Tymon Zaborowski – Peripherality and Regionalism. About a Certain Variant of the Lot of „Mickiewicz Contemporaries”

  • Anna Sakowska Uniwersytet Rzeszowski
Keywords: Tymon Zaborowski, Podolian regionalism, historicis, neo-sentimentalism, pre-romanticism, national

Abstract

Tymon Zaborowski was a poet belonging to the generation born in the last years of the 18th century, which is now called “the Mickiewicz gen- eration” in subject literature. Zaborowski’s literary awareness took its shape in Krzemieniec. It was formed primarily by the specific atmos- phere and curriculum of the Volhynian Gymnasium and the peer com- munity of the Klub Piśmienniczy. During his stay in Warsaw, Zaborows- ki developed a set of national-regional postulates, as one of the first poets to do so. These postulates were later emphasised by the Romantics. Zab- orowski published his kind of programme manifesto in „Ćwiczenia Naukowe”. In his works, Tymon Zaborowski combined national ele- ments with folklore, presenting his home region, Podole, as an extraor- dinary place that inspires the creation of poetry. It was the Podole region (the “periphery”) and Warsaw (the “centre”) that influenced Zaborows- ki’s lifetime achievement, which he expressed in his way of poetic reali- sation of the Podole variant of regionalism. It was particularly prominent at the last stage of Zaborowski’s creative biography, and it was poetically realised to the fullest in Zdobycie Kijowa and Dumy podolskie. Tymon Zaborowski was a poet of a transitional period, creating his works among several literary movements and many aesthetics, constantly searching for his own way. He was a contemporary of Adam Mickiewicz but his life took a completely different course. Zaborowski lived like a true romantic and committed suicide tormented by amorous dilem-mas.

Author Biography

Anna Sakowska, Uniwersytet Rzeszowski

Absolwentka Wydziału Polonistyki UJ, doktorantka Wydzia- łu Filologicznego UR, a także studentka Wydziału Prawa i Administracji tej- że uczelni. W swej pracy badawczej zajmuje się galicyjskim kultem Adama Mickiewicza.

References

DANILEWICZOWA Maria. 1933. Tymon Zaborowski. Życie i twórczość (1799-1828). Warszawa: Kasa im. Mianowskiego.

DANOWSKA Ewa. 2006. Tadeusz Czacki 1765-1813. Na pograniczu epok i ziem. Kraków: Polska Akademie Umiejętności.

DĄBROWSKI Roman. 2015. Epopeja w literaturze polskiego oświecenia. Kra- ków: Księgarnia Akademicka.

DOPART Bogusław. 1995. Romantyzm przedlistopadowy. W: Zapomniane wielkości romantyzmu, Z. Trojanowiczowa, Z. Przychodniak (red.), 169-180. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. KOWALSKA Aniela. 1961. Warszawa literacka w okresie przełomu kulturalnego 1815-1822. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

LYSZCZYNA Jacek. 2012. Maurycy Gosławski, czyli podolski wariant „szko- ły ukraińskiej”. W: Szkoła ukraińska w romantyzmie polskim, S. Makowski, U. Makowska, M. Nesteruk (red.), 257-267.

MATERNIA Joanna. 2004. W Krzemieniec Ateny Juliusza Słowackiego, S. Ma- kowski (red.), 218-230. Warszawa: Biblioteka Narodowa, Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza.

PIWIŃSKA Marta. 1995. Tymon Zaborowski – cóż po pisaniu, jeśli można umrzeć z miłości. W Zapomniane wielkości romantyzmu, Z. Trojanowiczo- wa, Z. Przychodniak (red.), 85-94. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

PRZYBYLSKI Ryszard. 2003. Krzemieniec. Opowieść o rozsądku zwyciężonych. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.

STANKIEWICZ-KOPEĆ Monika. 2009. Pomiędzy klasycznością a roman- tycznością. Młodzi autorzy Wilna, Krzemieńca i Lwowa wobec przemian w literaturze polskiej lat 1817-1828. Kraków: Księgarnia akademicka.

STANKIEWICZ-KOPEĆ Monika. 2011. „Wołyński raj techniczny i „ogród przedziwny” ruskiego czarownika Jamedyka Bluda bohatera poematu bo- haterskiego Zdobycie Kijowa. Prace Filologiczne, 61: 46-61.

SZMYT Andrzej. 2009. Gimnazjum i Liceum Wołyńskie w Krzemieńcu w syste- mie oświaty Wileńskiego Okręgu Naukowego w latach 1805-1833. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

WITKOWSKA Alina. 1998. Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokole- nia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.

WITLIB Agnieszka.2012. Pierwiastki ukraińskie w twórczości Tymona Za- borowskiego. W: Szkoła ukraińska w romantyzmie polskim, S. Makowski, U. Makowska, M. Nesteruk (red.), 271-277. Warszawa: Wydział Poloni- styki Uniwersytetu Warszawskiego.

ZABOROWSKI Tymon. 1936. Pisma zebrane. Warszawa: z Zasiłku Fundu- szu Kultury Narodowej.

ZABOROWSKI Tymon. 2003. Zdobycie Kijowa. Kraków: Universitas. ZGORZELSKI Czesław. 1993. Obserwacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Published
2017-09-30
How to Cite
[1]
Sakowska, A. 2017. Tymon Zaborowski – Peripherality and Regionalism. About a Certain Variant of the Lot of „Mickiewicz Contemporaries”. Perspectives on Culture. 18, 3 (Sep. 2017), 99-116.