Problematyka społeczna w twórczości Hakana Gündaya na przykładzie wybranych powieści

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2022.3601.10
Słowa kluczowe: Hakan Günday, współczesna literatura turecka, problemy społeczne w społeczeństwie tureckim, kryzys migracyjny, przemyt ludzi

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie obrazu wycinka tureckiego społeczeństwa, jaki wyłania się z twórczości Hakana Gündaya, na podstawie dwóch powieści autora: Az (tytuł polski Mało, wyd. Sonia Draga, tłum. D. Haftka-Işık, 2016) oraz Daha (tytuł polski Jeszcze, wyd. Sonia Draga, tłum. D. Haftka-Işık, 2018). Hakan Günday (ur. 1976) to współczesny turecki prozaik, scenarzysta i dramaturg, którego twórczość w Turcji zaliczana jest do nurtu yeraltı edebiyatı (dosł. literatura podziemna). Jego powieść Jeszcze, za którą Günday został nagrodzony Prix Médicis (2015, Paryż, Francja) w kategorii „proza zagraniczna”, porusza aktualną tematykę społeczną, w tym przede wszystkim kwestię nielegalnych emigrantów i przemytu ludzi. Z powieści Gündaya wybrzmiewają takie tematy jak: piekło wojny i dramat uchodźców, problem dzieci-żołnierzy, handel ludźmi, bronią i narkotykami, przemoc, gwałt, wyzysk, wszelkie przejawy dyskryminacji, nierówności społeczne, demoralizacja, bezprawie, wykluczenie, ludzka niemoc, obojętność, zagubienie i samotność. Pisarz drąży genezę kondycji współczesnego świata i człowieka, a jego wielowymiarowa twórczość stwarza pole do interdyscyplinarnej analizy: socjologicznej, filozoficznej, kulturowej, psychologicznej czy językowej. Dzięki poruszanym w jego twórczości kwestiom społecznym powieści Hakana Gündaya można odczytywać w wymiarze społeczno-obyczajowym z zaznaczeniem, iż wyłaniający się wizerunek nie stanowi panoramy czy przekroju społeczeństwa tureckiego, a ukazuje jedynie jego wyimek, akcentując występowanie pewnych zjawisk oraz ukazując ich konsekwencje w odniesieniu do jednostki.

Biogram autora

Dorota Haftka-Işık, Uniwersytet Warszawski

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie ukończyła studia magisterskie na kierunku kulturoznawstwo w zakresie turkologii (2001), oraz Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, gdzie uzyskała tytuł magistra psychologii. Od 2021 r. studentka Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych UW (literaturoznawstwo). Członkini Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego oraz Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Swoją pracę badawczą poświęciła twórczości tureckiego prozaika Hakana Gündaya oraz nurtowi literatury tureckiej yeraltı edebiyatı. Zawodowo jest tłumaczem i lektorem języka tureckiego. Dotychczas z języka tureckiego przełożyła na język polski następujące powieści: Mało, Jeszcze oraz Topaz Hakana Gündaya (wyd. Sonia Draga); powieść Reşata Ekrema Koçu Sułtanka Kösem (tłum. razem z Agnieszką Erdoğan i Piotrem Bezą; wyd. Prószyński), a także Sułtan Bizancjum Selçuka Altuna (wyd. Sonia Draga).

Bibliografia

Disk/Genel-İş Sendikasi (2017). Türkiye’de Çocuk Ťşçi Olmak. Pozyskano z: http://cloudsdomain.com/uploads/dosya/14918.pdf (dostęp: 27.12.2021).

Günday, H. (2013). Daha. Istanbul: Doğan Kitap. Günday, H. (2016a). Az. Istanbul: Doğan Kitap.

Günday, H. (2016b). Mało. Tłum. D. Haftka-Işık. Katowice: Wydawnictwo Sonia Draga.

