Clothing at the Seventeenth-Century Private Magnate Court
a Study Based on Property Registers of Teofila Ludwika née Zasławski-Ostrogski, Iv. Wiśniowiecka, and Józef Karol Lubomirski’s Manor
Abstract
The study aims to examine the specificity of materials procured for a magnate court in the late 17th century, focusing on their purpose, purchase costs, and relative popularity. The research draws on extensive property registers and expense accounts from the treasury of Józef Karol Lubomirski (d. 1702), Grand Marshal of the Crown, and his wife, Teofila Ludwika née Zasławski-Ostrogski, later Wiśniowiecka (d. 1709). The analysis of these sources enabled and the identification and categorization of goods purchased specifically for the property owners and those acquired for court servants. Additionally, the study evaluates the costs associated with procuring materials for clothing production, assessing the relationship between price, quality and usage. The article also explores how clothing functioned as a tool for enhancing prestige withing the magnate court’s broader policies of representation in the eighteenth century.
References
ANKr I [Archiwum Narodowe w Krakowie Oddział I], ASang [Archiwum Sanguszków]: rkps 256, rkps 261, rkps 323, rkps 350
AGAD [Archiwum Główne Akt Dawnych], Archiwum Gospodarcze Wilanowskie, rkps 164,
Betlej A., Dworzak A., Markiewicz A., (2016). Pałac w Wiśniowcu w świetle inwentarzy staropolskich, Kraków: Wydawnictwo Attyka.
Pośpiech A. (1986). Miejsce ubioru w wielkopolskich pośmiertnych inwentarzach szlacheckich XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, r. 34, nr 3, s. 433–449.
Grochowska I. (1980). Szczuczyński ośrodek sukienniczy w latach 1698-1710, „Przegląd Historyczny”, t. 71, nr 2, s. 235-252.
Kajdańska A., Kajdański E. (2007). Jedwab. Szlakami dżonek i karawan, Warszawa Wydawnictwo Książka i Wiedza.
Kaniewski J. (2009). Z badań nad zjawiskiem korupcji w nowożytnej Rzeczypospolitej XVII-XVIII wieku, „Wieki Stare i Nowe”, t. 1(6), s. 136-159.
Katra S., Suchojad H. (2000). Wyposażenie siedzib duchownych i szlacheckich w świetle testamentów z XVII–XVIII wieku na terenie województwa sandomierskiego, [w:] Dwór polski. Zjawisko historyczne i kulturowe, red. T.S. Jaroszewski, Warszawa Materiały seminarium
Stowarzyszenia Historyków Sztuki, s. 449–457.
Kicińska U. (2017). Splendory domowe w staropolskich inwentarzach ruchomości, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, r. 65, nr 4, s. 461-470.
Kutrzeba S., Ptaśnik J. (1910). Dzieje handlu i kupiectwa krakowskiego, „Rocznik Krakowski”, t. XIV.
Mączak A. (1955). Sukiennictwo wielkopolskie, XIV-XVII wiek, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mikołajczyk A. (1980). Obieg pieniężny w Polsce środkowej w wiekach od XVI do XVIII, „Acta Archaeologica Lodziensia”, nr 28, s. 7-159.
Osowski B. (2016). Czeladź dworska i ludzie służący. Nazwy osób związanych z funkcjonowaniem gospodarstwa w XVIII-wiecznych inwentarzach z Wielkopolski, „Gwary Dziś”, nr 8, s. 167–174.
Penkała A. (2016). Panieńskie ochędóstwo. Kwestie posagowe i wienne w małżeństwach szlachty województwa krakowskiego w czasach saskich, Kraków: Wydawnictwo Libron.
Penkała-Jastrzębska A.. (2020). Mit srebrnej łyżeczki? Przedmioty prestiżowe w szlacheckich inwentarzach majątkowych z ksiąg grodzkich województwa krakowskiego w czasach saskich, „Kwartalnik Historyczny”, t. 127, nr 1, s. 33-62.
Pielas J. (2019). Wyposażenie i wystrój wnętrz siedzib szlachty sandomierskiej w XVII i pierwszej połowie XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, r. 67, nr 1, s. 55-72.
Pietrzak J. (2017). Sprawa rozwodowa Teofili z Ostrogskich-Zasławskiej z Józefem Karolem Lubomirskim w latach 1695–1702, „Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym”, t. 39, nr 4, s. 97-118.
Popiołek B. (2021). Szlachecki dwór kobiecy w świetle raptularzy domowych i regestrów majątkowych z początku XVIII wieku na przykładzie dworu Teresy z Potockich Zamoyskiej, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, r. 69, nr 4, s. 477–496.
Popiołek B. (2022). Rytuały codzienności. Świat szlacheckiego dworu w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej, Warszawa: Wydawnictwo Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Puszka A. (1991-1992). Ubiory szlachty powiatu lubelskiego w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku w świetle inwentarzy pośmiertnych z lat 1663-1778, „Roczniki Humanistyczne”, t. 39-40, z. 2, s. 63-80.
Stopka K. (2000). Ormianie w Polsce dawnej i dzisiejszej, Kraków: Księgarnia Akademicka
Szymański T. (2002). Księgi miejskie Wojnicza jako nowe źródło do dawnego słownictwa polskiego (Uwagi wstępne), „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, t. 6, s. 403-408.
Szyposz J. (1981). Odzież szlachty w świetle inwentarzy ruchomości zawartych w aktach grodzkich i ziemskich województwa krakowskiego z lat 1645–1670, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, r.29, nr 3, s. 349–364.
Turnau I. (1983). Rzemiosła włókiennicze, odzieżowe i skórnicze 1655–1795, [w:] Z dziejów rzemiosła warszawskiego, red. B. Grochulska, W. Pruss, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 167-269.
Turnau I. (1985). Systematyzacja form organizacji produkcji europejskiego włókiennictwa odzieżowego w okresie od XIII do XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, r. 33, nr 3, 185-198.
Turnau I. (1999). Słownik ubiorów Tkaniny, wyroby pozatkackie, skóry, broń i klejnoty oraz barwy znane w Polsce od średniowiecza do początku XIX w, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Semper".
Wojciechowska W. (1931). Cech krawiecki starej Warszawy w XVIII stuleciu, Warszawa: Wyższa Szkoła Handlowa.
Wołoszyn A. (2021). Jana Karola Chodkiewicza (1686–1712), starosty wielońskiego, błudeńskiego, bejsagolskiego i dawgieliskiego percepta oraz wydatki na naukę w Warszawie w latach 1700–1705. Przyczynek do historii kształcenia młodzieży magnackiej w Rzeczpospolitej, „Echa Przeszłości”, r. 22, nr 2, s. 269-303.
Zins H. (1965). Angielski wywóz sukna na Bałtyk w drugiej połowie XVI w. „Rocznik Lubelski” nr 8, s. 37-62.
Copyright (c) 2024 Perspectives on Culture
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
