Spotkanie biskupa Iwona Odrowąża ze św. Dominikiem z Caleruegi
Z badań nad dominikanami polskimi w XIII wieku
Abstrakt
Autor ukazuje okoliczności i datę spotkania biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża ze św. Dominikiem z Caleruegi. Źródła polskiego pochodzenia, takie jak Żywot św. Jacka autorstwa lektora Stanisława OP oraz Annales czy Liber beneficiorum Jana Długosza zostały skonfrontowane z przekazami zagranicznymi mówiącymi o tym wydarzeniu. Na tej podstawie autor ustalił, że najprawdopodobniej spotkanie to nastąpiło w Rzymie 12 lutego 1220 r. Wtedy to zapewne zapadła decyzja o sprowadzeniu członków Zakonu Kaznodziejskiego do Krakowa.
Bibliografia
Annales Ordinis Praedicatorum, 1756. T. Mamachius (wyd.), vol. 1. Rzym.
Bullarium Poloniae, [Bullarium, 1982]. I. Sułowska-Kuraś, S. Kuraś (red.), t. 1. Rzym.
de Appoldia, T., 1867. Vita amplior. W: J. Bollandus i in. (wyd.), Acta Sanctorum, t. 35. Paryż.
Długosz, J. Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, lib. V-VI, [Annales V-VI, 1973], D. Turkowska, M. Kowalczyk, K. Pieradzka (wyd.). Warszawa.
Długosz, J. Liber beneficiorum [Liber beneficiorum, 1864]. W: A. Przeździecki (red.), Joannis Dlugossii Senioris Canonici Cracoviensis Opera omnia. vol. 9, t. 3, Liber beneficiorum dioecesis cracoviensis nunc primum e codice autographo editu. Kraków.
Kodeks Dyplomatyczny Małopolski, [KDM, 1876], t.1, F. Piekosiński (wyd.). Kraków.
Kodeks Dyplomatyczny Polski, [KDP, 1847], L. Rzyszczewski, A. Muczkowski (red.), t. 1. Warszawa.
Libellus de Principiis Ordinis Praedicatorum auctore Jordano de Saxonia. [Libellus, 1935]. W: H. C. Scheeben (red.), Monumenta Ordinis Predicatorum Historica (MOPH), vol. 16, t. 2. Rzym.
RCHI Regesto di Camaldoli, 1914. d. E. Lassino, vol. 3-4. Roma.
Regesta Pontificum Romanorum ab a. 1198 ad a. 1304, [Regesta Pontificum Romanorum, 1875]. A. Potthast (wyd.). Berolini.
Rocznik Kapituły Krakowskiej, [Rocz. Kap. Krak., 1978]. W: Z. Kozłowska-Budkowa (wyd.), Monumenta Poloniae Historica, Series Nova, t. 5. Warszawa.
Stanislaus lector OP, 1884. De vita et miraculis sancti Jacchonis (Hyacinthi) Ordinis Fratrum Praedicatorum. W: L. Ćwikliński (wyd.), Monumenta Poloniae Historica, t. 4. Lwów: Akademia Umiejętności w Krakowie, s. 841-903.
Vetera Monumenta Poloniae et Lithuaniae [Theiner, 1860], A. Theiner (wyd.), t. 1. Rzym.
Baran-Kozłowski, W. (2003). Skład polskiej delegacji na obrady Soboru Laterańskiego IV. Kwartalnik Historyczny, nr CX, t. 3.
Bojęś-Białasik, A., Niemiec, D. (2014). Kościół i klasztor dominikanów w Krakowie w świetle badań archeologiczno-architektonicznych w latach 2010-2012. W: A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak (red.), Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, Kraków: Wydawnictwo Esprit, 289-307.
Bojęś-Białasik, A., Niemiec, D. (2016). Klasztorne fundacje biskupa Iwona Odrowąża w świetle wyników badań archeologiczno-architektonicznych klasztoru Dominikanów w Krakowie i opactwa Cystersów w Mogile. W: M. Walczak (red.), Działalność fundacyjna biskupów krakowskich, t.1. Kraków: Societas Vistulana, 239-278.
Dekański, D. (1999). Początki zakonu dominikanów prowincji polsko-czeskiej: pokolenie św. Jacka w zakonie. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 28-67;
Gałuszka, T. (2007). Nota do artykuły Raymonda J. Loenertza. W: M. Zdanek (red.), Święty Jacek Odrowąż studia i źródła, tłum. T. Gałuszka, Kraków: Wydawnictwo Esprit, 69-77.
Gałuszka, T. (2020). In finibus Poloniae. Patroni i bohaterowie Polski w czternastowiecznym „Żywocie św. Jacka” autorstwa lektora Stanisława OP. W: T. Gałuszka, K. Matyja (red.), Dominikanie o Polsce i Polakach od XIII do XX wieku. Poznań: Wydawnictwo W drodze.
Gałuszka, T. (2021). Fragment ”zaginionej kroniki dominikańskiej” w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu. Studia Źródłoznawcze Commentationes, nr 59, 12-24.
Gałuszka, T. (2022a). Przybycie św. Jacka Odrowąża do Krakowa w 1222 roku w świetle nowo odkrytego źródła. Roczniki Historyczne, t. 88, 55-76.
Gałuszka, T. (2022b). Założenie klasztoru ojców dominikanów w Krakowie. Nota do artykułu Zofii Kozłowskiej-Budkowej z 1926 roku. Rocznik Krakowski, t. 88, 151-158.
