niestety, jego niepokojąco optymistyczna analiza sytuacji przeczyła zarówno od- czuciom prostych Koreańczyków jak i elity neokonfucjańskiej kraju, którzy już na wczesnym etapie interwencji japońskiej nie mieli więk- szych złudzeń co do prawdziwych zamiarów „modernizatorów”. Po- stawę Sieroszewskiego łatwiej zrozumieć, jeśli weźmiemy pod uwagę jego własne doświadczenia życiowe (działalność w ruchach rewolu- cyjnych) oraz środowisko polskiej i rosyjskiej inteligencji, w którym się obracał, zdominowane przez rewolucyjny romantyzm, socjalizm i antykolonializm. Z tych też względów postrzegał on zaangażowanie japońskie w Korei poprzez pryzmat swej własnej krucjaty politycznej, która, rzecz charakterystyczna dla polskiej inteligencji owej doby, była pochodną trzech idei: narodowego mesjanizmu, antyrosyjskiego pro- meteizmu i europejskiego socjalizmu. W ostatecznym rozrachunku, pomimo imponującej obudowy faktograficznej, Japończycy jawią się w jego analizie zdarzeń jako wygodny ideologiczny konstrukt służący promowaniu określonej agendy politycznej.
Bibliografia
ALTMAN Albert.1984. Korea’s First Newspaper: The Japanese Chōsen shinpō, Journal of Asian Studies, 43 (4): 685-696.
ATKINS TAYLOR Everett. 2010. Primitive Selves: Koreana in the Japanese Co- lonial Gaze, 1910-1945. Berkeley: University of California Press.
CAPRIO Mark. 2009. Japanese Assimilation Policies in Colonial Korea,
-1945. Seattle: University of Washington Press.
CONROY Hilary. 1960. The Japanese Seizure of Korea 1868-1910. A Study of Realism and Idealism in International Relations. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
BENDER Ryszard. 2002.Wacław Sieroszewski o religii, moralności i rodzi- nie w Korei na przełomie XIX i XX wieku, in. Religie, edukacja, kultu- ra. Księga pamiątkowa dedykowana Stanisławowi Litakowi, M. Surdacki (ed.), 265-272. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
BIRD-BISHOP Isabella.1970. Korea and her Neighbours. A Narrative of Tra- vel, with and Account of the Recent Vicissitudes and Present Position of the Country. Seoul: Yonsei University Press
BILLINGTON James.1980. Fire in the Minds of Men. Origins of the Revolutionary Faith, New York: Basic Books.
CIECHANOWICZ Jan. 2016. Polonobolszewia. Jak szlachta polska komunizowała rosyjskie imperium. Wrocław: Wektory.
CUMINGS Bruce. 1984. The Legacy of Japanese Colonialism in Korea, in: The Japanese Colonial Empire, 1895-1945, R.H. Myers, M.R. Peattie (eds.), 478-596. Princeton: Princeton University Press.
DUDDEN Alexis. 2005. Japan’s Colonization of Korea: Discourse and Power. Honolulu: University of Hawai’i Press.
DUUS Peter. 1995. The Abacus and the Sword. The Japanese Penetration of Ko- rea, 1895-1910, Berkeley: University of California.
DUUS Peter. 1984. Economic Dimensions of Meiji Imperialism: The Case of Korea, 1895-1910, in The Japanese Colonial Empire, 1895-1945, ed. R.H. Myers,
M.R. Peattie (eds.), 128-171. Princeton: Princeton University Press.
GRIFFIS William Elliot. 1882. Corea. The Hermit Nation, London: H.G.Allen & Co.
HULBERT Homer. 1920. Japan in Korea, The Journal of International Rela- tions 10.2:270-277.
KEMPF Zdzisław. 1982. Orientalizm Wacława Sieroszewskiego. Wątki japoń- skie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
KIMURA Kenji. 2002. Settling into Korea: The Japanese Expansion into Korea from the Russo-Japanese War to the Early Period of Annexation, in: Japanese Settler Colonialism and Capitalism in Japan: Advancing into Korea, Settling Down and Returning to Japan, 1905-1950, in Occasional Papers in Japane- se Studies, Kenji Kimura, Jun Uchida, Jaewon Sun (eds), in Occasional Papers in Japanese Studies 2002-2003:1-10. Harvard: Harvard University
KOTWICZ Władysław. 1900. Opisanie Korei (z kartoi) sostavlieno v kanciela- rii ministra finansov (W. Kotwicz. D.M. Pozdneev, K.M. Ioganson (eds). t. 1-3, Izdanie Ministierstva Finansov, Sankt Pietersburg:Tipografia. Iu. N. Erlich.
KUROMIYA Hiroaki. 2012. The Promethean Movement in Japan’s Diplomacy, in Ruch prometejski i walka o przebudowę Europy Wschodniej (1918-1940), M. Kornat (ed), 137-147. Warszawa: Instytut Historii PAN.
