Typologia męskiego i kobiecego portretu miniaturowego w elżbietańskiej Anglii
Abstrakt
Artykuł zawiera analizę szczegółowych, semantycznych i kompozycyjnych cech miniaturowych angielskich portretów tworzonych w XVI w. Większość z tych dzieł wykazuje się stylistyczną jednolitością, ścisłym przestrzeganiem przez autorów formalnych zasad artystycznych. Porównanie wykazało jednak, iż pomimo ogólnego podobieństwa, wynikającego z ustalonej tradycji i praktyki, wyraźnie są widoczne też różnice w stylistycznym i kompozycyjnym podejściu do portretu. Opierając się na opisie wyjątkowego procesu tworzenia miniatury pozostawionym przez elżbietańskiego artystę N. Hilliarda, można zauważyć techniczne różnice w tworzeniu męskich i kobiecych obrazów. Przytoczone w artykule przykłady wskazują na możliwość zbadania angielskiej miniatury portretowej i jej typologii z pozycji „męskie – kobiece”. Charakterystyczne wyróżniające cechy przejawiają się nie tylko w rysunku i kolorystyce, ale także w stopniu indywidualizacji obrazu portretowego. Program portretu męskiego jest bardziej zróżnicowany semantycznie i świadczy o rosnącym zainteresowaniu indywidualnością u zarania nowożytności.
Bibliografia
[Castiglione, B.] (1561). The Courtier of Count Baldessar Castilio, Deuided into Foure Books. Very Necessary and Profitable for Yonge Gentilmen and Gentilwomen Abiding in Court, Palaice or Place. Done into English by Thomas Hoby. London: Wyllyam Seres.
[Hilliard, N.] (1992). A Treatise concerning the Art of Limning by Nicholas Hilliard. Together with A More Discourse concerning ye Art of Liming by Edward Norgate. With a parallel modernized text ed. by R.K.R. Thornton and T.G.S. Cain. Ashington: The Mid Northumberland Arts Group Carcanet Press.
Aslet, W., Hendra, L. i in. (2019). Jewel in the Hand. Early Portrait Miniatures from Noble & Private Collections. Catalogue of an exhibition held at Philip Mould & Company 12 March – 18 April 2019. London: Philip Mould & Company.
Auerbach, E. (1961). Nicholas Hilliard. London: Routledge.
Berger, H.J. (1994). Fictions of the Pose. Facing the Gaze of Early Modern Portraiture. Representations, nr 46, 87–120.
Burton, E. (2005). Povsednevnaya zhizn' v epokhu Shekspira. Moskwa: Molodaya gvardiya. Wydanie oryginalne: Burton, E. (1958). The Elizabethans at Home. London: Secker & Warburg.
Fumerton, P. (1986). „Secret” Arts: Elizabethan Miniatures and Sonnets. Representations, nr 15, 57–97.
Goulding, R.W. (1916). The Welbeck Abbey miniatures belonging to His Grace the Duke of Portland K.G., G.C.V.O.: a catalogue raisonné. Oxford: University Press.
Goldring, E. (2019). Nicholas Hilliard: Life of an Artist. New Haven: Yale University Press.
Greenblatt, S. (1980). Renaissance Self-Fashioning from More to Shakespeare. Chicago: University of Chicago Press.
Hotson, L. (1977). Shakespeare by Hilliard. A portrait Deciphered. Berkeley, Los Angeles: University of California Press.
Jones, A.R. i Stallybrass, P. (2000). Renaissance Clothing and the Materials of Memory. Cambridge: University Press.
Murrell, J. (1983). The Way How to Lymne. Tudor Miniature Observed. London: Victoria & Albert Museum.
Norgate, E. (1919). Miniature or The Art of Limning, ed. from the Manuscript in the Bodleian Library and Collated with other Manuscripts by M. Hardie. Oxford: Claredon Press.
Norgate, E. (1981). Miniature or The Art of Limning, 1621–1626, 1648–1650. W: M.K. Talley, Portrait Painting in England: Studies in the Technical Literature before 1700. London: Paul Mellon Centre for Studies in British Art.
Pevzner, N. (1956). The Englishness of English Art. New York: Frederick A. Praeger.
Philippy, P. (2006). Painting Women: Cosmetics, Canvases, and Early Modern Culture. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Stepanov, A.V. (2009). Iskusstvo epokhi Vozrozhdeniya: Niderlandy, Germaniya, Frantsiya, Ispaniya, Angliya. Sankt Petersburg: Azbuka-klassika.
Stone, L. (1979). The Family, Sex and Marriage in England 1500–1800. New York: Harper & Row.
Strong, R. (1975). Nicholas Hilliard. London: Michael Joseph Ltd.
Strong, R. (1983). Artists of the Tudor Court: The Portrait Miniature Rediscovered 1520–1620. Victoria & Albert Museum exhibit catalogue. London: Victoria & Albert Museum.
Troitskaya, A. (2013a). Portretnaya miniatyura: voprosy proiskhozhdeniya. Vestnik Sankt-Peterburgskogo gosudarstvennogo universiteta, nr 6(2), 41–47. Troitskaya, A. (2013b). Transformatsiya odnogo srednevekovogo motiva v renessansnuyu emblemu (na primere angliyskoy portretnoy miniatyury). Observatoriya kul’tury: zhurnal-obozreniye, nr 6, 76–81.
Troitskaya, A. (2014). Metaforicheskiy yazyk yelizavetinskoy portretnoy miniatyury. Nauchnyye trudy: Problemy razvitiya zarubezhnogo iskusstva, nr 29, 64–76.
Copyright (c) 2021 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
