Mediolingwistyka czy medioznawstwo lingwistyczne?

Powiązania i możliwości wspólnych badań

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2023.410202.21
Słowa kluczowe: lingwistyka, medioznawstwo, lingwistyka stosowana, interdyscyplinarność, mediolingwistyka

Abstrakt

Celem artykułu jest określenie współczesnych związków lingwistyki, w tym zwłaszcza lingwistyki stosowanej, z medioznawstwem. Autorzy wskazali obszary przenikania się obydwu dyscyplin oraz ich subdyscyplin, ukazując możliwości współpracy lingwistów i medioznawców, w tym współpracy o naturze interdyscyplinarnej. W artykule odniesiono się do takich aspektów działalności naukowej, jak: przedmiot i podmiot badań poznawczej pracy naukowej, aspekt koncepcyjny, aspekt metodologiczny oraz aspekt teleologiczny).

Biogramy autorów

Małgorzata Laskowska, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Profesor uczelni, doktor habilitowany nauk społecznych w zakresie nauk o komunikacji społecznej i mediach; kierownik Katedry Teorii, Języka i Etyki w Instytucie Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Członek Rady Dyscypliny Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach. Zainteresowania naukowe: etyka komunikacji, estetyka komunikacji, teoria komunikowania, klasycy medioznawstwa, edukacja dziennikarska, nauki o komunikacji społecznej i mediach. Autorka kilku książek (m.in. Kształcenie w zakresie etyki dziennikarskiej w kontekście mediów społecznościowych, Warszawa: Elipsa 2018) i kilkudziesięciu artykułów naukowych z zakresu medioznawstwa.

Krzysztof Marcyński, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Profesor uczelni w Katedrze Teorii, Języka i Etyki w Instytucie Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Absolwent media ecology na New York University w Stanach Zjednoczonych. Należy do Rady Dyscypliny Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach. Brał udział w pracach różnych komisji wydziałowych, m.in. Komisji ds. Misji i Strategii WT, Komisji ds. Promocji Wydziału. Pełnił funkcję wydziałowego specjalisty ds. kontaktów z pracodawcami i rynkiem pracy w celu lepszej współpracy pomiędzy uczelnią i rynkiem pracy. Uczestniczył w projekcie uczelnianym UKSW pt. „Jakość kształcenia w uniwersytecie”. Obecnie jest Pełnomocnikiem Dziekana ds. Praktyk dla kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna. Specjalista w zakresie kompetencji komunikacyjnej, natury mediów, prezentacji i wystąpień publicznych. Zainteresowania naukowe: komunikacja interpersonalna, kompetencja komunikacyjna, komunikacja religijna, ekologia mediów. Autor kilku książek medioznawczych (m.in. Kompetencja komunikacyjna. Studium medioznawcze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, 2017; Komunikacja religijna i media. Kraków: Petrus, 2016), kilkudziesięciu artykułów naukowych z zakresu nauk o komunikacji społecznej i mediach.

Paweł Szerszeń, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Adiunkt w Zakładzie Komunikologii Specjalistycznej Instytutu Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, pełnomocnik ds. programu partnerstwa pomiędzy instytutami germanistyki (GIP/Germanistische Institutspartnerschaft) (UW, UMCS, Uniwersytet w Wuppertalu/BUW i Uniwersytet w Akwizgranie/RWTH (Kompetencje zawodowe i interkulturowe w polsko-niemieckim obszarze kulturalnym i gospodarczym, od 2015 r.). Uczestnik międzynarodowych projektów naukowych w ramach GIP: WIKA („Badania nad analizą potrzeb językowych dla celów zawodowych, 2014–2016”); EDEKA-Wissensportal („Badania nad transferem wiedzy specjalistycznej w komunikacji w przedsiębiorstwach, 2015–2017”) oraz „Cyfrowa symulacja interakcji ustnej w nauczaniu języka niemieckiego jako obcego dla celów zawodowych, 2020–2022”. Zainteresowania naukowe: lingwistyka stosowana – translatoryka i glottodydaktyka (wykorzystanie mediów elektronicznych w glotto- i translodydaktyce), lingwistyka języków specjalistycznych, lingwistyka tekstu (analiza komparatywna tekstów specjalistycznych, badania nad hipertekstem), lingwistyka kontrastywna. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych, w tym monografii: Glottodydaktyka a (hiper)teksty internetowe (2010), Platformy (glotto)dydaktyczne. Ich implementacja w uczeniu specjalistycznych języków obcych (2014).

