Od „Skóry Satyra” do „Barbarzyńcy wypchanego”. Wersje mitu Marsjasza w literaturze węgierskiej.
Abstrakt
Tragiczna historia pojedynku Marsjasza z Apollinem uwieczniona została przez Owidiusza w jego arcydziełach: Kalendarzu poetyckim i Metamorfozach. Utrwalony przez poetę mityczny archetyp cieszy się po dziś zainteresowaniem literatury węgierskiej, niespotykanie silnym zwłaszcza po II wojnie. W niniejszym szkicu wskazano drogę od in terpretacji pierwotnego mitu jako nieuniknionego punktu odniesienia dla omawianych współczesnych tekstów literatury węgierskiej – ku in tertekstualnemu dialogowi, w jaki wchodzą one pomiędzy sobą, nie tylko ze względu na wspólny temat, ale także włączenie ich w dys kurs o ciele. Proponowane przez Autorkę spojrzenie od strony narracji korporalnej pozwala odczytywać Barbarzyńcę wypchanego (Kitömött barbár / Stuffed barbarian) Gergely’a Péterfy’ego jako najbardziej swoistą wersję opowieści o Marsjaszu.
Bibliografia
Acél, Zs. 2012. Contextus és corpus. A korpusz‑metafora kialakulása és Cice ro könyvgyüjteményei. [Contextus and Corpus. The Invention of the Corpus‑Metaphor and Cicero’s Collection of Books] Ókor 11. (2012)/4, 43‑50.
Balajthy, Á. 2015. A különbözöség halálos veszélye. [The Deadly Menace of Difference] Alföld 66/5, 121‑124.
Balassa, P. 1996. A mint B. In: A bolgár kalauz. Tanulmányok, esszék. [A as B. in The Bulgarian Conductor: Essays and Criticism] Pesti Szalon, Budapest, 16‑23.
Bartal, M. 2014. Áthangzások. Weöres Sándor mítoszpoétikája. [Voices Re‑ membered: Sándor Weöres’s Mythopoetics.] Kalligram, Budapest.
Csabai, M. – Erős, F. 2000: Testhatárok és énhatárok. Az identitás változó keretei. [Borders of the Body, Borders of the Self: The Changing Frameworks of Iden‑ tity.] Jószöveg, Budapest.
Bodnár, Zs. 2013. Krusovszky Dénes: A felesleges part; Wellmann Éva: Az itt az ottal. [The Useless Beach; This with That.] Kortárs 2013/10, 101‑103.
Boldog, Z. 2012. A felesleges könyv. [The Useless Book.] Irodalmi Jelen On‑ line 2012. 01. 15. http://www.irodalmijelen.hu/05242013‑1530/feleslegeskonyv (downloaded 2016. 05. 22.)
Darab, Á. 2015. Marsyas metamorfózisa. [The Metamorphosis of Marsyas] In: Tóth Orsolya (ed.): Tempora mutantur: tanulmányok az időről és a bűnről. [Tempura Mutantur: Essays about Time and Sin.]DE Klasszika‑filológiai és Ókortörténeti Tanszéke, Debrecen, 2015, 297‑319. (Hereditas Graeco‑Latinitatis II.) in
Darab, Á. 2016. Die Haut des Satyrs: Marsyas und Apollo, Acta Classica Uni‑ versitatis Debreceniensis 52 (2016), 39‑51.
Deczki, S. 2015. Olümposz Mucsán. (Péterfy Gergely: A [sic!] kitömött barbár). [Olympus in Mucsa. (Gergely Péterfy: The Stuffed Barbarian).] Új Forrás 2015/8, 49‑56.
Domokos, M. 2002. A porlepte énekes. Weöres Sándorról. [The Singer Covered in Dust: About Sándor Weöres.] Nap, Budapest.
Farrell, J. 1999. The Ovidian Corpus: Poetic Body and Poetic Text. In: Ph. Har die, A. Barchiesi, S. Hinds (eds.): Ovidian Transformations. Essays on the Metamorphoses and its Reception, Cambridge, 127‑141.
Foucault, M. 1999. A hatalom mikrofizikája. In: Nyelv a végtelenhez. [The Microphysics of Power. In: Language to Infinity.] Latin Betűk, Debrecen, 307‑331.
Földes, Gy. 2011. Szövegek, testek, szövegtestek. A testírás‑elmélet irányai. [Texts, Bodies, Textual Bodies. Writing the Body in Theory.] Helikon 57/1‑2, 3‑49.
Földes, Gy. 2013. Corpus alienum. Helikon 59/3, 163‑210.
Földes, Gy. 2015. Jeltől a testig: a klasszikus narratológia találkozása a kor porálissal. [From Sign to Body: Classical Narratology Meets Corporeal.] Iro‑ dalomismeret 27/1, 5‑29.
Györffy, M. 2015. Pályám képzelt emlékezete. Péterfy Gergely: Kitömött barbár. [Imagined Memory of My Carreer: Gergely Péterfy: The Stuffed Bar‑ barian.] Jelenkor 58/5, 583‑589.
