Folk Costumes as an Important Element in the Activities of the Rural Housewives’ Club in Kombornia. Tradition and Contemporaneity
Abstract
The purpose of the article is a scholarly reflection on the presence and significance of Kombornia folk costume in the culture and entrepreneurial activities of the members of the Rural Housewives’ Club in Kombornia. The first part of the article, based on an analysis of the literature, explains the basic terms related to the subject. It defines what folk costume is, including the Kombornia costume, what functions it performed, and what factors determined its appearance and forms. The next part presents exploratory material, showing the importance of Kombornia folk costume and its use in the entrepreneurial and educational activities of Club members in Kombornia. The analysis is based on self-reported survey data, which was conducted in September 2022. The collected material was obtained on the basis of statements collected by means of a survey questionnaire, free interviews with a list of sought-after issues conducted with: Prof. Kazimierz Szmyd from the National Academy of Applied Sciences in Krosno, the chairman and members of the Kombornia Rural Housewives’ Club, the Kombornia village mayor, and records collected in the Chronicles of the Kombornia Rural Housewives’ Club. The results of the survey indicated that interviewees recognize the need to cultivate the Kombornia folk costume and the traditions associated with it, guided by cultural-cognitive, applied, in addition to emotional motives. The Kombornia folk costume is a significant and inalienable part of modern local life. It has been worn during ceremonies at the local and state levels. In addition, it is also worn during the numerous workshops organized by members of the Rural Housewives’ Club related to learning about the history of costume and traditions associated with the region. The respondents’ statements testify to a strong identification with the Kombornia costume, which is a symbol of belonging to the region. The respondents pointed to the lack of generational continuity and the gradual severing of ties with the tradition of wearing the costume, which may be a legitimate concern. Presenting the cultural heritage of the region, including the Kombornia folk costume and traditions associated with it by the members of the Club in Kombornia may prove to be one of the significant ways of shaping the personality, sensitivity and creativity of young generations.
References
Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
Biejat M., Wójcikowska K., O roli tradycji we współczesnej działalności kół gospodyń wiejskich, „Wieś i Rolnictwo”, 2015, nr 1, s. 97–109.
Bogatyriew P., Semiotyka kultury ludowej, Warszawa 1979.
Brylak-Załuska M., Zarys tradycyjnej kultury materialnej; Tradycyjny strój ludowy Pogórzan, w: Tańce i pieśni Pogórzan, praca zbiorowa pod redakcją Henryka Kusia, Bobowa 2014.
A.W. Brzezińska, A. Paprot-Wielopolska, M.Tymochowicz, Atlas Polskich Strojów Ludowych, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 2020.
Dyczewski L., Trwałość i zmienność kultury polskiej, Lublin 2002.
Gadomski S., Strój ludowy w Polsce, Warszawa 2007.
Gajewski B., Kombornia, Krosno1995.
Łobos A. , Folklor – edukacja, sztuka, terapia. Wprowadzenie do problematyki, (w:) Folklor – edukacja, sztuka, terapia, (red.) M. Knapik, A. Łobos, Wyższa Szkoła Administracji, Bielsko-Biała 2009.
Materiał archiwalny: Swobodna wypowiedź Profesora Kazimierza Szmyda zapisana w formie notatki
Materiał archiwalny: Swobodna wypowiedź Przewodniczącej Koła Gospodyń Wiejskich w Komborni, zapisana w formie notatki.
Materiał archiwalny: Swobodna wypowiedź Pań z Koła Gospodyń Wiejskich w Komborni, zapisana w formie notatki
Materiał archiwalny: Swobodna wypowiedź Sołtysa Komborni, zapisana w formie notatki
Materiał kronikarski: I – II część Kroniki Koła Gospodyń Wiejskich w Komborni.
Matysiak I., Rola sołtysów we współczesnych społecznościach wiejskich. Płeć jako czynnik różnicujący kapitał społeczny, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014.
Maruszewska I., Znaczenie funkcji sołtysa we współczesnej Polsce, Prace Studenckie, Civitas Hominibus nr 18/2013, s.191-195.
Michalewska M. T. , O tak zwanej edukacji regionalnej, [w:] Śląsk jako region pogranicza językowo-kulturowego w edukacji, red. I. Nowakowska-Kempna, Katowice 1997.
Misiejuk D., Kwestia kompetencji kulturowych a tożsamość. Edukacja regionalna. [w:] Region. Tożsamość. Edukacja, red. J. Nikitorowicz, D. Misiejuk, M. Sobecki, Białystok 2005.
Niemczyńska-Szurek A., Na pogórzańskiej wsi, Gorlice, 2009.
Nikitorowicz J. (red.), Rodzina wobec wyzwań edukacji międzykulturowej, Białystok 1997.
Ossowski S., Analiza socjologiczna pojęcia ojczyzny, [w:] Dzieła. T. 3., red. S. Ossowski, Warszawa 1967, s. 201—235.
Ossowski S. , Zagadnienie więzi regionalnej i narodowej na Śląsku Opolskim. [w;] Dzieła. T. 3., red. S. Ossowski, Warszawa 1967, s. 251— 300.
Piskosz – Branekova E., Polskie stroje ludowe, cz.I., Sport i Turystyka - MUZA SA, Warszawa 2008.
Piskorz-Branekova E., Polskie stroje ludowe, część 3, Warszawa 2007.
Siegień A. J., Edukacja regionalna w obrębie stabilizacji społeczno-ustrojowej. [w:]. Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Globalizm versus regionalizm, Białystok 2002, s.235-237.
Stroje ludowe jako fenomen kulturowy, Atlas Polskich Strojów,Ludowych, t.39, red. nauk. A. W. Brzezińska, M. Tymochowicz, 2013.
Szczepańska B., Szczepański J., Współczesne role kół gospodyń wiejskich w społecznościach lokalnych (na przykładzie województwa dolnośląskiego), ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA SOCIOLOGICA 68, 2019.
Szmyd K., Pokoleniowe Przemiany wsi Podkarpackiej 1930 - 2010, Rzeszów 2012.
Suchocka A., Królikowska I., Kreowanie tożsamości kulturowej jako wyzwanie XXI wieku, COLLOQUIUM WYDZIAŁU NAUK HUMANISTYCZNYCH I SPOŁECZNYCH KWARTALNIK 4/2014, s.74 73-88.
Szyfer A. Tożsamość kulturowa : implikacje teoretyczne i metodologiczne Studia Etnologiczne i Antropologiczne 1, 159-167.
Turska K., Ubiór jako znak, „łud” 1986, nr 70; T. Smolińska, W kręgu badań nad tradycyjną odzieżą ludową w Polsce, „Notatnik skansenowski. Rocznik muzeum wsi opolskiej”, 2015, nr 5.
Wójcik A., Strój Pogórzan, w: Nad rzeką Ropą. Zarys kultury ludowej powiatu gorlickiego, praca zbiorowa pod redakcją Romana Reinfussa, Kraków 1965.
Żygulski Z., Strój jako forma symboliczna, [w:] Ubiory w Polsce. materiały III sesji klubu kostiumologii i tkaniny artystycznej przy oddziale warszawskim stowarzyszenia historyków sztuki, Warszawa 1994.
Copyright (c) 2023 Perspectives on Culture
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