Bibliografia

Androutsopoulos, J., Runkehl, J., Schlobinski, P. i Siever, T. (red.) (2007). Neuere Entwicklungen in der linguistischen Internetforschung. Zweites internationales Symposium zur gegenwärtigen linguistischen For-schung über computervermittelte Kommunikation. Universität Han-nover, 4–6 Oktober 2004. Hildesheim, Zürich, New York: Olms.

Barmiński, J. i Niebrzegowska-Bartmińska, S. (2009). Tekstologia. War-szawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bartoszcze, R. (2006). Komunikacja. W: W. Pisarek (red.), Słownik termi-nologii medialnej. Kraków: Universitas, 98.

Burger, H. (2000). Textsorten in den Massenmedien. W: K. Brinker Klaus i in. (red.), Text- und Gesprächslinguistik. Ein internationales Handbuch zeitgenössischer Forschung. 1. Halbband: Textlinguistik (= HSK 16.1). Berlin, New York: Walter de Gruyter, 614–628.

Dürscheid, Ch. (2003). Medienkommunikation im Kontinuum von Schrift-lichkeit und Mündlichkeit. Theoretische und empirische Probleme. Zeitschrift für angewandte Linguistik, 38, 37–57.

Efing, Ch. (red.) (2013). Sprachlich-kommunikative Anforderungen an Auszubildende – und ihr Verhältnis zu den realen Kompetenzen der Auszubildenden. (= bwp@ Spezial 6 – Hochschultage Berufliche Bild-ung 2013, Fachtagung 18- Sprachen). Pozyskano z: www.bwpat.de/ausgabe/ht2013/fachtagungen/fachtagung-18 (dostęp: 24.03.2020).

Goban-Klas, T. (2008). Nauki o mediach i komunikacji społecznej jako no-wa dyscyplina nauk humanistycznych. Studia Medioznawcze 2/33, 11–19.

Grucza, F. (1983). Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przed-miot, lingwistyka stosowana. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Grucza, F. (2007). Lingwistyka stosowana. Zarys jej historii, zadań i dokonań. Warszawa: Wydawnictwo Euro-Edukacja.

Grucza, F. (2013). Lingwistyka stosowana. Historia – Zadania – Osiągnię-cia. (= Studi@ Naukowe 1). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe IKL@.

Grucza, S. (2004). Od lingwistyki tekstu do lingwistyki tekstu specjali-stycznego. Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych.

Foucault, M. (1977). Discipline and Punish: the Birth of the Prison. New York: Random House.

Horn, Ch. Kerner, I. I Forbrig, P. (red.) (1995). Lehr- und Übungsbuch In-formatik. München: Hanser.

Hymes, D.H. (1980). Socjolingwistyka i etnografia mówienia, tłum. K. Biskupski. W: M. Głowiński (red.), Język i społeczeństwo. Warsza-wa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Jabłonowski, M. i Gackowski, T. (2012). Tożsamość nauk o mediach. Ob-szary, perspektywy, postulaty. Studia Medioznawcze 2/49, 15–24.

Kawka, M. (2016). Dyskurs multimodalny – nowa kategoria badawcza? Zeszyty Prasoznawcze 59(226), 294–303.

Kępa-Figura, D. (2021). (Multimodaler) Text als Gegenstand linguistischer Forschung. https://tekst-dyskurs.eu/resources/html/article/details?id=226628

Kittler, F. (1995). Aufschreibesysteme 1800–1900, 3. wyd. München: Fink.

Klemm, M. i Michel, S. (2014). Medienkulturlinguistik. Plädoyer für eine holistische Analyse von (multimodaler) Medienkommunikation. W: N. Benitt, Ch. Koch, K. Müller, S. Sager i L. Schüler (red.), Korpus – Kommunikation – Kultur: Ansätze und Konzepte einer kulturwissen-schaftlichen Linguistik. Trier: Wissenschaftlicher Verlag (WVT), 183–215 (= Giessen Contributions to the Study of Culture).

