Współczesna ukraińska kultura wizualna w drodze do międzynarodowej przestrzeni kulturowej
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest ukraińskiej kulturze wizualnej od czasu uzyskania niepodległości. Tekst zwraca szczególną uwagę na trendy i zjawiska współczesnej ukraińskiej kultury wizualnej, które weszły w kontekst kultury światowej poprzez zdobycie uznania na międzynarodowych platformach kulturalnych (konkursy, festiwale, biennale itp.). Badany jest rozwój różnych trendów we współczesnej sztuce ukraińskiej, które wykorzystują rozmaite media artystyczne: fotografię, instalację, performance i kino. W szczególności ukraińska fotografia konceptualna była najciekawiej reprezentowana przez kilka pokoleń fotografów szkoły charkowskiej, którzy łączyli w swoich pracach radykalne obrazy ciała z krytyką społeczną. Ukraińską instalację reprezentują prace artystów z grupy REP (Rewolucyjna Przestrzeń Eksperymentalna), która koncentruje się na jedności sztuki i polityki oraz traktuje twórczość artystyczną jako akt polityczny. Interesującym podkierunkiem jest instalacja wideo, będąca oryginalnym połączeniem współczesnych ukraińskich artystów ze sztuką site-specific i odzwierciedlająca traumy zadane ukraińskiemu społeczeństwu przez wojnę. Artykuł zwraca szczególną uwagę na rozwój współczesnego kina ukraińskiego. Pokazuje związek między twórczością współczesnych ukraińskich filmowców a tradycjami ukraińskiego kina poetyckiego. Ponadto zidentyfikowano inne trendy w kinie ukraińskim: eksperymentalne poszukiwanie nowego języka filmowego, rozwój kina dokumentalnego oraz konwergencję artystycznych języków fikcji i non-fiction w twórczości współczesnych ukraińskich filmowców. Zidentyfikowano dominujące tematy współczesnych ukraińskich filmów wybranych do pokazów na wiodących europejskich festiwalach filmowych: inkluzywność, refleksja nad ukraińską historią, trauma wojenna, psychologiczna rehabilitacja bojowników itp.
Bibliografia
Badiou, A. (2007). Century. Cambridge: Polity Press.
Barthes, R. (2010). Camera lucida: Reflections on Photography. New York: Hill and Wang.
Beshty, W. (2005). Toward an Empathic Resistance: Boris Mikhailov’s Embodied Documents. Afterall: A Journal of Art, Context and Enquiry, no. 12, 80–88.
Boehm, G. (2009). Pictorial versus Iconic Turn: Two Letters. G. Boehm, W.J.T. Mitchell. Culture, Theory, and Critique, vol. 50 (2–3), 103–121.
Christen, M. (2007). Symbolic Bodies, Real Pain: Post-Soviet History, Boris Mikhailov and the Impasse of Documentary Photography. In: F. Guerin & R. Hallas (eds.), The Image and the Witness: Trauma, Memory and Visual Culture. London: Wallflower Press, 52–66.
Deleuze, G. (2001). Time-Image. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Deleuze, G. & Guattari, F. (2021). Anti-Oedipus. Capitalism and Schizo-phrenia. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Dudley, A. (2010). What Cinema is! Bazin’s Quest and Its Charge. Oxford: Blackwell.
Gazda, Ya. (2001). Ukrainska shkokla poetychnoho kino. Poetychne kino. Zaboronena shkola. Kyiv: Kino-kolo.
Greenberg C. (1971) Art and Culture. Critical essays. Boston: Beacon Press.
Gumbrecht, H.U. (2004.) Production of Presence: What Meaning Cannot Convey. Stanford: Stanford University Press.
Kosuth, J. (1991). Art after Philosophy and After. Collected Writings 1966-1990. Cambridge, London: The MIT Press.
Kovalchuk, N. (2020). Kharkivska shkola fotografii: Hra proty aparatu. Kharkiv: Moskop.
Krauss, R. (2000). “A Voyage on the North Sea”. Art in the Age of the Post-Medium Condition. London: Thames and Hudson.
Laclau, E. (2007). Emancipation(s). New York; London: Verso.
Lozhkina, A. (2019). Permanentna revoliutsia. Mystetstvo Ukrainy XX-pochatku XXI stolittia. Kyiv: ArtHuss.
Makov, P. (2005). Utopia. Khroniky.1992-2005. Kharkiv: Dukh i litera.
Mitchell, W.J.T. (1995). Picture Theory: Essays on Verbal and Visual Rep-resentation. Chicago, IL: University of Chicago Press.
Mitchell, W.J.T. (2002). Showing Seeing: A Critique of Visual Culture. Journal of Visual Culture, vol. 1, no. 2, 165–181.
Moxey, K. (2013). Visual Time: The Image in History. Durham, NC: Duke University Press Books.
Pasolini, P.P. (1976). The Cinema of Poetry. Movies and Methods. Berke-ley: University of California Press.
Ralko, V. (2014). Kyivskyi shchodennyk. Lviv: Chervone/Chorne.
Copyright (c) 2023 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.