Zaślubiny Kościołów Polski i Zambii
Abstrakt
W 1912 r. jezuici z Prowincji Galicyjskiej Towarzystwa Jezusowego przybyli na tereny kolonii angielskiej Rodezji Północnej (od 1964 r. Zambia) i podjęli pracę ewangelizacyjną, którą kontynuuje kolejne pokolenie jezuitów polskich 2. Jedną z pięknych kart działalności jezuitów polskich w Zambii zapisał pierwszy biskup i arcybiskup Lusaki – ks. kard. Adam Kozłowiecki SJ (1911– 2007) 3. 17 maja 1970 r. uczestniczył wraz ze swoim następcą w zarządzaniu archidiecezją Lusaka ks. arcybiskupem Emmanuelem Milingo we Mszy św. w katedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie, podczas której wygłosił kazanie prymas Polski ks. kard. Stefan Wyszyński. W czasie Mszy św. dokonał się akt symbolicznych zaślubin Kościołów Polski i Zambii, które wyrażały spoczywające na ołtarzu dwa splecione złotym ogniwem pierścienie biskupie.
Do tego wydarzenia nawiązywał, podczas swojej wizyty w Polsce, ordynariusz diecezji Chipata i dyrektor ds. zdrowia z ramienia Konferencji Episkopatu Zambii – ks. bp George Cosmas Zumaire Lungu. 16 września 2015 r. w Warszawie ks. bp Lungu wziął udział w podpisaniu umowy o współpracy medycznej pomiędzy Szpitalem im. Kard. Adama Kozłowieckiego SJ w Lusace (Cardinal Adam Memorial Hospital) a Szpitalem Dziecięcym im. prof. dr. med. Jana Bogdanowicza. Podpisanie umowy było możliwe dzięki staraniom Fundacji im. Ks. Kard. Adama Kozłowieckiego SJ „Serce bez granic” z siedzibą w Hucie Komorowski, rodzinnym majątku rodu Kozłowieckich. W ten sposób symboliczne zaślubiny Kościołów Polski i Zambii z 17 maja 1970 r. przybierają na progu XXI w. nowe i coraz bogatsze formy współpracy między dwoma Kościołami.
Bibliografia
Archiwum Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie (ATJKr.)
rkp. 4486, Korespondencja prowincjalska z lat 1979–1985, s. 280.
rkp. 4758–II, Paluch Ludwik SJ. Korespondencja od różnych osób z lat 1957–1989.
rkp. 4986, Wizyta ks. abpa A. Kozłowieckiego w Polsce w 1970 r. [bez paginacji].
Kozłowiecki, A. (1978). Wśród ludu Zambii, cz. 2: Listy z misyjnego frontu. Wyboru dokonał i do druku przygotował L. Grzebień SJ. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
Kozłowiecki, A (1995). Ucisk i strapienie. Pamiętnik więźnia 1939–1945, cz. II. Kraków: Wydawnictwo WAM2.
Kozłowiecki, A. (1998). Moja Afryka, moje Chingombe. Dzieje misjonarza opisane w listach do Przyjaciół. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Byłem tym pierwszym (1970). Przewodnik Katolicki, 18 X, nr 42, 396–397. Cieślak, S. (20081, 20092). Kardynał Adam Kozłowiecki. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Cieślak, S. (2009). Z polskiej ziemi… Miłość Ojczyzny w życiu ks. kard. Adama Kozłowieckiego SJ (1911–2007). Rocznik Wydziału Pedagogicznego Wyższej Szkoły Filozoficzno-Pedagogicznej Ignatianum w Krakowie, 203–220.
Cieślak, S. (2011). Wspomnienia ks. Kard. Adama Kozłowieckiego SJ z Dachau. Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum w Krakowie, 131–149.
Cieślak, S. (2012). Auf der Suche nach Versöhnung. Kardinal Adam Kozłowieckis Erinnerungen an seine Zeit im KZ Dachau. Stimmen der Zeit, 6, 397–408.
Cieślak, S. (2013). Być porządnym człowiekiem. Posługa miłosierdzia kard. Adama Kozłowieckiego SJ. Życie Duchowe, nr 76, 72–78.
Cieślak, S. (2014a). Kardynał Adam Kozłowiecki SJ (1911–2007) i papież św. Jan Paweł II (1920–2005). Studia Paedagogica Ignatiana. Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum w Krakowie, vol. 17, 89–103.
Cieślak, S. (2014b). Ks. kard. Adam Kozłowiecki SJ (1911–2007) Misjonarz Afryki. Studia Sandomierskie, 21, 169–187.
Cieślak, S. (2021a). Ks. kard. Adam Kozłowiecki SJ. Z Dachau na misję do Afryki. Lumen Gentium. Zeszyty Misjologiczne, rok XLI, nr 1 (180), 95–143. Cieślak, S. (2021b). Misjonarz z wdzięczności za ocalenie z obozu w Dachau – ks. kard. Adam Kozłowiecki SJ (1911–2007). Collectanea Theologica. „Biuletyn misjologiczno-religioznawczy”, 91, nr 2, 147–161.