Koch, P. i Oesterreicher, W. (1985). Sprache der Nähe – Sprache der Dis-tanz: Mündlichkeit und Schriftlichkeit im Spannungsfeld von Sprachtheorie und Sprachgeschichte. Romanistisches Jahrbuch, 36, 15–43.

Koch, P. i Oesterreicher, W. (1994). Schriftlichkeit und Sprache. W: H. Gün­ther, O. Ludwig (red.), Schrift und Schriftlichkeit. Writing and Its Use. Ein interdisziplinäres Handbuch internationaler Forschung. 1. tom, Berlin, New York (Handbücher zur Sprach- und Kommunikation-swissenschaft 10.1), 587–604.

Kowalik-Kaleta, Z. (2011). Interdyskursywność w medialnych tekstach perswazyjnych – analiza w ramach KAD. Media i Społeczeństwo: me-dioznawstwo, komunikologia, semiologia, socjologia mediów, 1, 103–111.

Kron, F. i Sofos, A. (2008). Dydaktyka mediów. Gdańsk: Gdańskie Wydaw-nictwo Psychologiczne.

Kubicka, D. i Kołodziejczyk, A. (2007). Psychologia wpływu mediów. Wy-brane teorie, metody, badania. Kraków: Impuls.

Lisowska-Magdziarz, M. (2019). Media i komunikowanie społeczne: fe-deracja, ale jaka? Dalsze pytania o przyszłość dyscypliny. Studia Me-dioznawcze 2/20, 118–129.

Maćkiewicz, J. (2017). Badanie mediów multimodalnych –

multimodalne badanie mediów. Studia Medioznawcze, 2(69), 33–42.

Marcyński, K. (2017). Kompetencja komunikacyjna. Studium medioznaw-cze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Münker, S. i Roesler, A. (2008). What is a medium? Frankfurt/M.: Suhr-kamp.

Mielczarek, T. (2017). Medioznawstwo polskie na mapie świata. Sondaż naukoznawczy. Studia Medioznawcze 4/71, 11–22.

Ong, W. (2011). Oralność i piśmienność Słowo poddane technologii. War-szawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Pisarek, W. (2006). Media. W: W. Pisarek (red.), Słownik terminologii medialnej. Kraków: Universitas, 117.

Perrin, D. (2006, 2015). Medienlinguistik. Konstanz: UVK.

Rückriem, G. (2010). Mittel, Vermittlung, Medium. Bemerkungen zu einer wesentlichen Differenz. Vortrag am Seminar für Grund-schulpädagogik der Universität Potsdam Golm, 30. Oktober 2010. Po-zyskano z: https://docplayer.org/50465116-Georg-rueckriem-mittel-vermittlung-medium-bemerkungen-zu-einer-wesentlichen-differenz.html (dostęp: 10.01.2021).

Schlobinski, P. (red.) (2006). Von *hdl* bis *cul8r*. Sprache und Kommu-nikation in den neuen Medien. Mannheim. Lipsk, Wiedeń, Zurych: Dudenverlag.

Skowronek, B. (2014). Mediolingwistyka. Teoria. Metodologia. Idea. Postscriptum Polonistyczne 2/14, 15–26.

Staiger, M. (2007). Media Terms – Media Discourses – Media Concepts. Baltmannsweiler: Schneider Hohengehren.

Tekdal, M., Sayginer, Ş. i Baz, F.C. (2018). Developments of Web Tech-nologies and Their Reflections to Education: A Comparative Study. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, vol. 8, issue 1, 17–27.

Winterhoff-Spurk, P. (2007). Psychologia mediów. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Żydek-Bednarczuk, U. (2005). Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu. Kraków: Universitas.

Perspektywy Kultury tom 41/2
Opublikowane
2022-12-28
Jak cytować
[1]
Laskowska, M., Marcyński, K. i Szerszeń, P. 2022. Mediolingwistyka czy medioznawstwo lingwistyczne? Powiązania i możliwości wspólnych badań. Perspektywy Kultury. 41, 2/2 (grudz. 2022), 355-374. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2023.410202.21.
Numer
Tom 41 Nr 2/2 (2023): Prawa narodów w dobie interakcji kultur
Dział
Przestrzenie cyberkultury

Copyright (c) 2022 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.