Günday, H. (2018). Jeszcze. Tłum. D. Haftka-Işık. Katowice: Wydawnictwo Sonia Draga.

https://newsbook.pl/2017/07/28/turcja-robi-biznes-na-prostytucji-i-handlu-dziewczynkami-z-syrii-ue-przymyka-na-to-oczy/ (dostęp: 27.12.2021).

https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/turcja-wyrok-508-lat-wiezienia-za-seksualne-molestowanie-dzieci,65537.html (dostęp: 27.12.2021).

http://kadincinayetlerinidurduracagiz.net (dostęp: 27.12.2021). https://www.indyturk.com/node/326736/haber/t%C3%BCrkiyede28milyon-kad%C4%B1n-okuma-yazmabilmiyor-3-milyonkad%C4%B1n-diplomas%C4%B1z (dostęp: 27.12.2021).

https://www.ntv.com.tr/turkiye/turkiyede-cocuk-gelin-raporu (dostęp: 27.12.2021).

https://t24.com.tr/haber/16-yilda-440-bin-cocuk-dogum-yapti,647815 (dostęp: 27.12.2021).

https://www.antykorupcja.gov.pl/ak/aktualnosci/7737,Korupcja-w-Turcji-w-opinii-biznesmenow.html (dostęp: 27.12.2021).

http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33807 (dostęp: 27.12.2021). https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/kwestie-spoleczne (dostęp: 27.12.2021).

https://oko.press/stambul-sto-procent-gwarancji-zapewnia-mnie-przemytnik-reporter-oko-press-na-szlaku-uchodzcow (dostęp: 27.12.2021).

https://haber.sol.org.tr/haber/vanda-metruk-binaya-gocmen-operasyonu-312019 (dostęp: 27.12.2021).

Jarosiewicz, A. i Strachota, K. (2015). Turcja a problem uchodźców syryjskich. Komentarze OSW. Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia,nr 186. Pozyskano z: https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/komenta- rze_186.pdf (dostęp: 20.12.2021).

Karataş, B. (2020). Göçmen kaçakçılığı sektör oldu: “Yüzde yüz garantili, risk yok”. Pozyskano z: https://p.dw.com/p/3WFUn (dostęp: 27.12.2021).

Marakoğlu, 0. (2011). Edebiyatın Edepsizliği ya da Tutucu Olmayan Bütün Metinler Üstüne. Notos, nr 29, 47.

Rysz-Kowalczyk, B. (red.). (2002). Leksykon Polityki Społecznej. Warszawa: Oficyna Wydawnictwo ASPRA-JR.

Silverblatt, M. (1993). Shock Appeal / Who Are These Writers, And Why Do They Want To Hurt Us?: The New Fiction Of Transgression. Los Angeles Times. Pozyskano z: https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1993-08- 01-bk-21466-story.html (dostęp: 10.09.2021).

Sztumski, J. (2010). Wstęp do metod i technik badań społecznych. Katowice: Śląsk Wydawnictwo Naukowe.

The report on Syrian woman refugees living out of the camps (2014). Pozyskano z: https://istanbul.mazlumder.org/webimage/files/The%20Report%20 on%20Syrian%20Women%20Refugees(1).pdf (dostęp 27.12.2021).

Toğral Koca, B. (2016). Syrian refugees in Turkey: From “guests” to “enemies”? New Perspectives on Turkey, nr 54, 55–75. DOI:10.1017/npt.2016.4.

Opublikowane
2022-03-30
Jak cytować
[1]
Haftka-Işık, D. 2022. Problematyka społeczna w twórczości Hakana Gündaya na przykładzie wybranych powieści. Perspektywy Kultury. 36, 1 (mar. 2022), 137-154. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2022.3601.10.
Numer
Tom 36 Nr 1 (2022): Imperium Osmańskie i Turcja – dzieje, literatura i kultura
Dział
Imperium Osmańskie i Turcja...

Copyright (c) 2022 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.