Cieślak, S. (2022). Człowiek dla innych. Posługa ks. kard. Adama Kozłowieckiego SJ w Afryce. W: M. Białkowski i M. Dejneko-Białkowska (red.), Apostołowie Afryki. Studia poświęcone Wandzie Błeńskiej i kardynałowi Adamowi Kozłowieckiemu SJ. Toruń: Jagielloński Instytut Wydawniczy, 117–150.
Ciuccarelli, A. (1970). L’arcivescovo Adam Kozlowiecki festeggiato a Potenza Picena. Il presule ha visitato anche la Santa Casa di Loreto. Voce Adriatica, 18 II.
Cywiński, B. (1970). Zambijski arcybiskup w Polsce. Tygodnik Powszechny, 31 V, nr 22(1114), s. 6.
Czapiewski, S. (1970). Wizyta Arcyb. Milingo w Polsce. Wśród Ludu Zambii, nr 42, 3–21.
Czapiewski, S. (1971). Aby On wzrastał. Chicago. Czapiewski, S. (1986). Warto było żyć…! Na pożegnanie O. Stanisława Czapiewskiego SJ długoletniego rzecznika Polskich Misjonarzy w Zambii. Chicago.
Dusza, T. (po 1980). Kościoły lokalne Afryki, cz. 2, [Rzym], [b. w.].
Dziura, R. (2009). Dialog z religijno-społeczną tradycją ludów Zambii w świetle posoborowej nauki Kościoła. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995 (1996). Oprac. L. Grzebień przy współpracy zespołu jezuitów. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Ewangelizacja i rozwój”. Orędzie Ojca św. Pawła VI na Niedzielę Misyjną (1970). Przewodnik Katolicki, 18 X, nr 42, 393–395.
Frazik, W. (2014). Casus tajnego współpracownika pseudonim „Kazek”. W: A.P. Bieś i F. Musiał (red.), Komunistyczny aparat represji wobec Jezuitów Prowincji Polski Południowej. Kraków: Wydawnictwo WAM, 265–292. Gajda, J. (2000). Inkulturacja chrześcijaństwa w Zambii. Warszawa: Wydawnictwo Papieskich Dzieł Misyjnych „Missio-Polonia”.
Grzebień, L. (1978). Wśród ludu Zambii, cz. 1: Pionierski trud misjonarzy słowiańskich 1881–1969. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
Grzebień, L. (2008). Serce bez granic. Apostoł Afryki, Obywatel świata, Rodak z Huty Komorowskiej, ks. kard. Adam Kozłowiecki SJ 1911–2007. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
Grzebień, L. (2012). Serce bez granic. Obywatel świata, Apostoł Afryki, Rodak z Huty Komorowskiej, Ksiądz Kardynał Adam Kozłowiecki SJ 1911–2007. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
Information on Zambia, its Government and the Catholic Church. Visit of Pope John Paul II to Zambia – May 1989 (1989). Ndola.
Kościół w Polsce żyje intensywnie (1970). Za i Przeciw, 26 VII, nr 30, 6.
Ks. Arcybiskup Adam Kozłowiecki wyjechał z Polski (1970). Myśl Społeczna, 19 VII.
Kumor, B. (2001). Historia Kościoła, t. VIII: Czasy współczesne 1914–1992. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Miyoba, M.X. (1975). List afrykańskiej siostry do Polaków. Gość Niedzielny 42, 4.
Murphy, E.P. (2003). A History of the Jesuits in Zambia. A Mission Becomes a Province. Nairobi: Paulines Publications Africa.
N.C. (1970). African scorns “tired”. White view of celibacy. The Southern Cross, 11 II.
Niezawodny Wybawca (1970). Gość Niedzielny, 24 V, 4–5, 8.
Nowosadowski, W. (1970). W Zambii na szlakach polskich pionierów chrześcijaństwa. Myśl Społeczna, 26 VII, 4–5.
Prelekcja arcybiskupa Kozłowieckiego (1970). Gość Niedzielny, 24 V, 2. Prymicje Ks. J. Kulisza SJ (1970). Słowo Powszechne, 15 VII.
Steczek, B. (2010). Przyjaciel świętych. Orędzie Miłosierdzia, nr 74 (IV–VI), 6–7.
Solennemente accolto a Potenza Picena il nuovo Arcivescovo mons. Kozlowiecki (1970). Il Messaggero, 16 II.
Svec, J. (1974). Africa, my love. Cambridge: Good Books.
Święcenia kapłańskie w kaplicy ks. Jezuitów w Warszawie (1970). Zorza. Ilustrowany Tygodnik Katolików, 2 VIII, nr 31(703).
The church must be fully independent financially-Milingo (1970). Times of Zambia, 1 IV, 4.
Una visita in Polonia dell’Arcivescovo di Lusaka (1970). L’Osservatore Romano, 5 VIII, nr 178 (33456), 2.
Zins, H. (1988). Polacy w Zambezji. Lublin: Wydawnictwo Polonia.
Bp Lungu: odnówmy przyjaźń łączącą Kościół polski i zambijski. Internetowy Dziennik Katolicki (dostęp: 25.09.2015).
Wywiad ks. T. Lisa z ks. biskupem George’m Lungu, Portal Diecezji Sandomierskiej (dostęp: 25.09.2015).
Copyright (c) 2022 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
