The Family as an Environment of Religious Experience within Secular Culture

Keywords: family, religion, culture, ritual, secularization

Abstract

The family is an essential social structure with regard to the presence and importance of religion in contemporary culture. The process of secularization has brought about significant civilizational changes that have affected both religion and the family. Secularism has become the main determinant of a modern person. Studies in cultural anthropology, sociology of religion and fundamental theology show that the theoretical models of homo oeconomicus or homo faber do not fully reflect the existence of the “real person”. A person still has some characteristics of homo religiosus, i.e. a person who feels the drama of existence, the dimension of finality and mystery. In the search for the meaning of existence and the meaning of one’s experience, one creates symbols in an attempt to name the transcendent reality. From this point of view, the family is a fundamental environment that socializes the person, also in the religious dimension, and allows him or her to experience sacred reality.

Author Biography

Marek Żmudziński, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Doktor habilitowany w dziedzinie nauk teologicznych (teologia fundamentalna), od 2000 r. pracownik naukowo-dydaktyczny na Wydziale Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, od 2016 r. dziekan na Wydziale Teologii UWM w Olsztynie; główny obszar jego badań obejmuje eklezjologię, w szczególności prymat Biskupa Rzymu, nieomylność papieską i dialog ekumeniczny; inny wymiar badań dotyczy apologii, obejmującej współczesny wymiar kultury i rodziny oraz obecności Kościoła w życiu publicznym.

References

Boissen, A.T. (2015). Religion in crisis and custom: a sociological and psychological study. New York: Andesite Press.

Bruce, S. (2002) God is Dead. Secularisation in the West. Oxford: Wiley-Blackwell.

Casanova, J. (1988). Deprywatyzacja religii. W: W. Piwowarski (red.) Socjologia

religii. Antologia tekstów, Kraków: Nomos, 320-412.

Dąsal, M. (2008). Dlaczego brak nam zaufania do rytuałów? Perspektywa antropologiczna. Znaczenia. Kultura-Komunikacja-Społeczeństwo, nr 1, 33-43.

Decyk, J. (1992). Liturgia życia rodzinnego. Collectanea Theologica, nr 3, 77-90.

De Schrijver, G. (1981). Wiara jako akt ogołocenia i jej przedmiot. Communio, nr 4, 40-57.

Eliade, M. (1958). Patterns in Comparative Religion, New York: Sheed & Ward.

Eliade, M. (1997). Inicjacja, obrzędy, stowarzyszenia tajemne. Narodziny mistyczne. Kraków: Znak.

Fürstenberg, F. E. (1994). Säkularisierung. W: R. Dunde (red.), Religionssoziologie. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus, 279–287.

Giddens, A., Sutton, P.W. (2014). Socjologia. Kluczowe pojęcia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Habermas, J. (2009). Die Revitalisierung der Weltreligionen – Herausforderung für ein säkulares Selbstverständnis der Moderne? W: J. Habermas (red.), Philosophische Texte 5. Frankfurt am Main: Shurkamp Verlags, 367-389.

Herriger, C. (1998). Rytuały. Komunikacja bez słów. Wrocław: Astrum.

Janicka, I., Liberska, H. (2014). Psychologia rodziny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Jasiński, K. (2017). Relacja między religią i sferą publiczną w filozofii społecznej i politycznej Charlesa Taylora. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Kaufmann, F. X. (2000). Wie überlebt das Christentum? Freiburg im Breisgau: Herder.

Kongregacja Nauki Wiary. (1986). Instrukcja o chrześcijańskiej wolności i wyzwoleniu. Poznań: Pallotinum.

Krasnodębski, Z. (2001). Pewność Europy. Tygodnik Powszechny, nr 18, 8.

Langer, S. (1975). Nowy sens filozofii. Rozważania o symbolach myśli, obrzędu i sztuki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Mariański, J. (1990). W poszukiwaniu sensu życia: szkice socjologiczno-pastoralne. Lublin: KUL.

Mariański, J. (2017). Sekularyzacja jako mega trend społeczno-kulturowy. Relacje międzykulturowe, nr 1, 231-257.

Nowak, W. (2011). Liturgia w rodzinie po Soborze Watykańskim II. Warszawskie Studia Teologiczne, nr 24, 1185-198.

O’Dea, T. (1996). The Sociology of Religion. Newbury: Englewood Cliffs.

Pawlik, J. (2006). Antropologiczne badania rytuału. W: M. Filipiak, M. Rajewski (red.), Rytuał: przeszłość i teraźniejszość. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 19–37.

Piwowarski, W. (1988). Wstęp. W: W. Piwowarski (red.) Rytuał religijny w rodzinie. Warszawa-Poznań: Pallotinum, 7-12.

Piwowarski, W. (1983). Socjologia rytuału religijnego. Roczniki Nauk Społecznych, nr 11, 5-84.

Rahner, K. (1983). O możliwości wiary dziś. Kraków: Znak.

Rahner, K. (1997). Podstawowy wykład wiary. Warszawa: PAX

Schneider, L. (1970). Sociological Approach to Religion. New York: Wiley.

Smith, J. E. (1971). Doświadczenie i Bóg. Warszawa: PAX.

Tilich, P. (1987). Dynamika wiary. Poznań: W drodze.

Tyszka, Z. (2003). Rodzina we współczesnym świecie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM

Wach, J. (1961). Socjologia religii. Warszawa: Książka i Wiedza.

Yinger, M. J. (1970). The Scientific Study of Religion. London: The Macmillan Company.

Życiński, J. (1988). Głębia bytu. Kraków: W drodze.

Published
2023-10-03
How to Cite
[1]
Żmudziński, M. 2023. The Family as an Environment of Religious Experience within Secular Culture. Perspectives on Culture. 43, 4/2 (Oct. 2023), 611-624. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2023.430402.34.