Kultura procesów zakupowych w innowacyjnych przedsiębiorstwach produkcyjnych
Perspektywa rozwoju w czasach pandemii
Abstrakt
Problematyka procesów zakupowych jest analizowana i badana przez naukowców od kilkunastu lat, a szczególnie czas pandemii pokazał, iż działania w obszarze zaopatrzenia wymagają większej analizy oraz skupienia się na tworzeniu nowych wartości czy wypracowania kultury tych procesów w organizacjach.
Pandemia COVID-19 spowodowała, że świat biznesu podważył niezawodność łańcucha dostaw i pokazał, że procesy zakupowe mogą być niestabilne. Funkcje zakupów stoją w obliczu nierównowagi popytu do podaży, co często prowadzi do problemów z zapasami, niepewnej niezawodności dostaw, a także wysokiego ryzyka w relacjach do różnych interesariuszy, szczególnie dostawców i klientów. Nieprzejrzyste łańcuchy dostaw oraz nowa rzeczywistość wymagają elastyczności czy tworzenia pewnej kultury i dojrzałości w funkcjach pozyskiwania zaopatrzenia, aby utrzymać działalność i odnosić sukcesy jako przedsiębiorstwo w nowej przyszłości. Aby zbudować efektywne zdolności w procesach zakupowych oraz mieć możliwość elastycznego reagowania na wyzwania otoczenia biznesowego, a także zaspokajania potrzeb interesariuszy, przedsiębiorstwa muszą zabezpieczać się nowymi normami, wartościami i zasadami w tym obszarze.
W artykule w części teoretycznej opisano termin procesów zakupowych, przedstawiono elementy, które można uznać za podstawę budowania kultury procesów zakupowych w innowacyjnych przedsiębiorstwach produkcyjnych. W części badawczej opisano metodykę badań oraz wyniki przeprowadzonych ankiet oraz wnioski wynikające z badań. Badania zostały przeprowadzone na grupie 36 menedżerów, którzy zajmują się tym obszarem w innowacyjnych przedsiębiorstwach produkcyjnych, notowanych na rynku NewConnect w Polsce. Analiza literatury oraz wyniki badań wskazały, iż perspektywy rozwoju kultury procesów zakupowych są istotnie duże, szczególnie aspekt ten stał się dość ważny w okresie pandemii. Przedsiębiorstwa coraz częściej wpisują te działania w kluczowe procesy biznesowe.
Bibliografia
Aguilar, F.J. (2002). Top management’s view of the purchasing function. Journal of Purchasing & Materials, 25(3), 16–21.
Boer, L., Labro, E. & Morlacchi, P. (2001). A review of methods support-ing supplier selection. European Journal of Purchasing & Supply Man-agement, 7(2), 75–89.
Bourne, L. (2009). Stakeholder Relationship Management. In A Maturity Model for Organisational Implementation. Burlington: Gower Publish-ing Ltd.
Burt, D.N., Petcavage, S.D. & Pinkerton, R.L. (2012). Proactive Purchasing in the Supply Chain. The Key to World-Class Procurement. New York: McGraw-Hill.
Cameron, K. & Quinn R. (2006). Kultura organizacyjna – diagnoza i zmiany. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Carr, A.S. (2002). The impact of purchasing and supplier involvement on strategic purchasing and its impact on firm’s performance. Interna-tional Journal of Operations and Production Management, 22(9), 1032–1053.
Carter, R. & Kirby, S. (2006). Practical Procurement. Cambridge Academ-ic: Gt. Shelford, Cambridge.
Daft, R.L. (1992). Organization Theory and Design, 4th ed. West Publish-ing: St. Paul et al.
Dawes, P.L., Dowling, G.R., & Patterson, P.G. (1992). Factors Affecting the Structure of Buying Centers for the Purchase of Professional Advi-sory Services. International Journal of Research in Marketing, 9(3), 269–279.
Domańska-Szaruga, B., & Knap-Stefaniuk, A. (2022). Diagnosis of the organizational culture of multicultural enterprises – introduction to in-depth research. Nowoczesne Systemy Zarządzania, Vol. 17, No. 4, 37–47.
Emmett, S. & Crocker, B. (2008). Excellence in Procurement. Cambridge Academic: Gt. Shelford, Cambridge.
Fudaliński, J., & Pawlak, K. (2014). Rola innowacyjności działu zakupów w kształtowaniu poziomu konkurencyjności firm globalnych. Przegląd organizacji, 11, 10–16.
Garrido-Samaniego, M.J., & Gutiérrez-Cillán, J. (2004). Determinants of Influence and Participation in the Buying Center: An Analysis of Span-ish Industrial Companies. Journal of Business and Industrial Marketing, 19(5), 320–336.
Germain, R., & Dröge, C. (1998). The Context, Organizational Design, and Performance of JIT Buying Versus JIT Buying Firms. International Journal of Purchasing and Materials Management, 34(2), 12–18.
Hall, H.H., Haas, J.E., & Johnson, N.J. (1967). Organizational Size, Com-plexity, and Formalization. American Sociological Review, 32(6), 903–912.
