Phenomenology of a Holiday on the Example of Selected Pagan Religions

Keywords: archaic, goddess, deity, myth, profane, sacred, holiday, beliefs, custom

Abstract

The article is a proposal to present the holiday as a cultural phenomenon combined with a religious cult. It presents the phenomenology of the holiday according to Mircea Eliade as a cultural phenomenon combined with religious practice. It presents the theory of the holiday, which Roger Caillois calls the “sacred transgression” and, analogously to Eliade’s opposition between the sacred and the profane, it presents the opposition between the holiday and the everyday, which clearly shows the differences between what is sacred and what is secular. The modern structure of the holiday is, on the one hand, very different from its ancient form, but on the other hand, it seems very similar.

This is proven by the fact that we look forward to it and then eagerly celebrate. However, it should be noted that due to the extensiveness of the issue, the article is an attempt to present a synthetic analysis of the Pagan religions selected for the purpose of the article. The selection of the bibliography was also aimed at popularizing the works and views of outstanding religious scholars: Mircea Eliade and Roger Caillois.

Author Biography

Piotr Krzysztoforski, Ignatianum University in Cracow

Absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie – wychowanie fizyczne, Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie – wychowanie techniczne i Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie–filozofia. Doktorat z kulturoznawstwa obroniony w 2015 r. w Akademii Ignatianum w Krakowie. W latach 1983–2010 nauczyciel szkoły podstawowej (1987–1999 dyrektor szkoły). W latach 2010–2015 nauczyciel-konsultant w Małopolskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Ekspert MEN ds. awansu zawodowego nauczycieli. Od 2016 r. adiunkt w Katedrze Antropologii Kulturowej i Turystyki (Instytut Kulturoznawstwa i Dziennikarstwa Wydziału Filozoficznego) Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie.

References

Adami Bremensis Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum (1999). Tłum. za G. Labudą. W: G. Labuda (red.), Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Antologia tekstów źródłowych. Poznań, 214–215.

Anisimow, A. (1971). Wierzenia ludów Północy. Warszawa: Książka i Wiedza. Apulejusz (1998). Metamorfozy albo złoty osioł. Warszawa: Unia Wydawnicza Verum.

Biblia Tysiąclecia (1987). Poznań–Warszawa: Pallottinum. Hervieu-Leger, D. (1999). Religia jako pamięć. Kraków: Nomos.

Bronk, A. (2003). Podstawy nauk o religii. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Caillois, R. (1995). Człowiek i sacrum. Warszawa: PIW. Caillois, R. (1995). Żywioł i ład. Warszawa: PIW.

Ciołek, T.M., Olędzki, J. i Zadrożyńska, A. (1976). Wyrzeczysko. O świętowaniu w Polsce. Warszawa: LSW.

Czarnowski, S., 1958. Kultura. Warszawa: PWN.

Danielou, J., 2011. Pisma wybrane. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Dąbrowski, J., Grodecki, R., Zachorowski, S. (1995). Dzieje Polski Średniowiecznej. Kraków: Universitas.

de Pinho, A. (1987). O duszpasterstwo właściwe dla religijności ludowej. Communio. Międzynarodowy Przegląd Teologiczny, nr 7, 124–125.

Dowiat, J. (1960). Chrzest Polski. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Dowiat, J. (1968). Historia kościoła katolickiego w Polsce. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Eliade, M. (1988). Historia wierzeń i idei religijnych, t. I. Warszawa: PAX. Eliade, M. (1992). Próba labiryntu. Warszawa: Sen.

Eliade, M. (1999). Sacrum i profanum. Warszawa: Wyd. KR. Eliade, M. (2000). Traktat o historii religii. Warszawa: Wyd. KR.

Gaj, B. (2015). Firmicus Maternus. Jak nieświadomi błądzą w wierze. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Frazer, J.G. (2002). Złota gałąź. Warszawa: Wyd. KR.

Gieysztor, A. (1982). Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwo UW. Graves, R. (1982). Mity greckie. Warszawa: PIW.

Grimal, P. (1998). Mitologia grecka. Warszawa: Volumen. Helmold (1974). Kronika Słowian. Warszawa: PWN.

Hervieu-Leger, D., 1999. Religia jako pamięć. Kraków: Nomos.

Keller, J., Kotański, W., Szafrański, W., Szymański, E., Tyloch, W. i Żbikowski, T. (1971). Religie wczoraj i dziś. Warszawa: Iskry.

Keller, J., Kotański, W., Szafrański, W., Szymański, E., Tyloch, W. i Żbikowski, T. (1978). Zwyczaje, obrzędy i symbole religijne. Warszawa: Iskry.

Keller, J., Kotański, W., Kupis, B. i Tyloch, W. (1986). Zarys dziejów religii. Warszawa: Iskry.

Kowalski, S. (1961). W poszukiwaniu początków wierzeń religijnych. Warszawa: Iskry.

Kubiak, Z. (1998). Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki. Leach, M. (1998). Uniwersalny leksykon bóstw. Poznań: Oficyna Wydawnicza Atena.

Lipińska, J. i Marciniak, M. (1986). Mitologia starożytnego Egiptu. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.

Łyczkowska, K. i Szarzyńska, K. (1981). Mitologia Mezopotamii. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.

Maliński, M. (1989). Pokochać życie. Poznań: Wyd. Św. Wojciecha. Mickiewicz, A. (1911). Dziady, cz. IV. Kraków: Wyd. Księgarni Gubrynowicza i Schmidta.

Niwiński, A. (1995). Mity i symbole starożytnego Egiptu. Warszawa: Pro-Egipt. Pełka, L. (1989). Rytuały – obrzędy – święta. Warszawa: Replika.

Sosińscy, H. i J. (2003). Argentyna – Odpust na Punie. Pozyskano z: https:// podroze.onet.pl/ciekawe/argentyna-odpust-na-punie/p480lqp (dostęp: 21.11.2023).

Werner, W. (2004). Kult początków. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Zadrożyńska, A. (2002). Świętowania polskie. Warszawa: Twój Styl. Żygulski, K. (1981). Święto i kultura. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zaw.

Published
2023-12-03
How to Cite
[1]
Krzysztoforski, P. 2023. Phenomenology of a Holiday on the Example of Selected Pagan Religions. Perspectives on Culture. 45, 2 (Dec. 2023), 367-390. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2024.4502.27.