Hajdu, R. 1973. Sarkadi Imre. [Imre Sarkadi] Akadémiai, Budapest
Horváth, Gy. 2012. Kizökkent, kérdez, összeroppan. Krusovszky Dénes: A fe lesleges part. [Puts Off, Questions, Cracks Up: Dénes Krusovszky: The Useless Beach.] Magyar Narancs 24/5, 37.
Jablonczay, T. 2011. A test narratológiája. [Narratology of the Body.] Helikon 57/1‑2, 97‑116.
Jablonczay, T. 2013. “Embert enni nem való”, avagy a testek (fel)színének el sajátító műveletei és azok visszautasítása. [“Thou Shalt Not Eat Humans,” or Appropriating the (Sur)Faces of Bodies and Its Resistences.] Helikon 59/3, 225‑241.
Juhász, B. 1971. Dátum és alkalom. Sarkadi Imre novellái. [Date and Occa‑ sion: The Short Stories of Imre Sarkadi.] Alföld 22/10, 42‑55.
Kántás, B. 2011. Akit az ár végül a felesleges partra vet. FÉLonline 2011. 11. 28. [Swept Ashore at the Useless Beach.] http://felonline.hu/2011/11/28/akit‑az‑ar‑vegul‑a‑felesleges‑partra‑vet/(downloaded 2016. 05. 22.) Kenyeres, Z. 2013. Weöres Sándor. [Sándor Weöres.] Kossuth, Budapest.
Keresztesi, J. 2014. Kilépés a múzeumból. Péterfy Gergely: Kitömött barbár. [Stepping out of the Museum: Gergely Péterfy: The Stuffed Barbarian.] Litera 2014. 06. 16. http://www.litera.hu/hirek/peterfy‑a‑kitomott‑barbar (downloaded 2016. 06.03.)
Kónya, J. 1971. Sarkadi Imre alkotásai és vallomásai tükrében. [Imre Sarkadi in the Light of His Works and Confessions.] Szépirodalmi, Budapest.
Krusovszky, D. 2011. A felesleges part. [The Useless Beach] Magvető, Budapest. Leach, E. W. 1974. Ekphrasis and the Theme of Artistic Failure in Ovid’s Metamorphoses, Ramus 3, 102‑142.
Márkus, B. 2001. Pokolraszállás. Sarkadi Imre emlékezete. [Going to Hell: Imre Sarkadi’s Memory.] ed. by Márkus Béla. Nap Kiadó, Budapest.
Nemes Z.M. 2014. “Márpedig, ami nincs, az csak az ördög műve lehet.” [“What Does not Exist can only be the Work of the Devil.”] Műút 2014/12, 61‑65.
Ovidius, Publius Naso, Átváltozások [Metamorphoses] trans. by Gábor Devec seri. Helikon, Budapest, 1975.
Péterfy, G. 2014. Kitömött barbár. [The Stuffed Barbarian] Kalligram, Budapest.
Pomogáts, B. 1977. Sarkadi Imre novellái és tanulmányai. [The Short Stories and Essays of Imre Sarkadi.] Irodalomtörténeti Közlemények 81/1, 121‑125.
Punday, D. 2000. A Corporeal Narratology? Style 34/2, 227‑242. = www.jstor. org/stable/10.5325/style.34.2.227 (downloaded 2016. 05. 22.)
Punday, D. 2003. Narrative Bodies. Toward a Corporeal Narratology. Palgrave Mcmillan, New York
Sarkadi I. 1975. Sarkadi Imre, Novellák. [Imre Sarkadi: Short Stories.] Fore word by Mihály Czine. Szépirodalmi, Budapest.
Segal, Ch. 1998. Ovid’s Metamorphic Bodies. Arion 5/3, 9‑41.
Szigeti, L.S. 1994. És mégis Marsyas? Korformáló mitológia. [And Still Marsyas? Age Forming Mythology.] Tiszatáj 48/5, 64‑72.
Szilágyi, M. 2014. Egy preparátum titkos élete. [The Secret Life of a Stuffed Be‑ ing.] Kalligram 23/10, 97‑100.
Tamás, A. 1978. Weöres Sándor. [Sándor Weöres.] Akadémiai, Budapest.
Theodorakopoulos, E. 1999. Closure and Transformation in Ovid’s Metamor‑ phoses. In: (eds.) Ph. Hardie, A. Barchiesi, S. Hinds, Ovidian Transforma‑ tions. Essays on the Metamorphoses and its Reception, Cambridge, 142‑161.
Újvárosi, E. 2014. Idegen testek. (Péterfy Gergely: Kitömött barbár). [Differ‑ ent Bodies. (Gergely Péterfy: The Stuffed Barbarian.” Holmi 26/8, 972‑976.
Weöres, S. 1964. Tűzkút. [Firewell.] Magvető, Budapest.
Weöres, S. 1970. Egybegyűjtött írások II. [Collected Works II.] Magvető, Budapest.
Copyright (c) 2017 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