Hartmann, E., Trautmann, G., & Jahns C. (2008). Organizational Design Implications of Global Sourcing: A Multiple Case Study Analysis on the Application of Control Mechanisms. Journal of Purchasing and Supply Management, 14(1), 28–42.
Hofstede, G. (2000). Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. Warszawa: PWE.
Johnson, P.F., Leenders, M.R., & McCue, C.P. (2003). A Comparison of Purchasing’s Organizational Roles and Responsibilities in the Public and Private Sector. Journal of Public Procurement, 3(1), 57–74.
Johnston, W.J. & Bonoma, T.V. (1981). The Buying Center: Structure and Interaction Patterns. Journal of Marketing, 45(3), 143–156.
Juha, M. & Pentti, J. (2008). Managing Risks in Organizational Purchasing Through Adaptation of Buying Centre Structure and the Buying Pro-cess. Journal of Purchasing and Supply Management, 14(4), 253–262.
Klepacki, B. & Martyniuk, R. (2012). Zarządzanie procesami zaopatrzenia w przedsiębiorstwie. Logistyka, 6, 487–498.
Krukowski, K. (2016). Kulturowe uwarunkowania dojrzałości procesowej urzędów miast. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikoła-ja Kopernika.
Leenders, M.R., Nollet, J., & Ellram, L.M. (1994). Adapting purchasing to supply chain management. International Journal of Physical Distribu-tion & Logistics Management, 24(1), 17–32.
Lysons, K. (2004). Zakupy zaopatrzeniowe. Warszawa: PWE.
Lysons, K. & Farrington, B. (2006). Purchasing and Supply Chain Man-agement. Harlow: Pearson Education.
Lysons, K., & Gillingham, M. (2003). Purchasing and Supply Chain Man-agement. 6th Edition. Pearson Education: England.
McCabe, D.L. (1987). Buying Group Structure: Constriction at the Top. Journal of Marketing, 51(4), 89–98.
McCue, C.P., & Pitzer, J.T. (2000). Centralised vs. Decentralised Pur-chasing: Current Trends in Governmental Procurement Practices. Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, 12(3), 400–421.
Mensah, C. & Tuo, G. (2013). Evaluation of Procurement Processes and its Operational Performance in the Public Sector of Ghana: A Case Study of Komfo Anokye Teaching Hospital and Kumasi Polytechnic. European Journal of Business and Management, Vol. 5, No. 29, 121–132.
Monczka, R.M., Trent, R.J. & Hanfield, R.B. (2002). Purchasing and Supply Chain Management. 2nd Edition. USA: Thomson Learning.
Porter, M.E. (2004). Competitive Advantage. Simon & Schusters.
Price, J.L. (1972). Handbook of Organizational Measurement. Heath: Lexington, MA.
Purchasing and Business Performance. Supply Chain Management, 11(1), 56–64.
Quintens, L., Pauwels, P., & Matthyssens, P. (2006). Global Purchasing Strategy: Conceptualization and Measurement. Industrial Marketing Management, 35(7), 881–891.
Robbins, S.P. (1990). Organization Theory: Structure, Design and Applica-tions, 3rd ed. Prentice Hall: New Jersey et al.
Rutkowski K. (2013). Zakupy w biznesie – potrzeba strategicznej reorien-tacji. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 4, 35–45.
Sanchez-Rodrıguez, C., Hemsworth, D., Martınez-Lorente, A.R., & Clavel, S.G. (2006). An Empirical Study on the Impact of Standardization of Materials and Purchasing Procedures on Purchasing and Business Performance. Supply Chain Management An International Journal, 11(1), 56–64.
Schein, E.H. (1992). Organisational culture and Leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
Spekman, R.E. & Stern, L.W. (1979). Environmental Uncertainty and Buy-ing Group Structure: An Empirical Investigation. Journal of Marketing, 43(2), 54–64.
Sułkowski, Ł. (2012). Kulturowe procesy zarządzania. Warszawa: Difin.
The Evolution of Procurement Culture (2016), www.procurious.com.
Trautmann, G., Turkulainen, V., Hartmann, E., & Bals, L. (2009). Integra-tion in the Global Sourcing Organization: An Information Processing Perspective. Journal of Supply Chain Management, 45(2), 57–74.
van Weele, A.J. (2020). Purchasing and Supply Chain Management. Analy-sis, Strategy, Planning and Practice. Andover: Cengage Learning.
Wereda, W., Moch, N., & Wachulak, A. (2022). The Importance of Stake-holders in Managing a Safe City. Sustainability, 14(1), 1–17.
Wereda, W. (2018). Model of building stakeholder engagement in the functioning of the organization – trust and risk. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sec. H Oeconomia, 52, 111–127.
Woźniak, J., Pawlak, K., & Zaskórski, P. (2018) Technologie teleinforma-tyczne w gospodarce informacyjnej i komunikowaniu się współcze-snych przedsiębiorstw. Perspektywa rynku NewConnect. Warszawa: Wydawnictwo WAT.
Copyright (c) 2023 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
