Transformacja widziana przez pryzmat przekładu emocjonalnych środków językowych w Dzwonach Charlesa Dickensa
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest zagadnieniu zmian w tłumaczeniu wyrażeń i nazw emocjonalnych na podstawie drugiej książki bożonarodzeniowej Charlesa Dickensa The Chimes (1844) i jej pięciu polskich tłumaczeń. Oficjalnie historia polskich przekładów rozpoczyna się od anonimowego przekładu w 1846 r. Autorka porównuje i kontrastuje dwa anonimowe tłumaczenia (1846, 1923), Marii Kreczowskiej (1946), Krystyny Tarnowskiej (1989) oraz Jerzego Łozińskiego (2015). Celem artykułu jest prezentacja i analiza wybranych zwrotów i leksemów emotywnych nazywających i wyrażających uczucia, które zaobserwowano w opowieści. W szczególności autorka skupia się na różnorodnych zabiegach stylistycznych wpływających na emotywność utworu.
Bibliografia
Anon. (1846). Dzwony cudowne. Warszawa: F. Spiess.
Anon. (1846). Dzwony cudowne. Warszawa: R. Friedlein.
Anon. (1900). Wigilja Bożego Narodzenia, Dzwony. Lwów: Biblioteka Słowa Polskiego.
Anon. (1923). Dzwony upiorne. Kraków: Nakładem księgarni S.A. Krzyżanowskiego.
Budrewicz – Beratan, A. (2011). The wonderful ghostly chimes: Dickens’s story about a dream. W: I. Dobosiewicz, J. Gutorow (red.), The dream. Readings in English and American Literature and Culture 3, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 37-51.
Dickens, Ch. (2010). Christmas Books. London: Wordsworth Editions.
Dyboski, R. (1936). Charles Dickens- Życie i twórczość. Lwów, Warszawa: Książnica Atlas.
Kreczowska, M. (1946). Dzwony, Kraków: Gebethner i Wolff.
Kujawska-Lis, E. (2014). Dickens przerobiony: bibliografia polskich przekładów i wydań utworów Dickensa. W: E. Kujawska-Lis, A. Kwiatkowska (red.), Charles Dickens – refleksje, inspiracje, (re)interpretacje. Olsztyn: UWM, 180-198.
Łoziński, J. (2015). Sygnaturki. Opowieść o duszkach, za sprawą których jedne dzwony wyganiają stary rok, a inne przyzywają nowy, Poznań: Zysk i S-ka.
Newmark, P. (1988). A Textbook of Translation, New York, London: Prentice Hall.
Slater, M. (1966). Dickens (and Forster) at work on the Chimes. Dickens Studies, vol. 2(3), 106-140.
Szymańska, I. (2014). Przekłady polemiczne w literaturze dziecięcej, Rocznik Przekładoznawczy, 193-208. DOI:10.12775/RP.2014.014.
Tarnowska, K. (1989). Dzwony, które dzwonią, gdy odchodzi stary rok i nadchodzi nowy: opowieść o duszkach, Wrocław: Wyd. Dolnośląskie.
Tokarz, B. (2015). Tłumacz, emocje i przekład, Poznańskie Studia Slawistyczne, nr 9, s. 381-394. DOI: 10.14746/pss.2015.9.23.
Wierzbicka, A. (1999). Język-umysł-kultura. Wybór prac pod red. J. Bartmińskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wielki słownik języka polskiego PAN, (2018). P. Żmigrodzki (red.), Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN/LIBRON.
Cambridge Advanced Learner’s Dictionary, (2008). Third edition, Italy, Cambridge: Cambridge University Press.
Merriam-Webster.com Dictionary, Merriam-Webster, https://www.merriam-webster.com/dictionary/ecstasy.
Copyright (c) 2024 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
