Pierwszy admirał tureckiej marynarki wojennej: Czaka Bej

Abstrakt

Turcy zwracali szczególną uwagę na naziemną organizację wojskową ze względu na położenie geograficzne Azji Środkowej i na tym terenie utworzyli najsilniejsze armie lądowe na świecie. Założona przez nich pierwsza organi­zacja należąca do sektora morskiego powstała po podboju Anatolii – półwy­spu rozciągającego się na zachód i położonego między Europą i Azją, a także połączeniem szlaków morskich i lądowych między kontynentami. Wraz z rozpoczęciem turkizacji ziem anatolijskich po zwycięstwie Manzikerta w 1071 roku zmieniła się także strategia dominacji Turków, a nowi właściciele tego kraju otoczonego morzami z trzech stron zdali sobie sprawę, że sposobem ochrony ich ziem była dominacja nad morzami. W tym okresie z jednej strony zatłoczone masy tureckie zaczęły przenikać do regionu zachodniej Anato­lii, a z drugiej strony Czaka Bej (po turecku Çaka Bey), który zdołał zdobyć Smyrnę (po turecku Izmir) po zmianie tronu w Bizancjum w 1081 roku, zało­żył tu Tureckie Księstwo Nadmorskie (po turecku Türk Sahil Beyliği lub İzmir Türk Beyliği). Chociaż jego życie było krótkie, to pierwsze nadmorskie pań­stwo ma duże znaczenie z punktu widzenia historii tureckiej. Najważniejsze, że historia marynarki wojennej tureckiej zaczyna się od roku 1081, który jest datą powstania pierwszej marynarki wojennej założonej przez Czaka Beja.

Biogram autora

Arık Sabire, Ankara University, Ankara

Assistant Professor at the Department of Linguistic and Historical Geography of the Ankara University. His research interests include Polish history, literature and culture. Most recent publication: “Leh Rahip Ignacy Hołowiński’nin Seyahatnamesinde İzmir ve Çevresi”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 2020, cilt 60, sayı 1: 195–211.

Bibliografia

Alkayış, M.F. (2014). Eski Türkçede Deniz ve Denizcilik Kavramları. In Uluslararası Piri Reis ve Türk Denizcilik Tarihi Sempozyumu Türk Denizci­lik Tarihi Bildiriler (pp. 13–26). Ankara: Türk Tarih Kurumu.

Alptekin, C. (1987). İzmir Türk Beyliği (Çaka Beyliği). In Tarihte Türk Devletleri (C. II, pp. 476–480). Ankara: C.II.

Angold, M. (1995). Church and Society in Byzantium Under the Comneni, 1081–1261. New York: Cambridge University Press.

Angold, M. (1997). The Byzantine Empire, 1025–1204. A Political History. London & New York: Longman.

Ayönü, Y. (2009). İzmir’de Türk Hakimiyeti’nin Başlaması. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, cilt IX, sayı 1, 1–8.

Boşol, R.Ö. (2014). Akdeniz Çalışma Kültürü, Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Kırklareli: cilt 3, sayı 1, 40.

Cahen, C. (1994). Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler (Y. Moran, Trans.). İstanbul.

Daş, M. (2009). Türklerin Bizans ve Venedik’le Denizlerdeki İlişki ve Mücade­leleri (XI–XIV. Yüzyıllar). In İ. Bostan i S. Özbaran (Eds.), Türk Denizci­lik Tarihi (pp. 49–59). İstanbul: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları.

Demirkent, I. (1996). Türkiye Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan. Ankara: Türk Tarih Kurumu.

Demirkent, I. (2005). Bizans Tarihi Yazıları. İstanbul: Dünya Kitapları.

Gencer, A.İ. (2005). Doğu-Batı Çatışması Ekseninde Anadolu Türk Denizciliğinin Başlaması. İstanbul: Semavi Eyiceye Saygı. Tarihte Doğu- Batı Çatışması.

Geyiklioğlu, H. (2003). Selçuklular’ın Deniz Politikası ve Denizcilik Faaliyet­leri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 22, 255–256.

Hatipoğlu, M.N. (2005). Orta Çağda Akdeniz’de Deniz Güçlerinin İncelenmesi, Anadolu’da İlk Türk Denizciliği (Umur Bey’in Epir Harekâtı). İstanbul: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Deniz Basımevi.

İlgürel, M. (1993). Çaka Bey. In İslam Ansiklopedisi, vol. 8 (pp. 186–188). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.

Kafesoğlu, İ. (1953). Sultan Melikşah Devrinde Büyük Seşçuklu İmparatorluğu. İstanbul.

Kafesoğlu, İ. (1984). Selçuklu Çağındaki İzmir Türk Beyi’nin Adı: Çaka mı, Çağa mı, Çakan mı? Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, 34, 55–60.

Koca, S. (1997). Sultan I. İzzeddin Keykavus (1211–1220). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Komnena, A. (1996). Alexiade, Anadolu’da ve Balkan Yarımadası’nda İmparator Aleksios Komnenos Dönemi’nin Tarihi, Malazgirt’in Sonrası (B. Umar, Trans.). İstanbul.

Kurat, A.N. (1937). Peçenek Tarihi. İstanbul: Devlet Basımevi.

Kurat, A.N. (1966). Çaka Bey, İzmir ve Civarında Adaların İlk Türk Beyi. Ankara.

Merçil, E. (1994). Bizans’ta Selçuklu Hanedan Mensupları. XI. Türk Tarih Kongresi Bildiriler (II, pp. 709–710). Ankara.

Ostrogorsky, G. (1981). Bizans Devleti Tarihi (Fikret Işıltan, Trans.). Ankara: Türk Tarih Kurumu.

Sevim, A. & Merçil, E. (1995). Selçuklu Devletleri Tarihi. Ankara.

Turan, O. (1973). Türkler Anadolu’da. İstanbul: Hareket Yayınları.

Turan, O. (1984). Selçuklular Zamanında Türkiye. İstanbul.

Yınanç, M.H. (1934). Türkiye Tarihi, Selçuklu Devri I: Anadolu’nun Fethi. İstanbul.

Zonaras, I. (2008). Tarihlerin Özeti. Transl. Bilge Umar. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.

Opublikowane
2020-12-31
Jak cytować
[1]
Sabire, A. 2020. Pierwszy admirał tureckiej marynarki wojennej: Czaka Bej. Perspektywy Kultury. 31, 4 (grudz. 2020), 61-76. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2020.3104.06.
Dział
Orient. Wczoraj i dziś