Gałuszka, T. (2023). Alter Stanislaus Episcopus. Z badań nad czternastowiecznym „Żywotem świętego Jacka”. W: R. Tyrała, M. Wolski, J. Kałużny, M. Smyth (red.), Historia i dziedzictwo. Księga jubileuszowa z okazji 45 rocznicy święceń kapłańskich i 70 rocznicy urodzin ks. prof. dra hab. Jacka Urbana. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydawnictwo Naukowe, 105-113.
Gałuszka, T., Zdanek, M. (2006). ”Krakowskie” bulle rekomendacyjne Grzegorza IX a początki dominikanów polskich. Studia Źródłoznawcze, nr 44, 49-65.
Górski, K. (1927). Ród Odrowążów w wiekach średnich. Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie, t. 8, 1-108
Grodecki, R. (1964). Iwo Odrowąż. W: PSB, t. 10. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 187-192.
Kielar, P. (1973). Początki zakonu dominikańskiego w Polsce. Nasza Przeszłość, nr 39, 17-102.
Kłoczowski, J. (1972). Jacek. W: R. Gustaw (red.), Hagiografia polska. Słownik bio-bibliograficzny, t.1. Poznań – Warszawa – Lublin: Księgarnia św. Wojciecha.
Kłoczowski, J. (1975), Zakon Braci Kaznodziejów. W: J. Kłoczowski
(red.), Studia nad historią dominikanów w Polsce 1222 – 1972, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów, 19-40.
Kłoczowski, J. (2003). Wspólnoty chrześcijańskie w tworzącej się Europie. Poznań: Wydawnictwo W drodze.
Kozłowska-Budkowa, Z. (1926). Założenie klasztoru OO. Dominikanów w Krakowie. Rocznik Krakowski, t. 20, 1-19.
Kozłowska-Budkowa, Z. (1938). Uposażenie klasztoru PP. Norbertanek w Imbramowicach 1228-1450. Studia ku czci St. Kutrzeby, t. 2, 369-380.
Kozłowska-Budkowa, Z. (1957). Księgozbiór polskiego uczonego z XII/XIII wieku. Studia Źródłoznawcze, t. 1, 109-118.
Kozłowska-Budkowa, Z. (1970). Rezygnacje biskupów krakowskich Wincentego i Iwona. Nasza Przeszłość, t. 33, 35-44.
Kutrzeba, S. (1900). Polacy na studiach w Paryżu w wiekach średnich. Biblioteka Warszawska, t. 2, 514-541.
Kutrzeba, S. (1902). List generała premonstratensów Gerwazego do Iwona Odrowąża. Kwartalnik Historyczny, t. 16, 587-588.
Labuda, G. (2002). Nowe spojrzenie na źródła dotyczące dziejów dominikanów w Polsce XIII – XIV wieku. Lektor Stanisław i jego „Żywot św. Jacka”. W: J. Kłoczowski, J. Spież (red.), Dominikanie w środkowej Europie w XIII – XV wieku. Aktywność duszpasterska i kultura intelektualna. Poznań: Wydawnictwo W drodze, 45-59.
Loenertz, R. (1957), La vie de S. Hyacinthe du lecteur Stanislas envisagée comme source historique. Archivum Fratrum Praedicatorum, nr 27, 5-39.
Manteuffel, T. (1964). Jacek Odrowąż. W: Polski Słownik Biograficzny, t.10. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 263-264.
Ożóg, K. (2022). Długoszowy żywot biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża. Rocznik Krakowski, t. 88, 9-24.
Paner, A. (1996). Studia czy dyplomacja? Włoska podróż Iwona Odrowąża. W: B. Śliwiński (red.) Władcy, Mnisi, Rycerze. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 113-123.
Spież, J. (2003). Św. Jacek we Fryzaku. W: Z. Woźniak, J. Gancarski (red.), Polonia minor medii aevi. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Spież, J. (2007). Św. Jacek Odrowąż. Kraków: Wydawnictwo W drodze, 11-109.
Spież, J. (2008). Kilka uwag o chronologii życia św. Jacka. W: E. Mateja, A. Pobóg-Lenartowicz, M. Rowińska-Szczepaniak (red.), Święty Jacek i dziedzictwo dominikańskie. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Stanisław, Lektor z Krakowa (2007). Życie i cuda świętego Jacka z Zakonu Braci Kaznodziejów. W: M. Zdanek (red.), Święty Jacek Odrowąż studia i źródła, tłum. T. Gałuszka. Kraków: Wydawnictwo Esprit, 103-226.
Tazbirowa, J. (1966). Rola polityczna Iwona Odrowąża. Przegląd Historyczny, t. 57, z. 2, 199-212.
Woroniecki, J. (2007). Św. Jacek Odrowąż i sprowadzenie Zakonu Kaznodziejskiego do Polski. Kraków – Katowice: Wydawnictwo Esprit.
Wyrozumski, J. (2002). Kraków u początku działalności dominikanów w Polsce. W: J. Kłoczowski, J. Spież (red.), Dominikanie w środkowej Europie w XIII – XV wieku. Aktywność duszpasterska i kultura intelektualna. Poznań: Wydawnictwo W drodze, 17-24.
Zdanek, M. (2005). Szkoły i studia dominikanów krakowskich w średniowieczu, Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Copyright (c) 2023 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