LAM Andrzej. 1997. Wacław Sieroszewski. Polski Słownik Biograficzny, 37:345-351.Warszawa-Kraków:Polska Akademia Nauk.
OGAREK-CZOJ Halina. 1987. Korea w pisarstwie Wacława Sieroszewskie- go, Przegląd Orientalistyczny 142. 2: 172-173.
PAŁASZ-RUTKOWSKA Ewa. 2011. The Russo-Japanese War and its Impact on Polish-Japanese Relations in the First Half of the Twentieth Century, Ana- lecta Nipponica 1:11-43.
ROBINSON Michael Edson. 1984. Colonial Publication Policy and the Ko- rean Nationalist Movement, in: The Japanese Colonial Empire, 1895-1945,
R.H. Myers, M.R. Peattie (eds.), 312-343. Princeton: Princeton Universi- ty Press.
SADOWSKA Ida. 2007. Wacław Sieroszewski – romantyk celów i pozytywista środków, czyli o tym, że Polski nie można wygadać, in Bojownicy polskiej sprawy: Wacław Sieroszewski i Gustaw Daniłowski wobec myśli i czynu Józe- fa Piłsudskiego: wybór materiałów z lat 1898-1943,G. Legutko, I. Sadowska (eds), 13-43. Kielce: Oficyna Poligraficzna APLA.
SADOWSKA Ida. 2007. Wśród obcych i wśród swoich. Wacława Sieroszewskie- go portret zwielokrotniony, G. Legutko (ed.), Kielce: Oficyna Poligraficz- na APLA.
SCHMID Andre. 2002. Korea Between Empires, 1895-1919. New York: Co- lumbia University Press.
SIEROSZEWSKI Wacław. 1904. Na Daleki Wschód. Kartki z podróży, Warsza- wa: Gebethner i Wolff.
SIEROSZEWSKI Wacław.1905. Korea. Klucz Dalekiego Wschodu, Warszawa: Gebethner i Wolff.
SIEROSZEWSKI Wacław. 1906. Ol-Soni kisań, Warszawa: Warszawa: Gebethner i Wolff.
SIEROSZEWSKI Wacław.1961.Wrażenia z podróży po Korei, in: Dzie- ła, A. Lam, J. Skórnicki (eds). Kraków: Wydawnictwo Literackie, t. 18: 385-390.
SIEROSZEWSKI Wacław.1961. Polowanie na wieloryby, in: Dzieła, A. Lam, J. Skórnicki (eds). Kraków: Wydawnictwo Literackie, t. 18: 372-390. SIEROSZEWSKI Wacław. 2007. Odezwa do robotników w związku z planowanym zamachem na życie Piłsudskiego z 1930, in Bojowcy polskiej sprawy. Wacław Sieroszewski i Gustaw Daniłowski wobec myśli i czynu Józefa Piłsud- skiego. Wybór materiałów z lat 1898-1943, G. Legutko, I. Sadowska (eds), Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, 269.
SIEROSZEWSKI Wacław. 1963. Taku-Tiensin – Pekin – Szanghaj, in Dzieła, A. Lam, J. Skórnicki (eds). Kraków: Wydawnictwo Literackie, t. 20. cz. 1, 7-28.
SIEROSZEWSKI Wacław. 1963. Henryk Sienkiewicz, bandytyzm i marzenie socjalisty, in Dzieła, A. Lam, J. Skórnicki (eds). Kraków: Wydawnictwo Li- terackie, t. 20, cz. 2: 183-197.
SIEROSZEWSKI Andrzej. 2015. Wacława Sieroszewskiego żywot niespokojny. A.Z. Makowiecki (ed.). Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
TOSHIYUKI Mizoguchi. 1984. Capital Formation in Taiwan and Korea, in The Japanese Colonial Empire, 1895-1945, in The Japanese Colonial Empire, 1895-1945, R.H. Myers, M.R. Peattie (eds.), 399-419. Princeton: Princeton University Press.
TSURUMI Patricia. 1984. Colonial Education in Korea and Taiwan, in: The Japanese Colonial Empire, 1895-1945, R.H. Myers, M.R. Peattie (eds.). Princeton: Princeton University Press, 275-311.
UCHIDA Jun. 2011. Brokers of Empire: Japanese Settler Colonialism in Korea, 1876-1945. Cambridge: Harvard University Press.
ULJASZ Adrian. 2012. Syberia i Daleki Wschów w oczach polskiego pisarza. Wacław Sieroszewski (1858-1945), Przegląd Nauk Historycznych 11.1: 137-153.
YŰ Ying-shih. 2016. The Radicalization of China in the Twentieth Century, in: Yü Ying-shih, Chinese History and Culture, J. Chiu-Duke, M.S. Duke (eds.). New York: Columbia University Press, t. 2: 178-197.
Copyright (c) 2017 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
