Cyborg – mariaż człowieka i technologii

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2023.4203.15
Słowa kluczowe: świat hybrydowy, człowiek a technologia, hybryda, cyborg

Abstrakt

Niniejszy tekst stanowi pierwszą część rozważań na temat cyborgizacji człowieka w kontekście zarówno teorii współczesnych, jak i pierwotnych badań nad tym zjawiskiem. W zależności od przyjętej, ewoluującej na przestrzeni lat definicji, w kontekście cyborgizacji człowieka cyborgiem można nazwać osobę, której ciało zostało na stałe zintegrowane z maszyną lub dowolnym tworem technologicznym, lub osobę, która korzysta z osiągnięć technologii, ale jej ciało nie jest połączone na stałe z maszyną, komputerem lub każdym innym sztucznym wytworem technicznym. Do pierwszej kategorii zalicza się więc np. ludzi funkcjonujących z wszczepionym rozrusznikiem serca czy tych posiadających sztuczne protezy kończyn. W drugą kategorię wpisują się osoby, których codzienna aktywność wspierana jest technologią, ale nie zostały wprowadzone na stałe do ich organizmów sztuczne, technologiczne elementy. W dzisiejszych czasach stechnicyzowanej kultury, w społeczeństwie informacyjnym, praktycznie każdy z nas spełnia te kryteria. Zgodnie z teorią rozszerzoną każdy z nas jest więc cyborgiem.

W tym artykule zostanie przedstawiona geneza pojęcia cyborga oraz tematyka związana z funkcjonowaniem we współczesnym świecie cyborga wpisującego się w pierwszą kategorię. Przedstawione zostaną przypadki ludzi-maszyn i zasygnalizowane problemy etyczno-prawne związane z funkcjonowaniem takich osób w społeczeństwie.

Biogram autora

Danuta Smołucha, Akademia Ignatianum w Krakowie

Doktor kulturoznawstwa, zatrudniona w Instytucie Kulturoznawstwa i Dziennikarstwa na Wydziale Filozoficznym w Akademii Ignatianum w Krakowie. Autorka artykułów na temat roli nowych technologii we współczesnej kulturze. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół współzależności mediów cyfrowych z kulturą i religią. Interesuje się również zagadnieniami związanymi z humanistyką cyfrową, w szczególności metodami analizy i wizualizacji danych w naukach humanistycznych. Tym zagadnieniom została poświęcona jej ostatnia książka pt. Humanistyka cyfrowa w badaniach kulturowych. Analiza zjawiska na wybranych przykładach.

Bibliografia

Arendt, H. (1958). The Human Condition. Chicago: The University of Chi-cago Press.

Camporesi, S. (2008). Oscar Pistorius, Enhancement and Post-humans. Journal of Medical Ethics, nr 34(9), 639.

Chorost, M. (2005). Rebuild. How Becoming Part Computer Made Me More Human. Nowy York: Houghton Mifflin.

Clynes, M.E. i Kline, N.S. (1960). Cyborgs and Space. Astronautics, nr 9, 27–31.

Downey, G.L. i Dumit, J. (1997). Locating and Intervening. An Introduc-tion. W: G.L. Downey i J. Dumit (red.), Cyborgs & Citadels. Anthropo-logical Interventions in Emerging Sciences and Technologies. Santa Fe: School of American Research Press, 5–29.

Greguric, I. (2022). Philosophical Issues of Human Cyborgization and the Necessity of Prolegomena on Cyborg Ethics. Zagreb: IGI Global.

Guglielmelli, E. (2014). Bionic hand is best hope to restore sense of touch. IEEE Robotics & Automation Magazine, 88–89.

Hughes, J. (2004). Citizen Cyborg. Why Democratic Societies Must Re-spond to the Redesigned Human of the Future. Cambridge: Westview Press.

Ilnicki, R. (2011). Bóg cyborgów. Technika i transcendencja. Poznań: Wy-dawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.

Khanna, A. i Khanna, P. (2011). Technology Will Take on a Life of Its Own Welcome to the Hybrid Age. Foreign Policy, nr 188, 67–70, 72–73.

Kline, R. (2009). Where are the Cyborgs in Cybernetics? Social Studies of Science, nr 39(3), 331–362.

Kline, R. (2015). The Cybernetics Moment. Or Why We Call Our Age the Information Age. Baltimore: Johns Hopkins University Press.

Longman, J. (2007). An amputee sprinter: is he disabled or too-abled? The New York Times, 15.05.2007.

Pearlman, E. (2015). I, Cyborg. A Journal of Performance and Art, nr 37(2), 84–90.

Warwick, K. (2021). Experiments with Cyborg Technology. W: Ch.H. Gray, H.J. Figueroa-Sarriera, i S. Mentor (red.), Modified. Living as a Cyborg. New York: Routledge, 50–57.

Wiener, N. (1948). Cybernetics. Scientific American, nr 179, 14–19.

Perspektywy Kultury
Opublikowane
2023-09-29
Jak cytować
[1]
Smołucha, D. 2023. Cyborg – mariaż człowieka i technologii. Perspektywy Kultury. 42, 3 (wrz. 2023), 191-200. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2023.4203.15.
Numer
Tom 42 Nr 3 (2023): Kultura (w) rzeczywistości hybrydalnej
Dział
Kultura (w) rzeczywistości hybrydalnej

Copyright (c) 2023 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.