The Concept of Marital Consent in Canon Law
Abstract
Marriage, as a sacrament, is analyzed from various disciplinary perspectives, including legal studies. The essence of marriage can primarily be understood through the Holy Scriptures, as well as through various historical documents, both ecclesiastical and civil. Among the most significant ecclesiastical documents issued after the Second Vatican Council is the 1983 Code of Canon Law, which addresses the concept of marriage in canons 1055-1062 and further regulates aspects related to marriage, such as its conclusion, obstacles, effects, and issues regarding the annulment of a church wedding for various reasons. This article presents the fundamental concepts of canonical marriage law as regulated in the 1983 Code and other ecclesiastical documents.
References
Benedetto XV, Codex Iuris Canonici, 27.05.1917, AAS 9 (1917) II, s. 11 – 521. Tekst w języku łacińskim: Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi issu digestus Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus praefatione, fontium annotatione et indice analytico – alphabetico ab emo Petro Card. Gasparri auctus, Typis Polyglottis Vaticanis, Romae 1918.
Feidberg Ae., Decretum Magistri Gratiani, w: Feidberg Ae. (ed.), Corpus Iuris Canonici, editio Lipsiensis secunda post Aemilii Ludouici Richtieri curas ad librorum manu scriptorium et editionis Romanae fidem recognouit et adnotatione critica, Fascilus primus, Ex Officina Bernharditauchnitz, Lipsiae 1879. Tekst w języku łacińskim, on-line: https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb11383379?q=%28Corpus+Iuris+ Canonici.+1%29&page=6,7 (28.04.2022).
Ioannes Paulus II, Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Paulis PP. II promulgatus, 25.01.1983, AAS 75 (1983), cz. II, s. 1 – 317. Tekst w języku polskim: Majer P. (red.), Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, Kraków 2011, s. 14 – 1314.
Ioannis Pauli PP. II, Adhortatio apostolic Familiaris consortio Ioannis Pauli pp. II summi pontificis ad episcopos, sacerdotes et christifideles totius ecclesiae catholicae de familiae christianae muneribus in mundo huius temporis, 22.11.1981, AAS 4 (1982), s. 81-191. Tekst w języku polskim w: Jan Paweł II, Adhortacja Apostolska Familiaris consortio o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym, Wrocław 2000.
Franciscus PP., Litterae apostolicae motu proprio datae Mitis Iudex Dominus Iesus quibus canones Codicis Iuris Canonici de causis ad matrimonii nullitatem declarandam reformantur (15.08.2015), AAS 107 (2015), s. 958-70; tekst polski: P. Skonieczny (red.), Praktyczny komentarz do listu apostolskiego motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus papieża Franciszka, wydawnictwo diecezji tarnowskiej „Biblios”, Tarnów 2015.
Leo PP. XIII, Epistola encyclica ad patriarchas, primates, archiepiscopos eepiscopos universos catholici orbis gratiam et communionem cum apostolica sede habentes Arcanum Divinae, 10.02.1880, AAS 12 (1879), s. 388-391. Tekst w języku polskim: Encyklika papieża Leona XIII Arcanum Divinae sapientiae z 10 lutego 1880 r. − o sakramencie małżeństwa, Warszawa 2002.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio pastoralis de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 07.12.1965, AAS 58 (1966), s. 1025 – 1115. Tekst w języku polskim w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst łacińsko – polski, Poznań 2008.
Sobór Trydencki, Dekret Tametsi (11.11.1563), ses. XXIV, c. 1., w: Baron A., Pietras H., Dokumenty Soborów Powszechnych, Kraków 2005, s. 722-723.
Congregazione per la Dottrina della Fede, Catechismo della Chiesa Cattolica, w: Kongregacja Nauki Wiary, Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2002.
Congregazione per la Dottrina della Fede, Istruzione Donum vitae, su il rispetto della vita umana nascente e la dignità della procreazione (22.02.1987), AAS 80 (1988), s. 70-102. Tekst w języku włoskim: AA.VV, Il dono della vita a cura di E. Sgreccia, Vita e pensiero, Milano, 1987.
Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei, Declaratio Persona humana de quibusdam quaestionibus ad sexualem ethicam spectantibus, 29.12.1975, AAS 1976, s. 77–96. Tekst w języku polskim: K. Lubowicki, Posoborowe dokumenty Kościoła Katolickiego o małżeństwie i rodzinie, t. 1, Kraków 1999.
Pontificium Consilium de Legum Textibus, Instructio servanda a tribunalibus diocesanis et interdiocesanis in pertractantibus causis nullitatis matrimonii Dignitas connubii, 25.01.2005. Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano 2005. Tekst w języku polskim: T. Rozkrut (red.), Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, Sandomierz 2007.
Bilikiewicz T., Psychiatria kliniczna, Warszawa 1969.
Biskupski S., Prawo małżeńskie Kościoła rzymskokatolickiego, Warszawa 1956.
Boczkowski K., Chromosomy człowieka i ich aberracje, Warszawa 1990.
Bołoz W., Życie w ludzkich rękach. Podstawowe zagadnienia bioetyczne, Warszawa 1997.
Bonnet P.A., Introduzione al consenso matrimoniale canonico, Giuffrè, Milano 1985.
Chlewiński Z., Kategorie, w: Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000, kol. 1065-1070.
Dębiński A., Rzymskie prawo prywatne. Kompendium, Warszawa 2003.
Dzierżon G., Niezdolność do zawarcia małżeństwa jako kategoria kanoniczna, Warszawa 2007.
Góralski W., Dzierżon G., Niezdolność konsensualna do zawarcia małżeństwa kanonicznego, Warszawa 2001.
Góralski W., Instytucja małżeństwa w prawie kanonicznym i w prawie polskim, Warszawa 2007.
Góralski W., Ius connubii w Kodeksach Prawa Kanonicznego z 1917 oraz z 1983 roku, w: Góralski W., Studia nad małżeństwem i rodziną, Warszawa 2007, s.187-203.
Góralski W., Kanoniczna zgoda małżeńska, Gdańsk 1991.
Góralski W., Kanoniczne prawo małżeńskie, Warszawa 1985.
Góralski W., Małżeństwo wspólnotą całego życia, w: Góralski W., Studia nad małżeństwem i rodziną, Warszawa 2007, s.57-143.
Góralski W., Matrimonium facit consensus, Warszawa 2000.
Góralski W., Zgoda małżeńska jako akt konstytuujący małżeństwo, w: Góralski W., Dzierżon G., Niezdolność konsensualna do zawarcia małżeństwa kanonicznego (kan. 1095, nn. 1-3 KPK), Warszawa 2001, s. 21-58.
Greszata M., O pojęciu kanonicznej niezdolności osoby do zawarcia małżeństwa. Aspekt kanoniczny, w: Dzięga A., Greszata M. (red.) Kościelne prawo procesowe. Materiały i studia, t. II., Lublin 2002, s.11-25.
Kolańczyk K., Prawo rzymskie, Warszawa 2001.
Krukowski J., Wpływ bojaźni z szacunku na wartość umowy małżeńskiej w prawie kanonicznym, Lublin 1970.
Paździor S., Przyczyny psychiczne niezdolności osoby do zawarcia małżeństwa w świetle kan. 1095, Lublin 1999.
Pużyński S., Wciórka J., Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10: Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Kraków 1997.
Rozwadowski W., Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł, „Ars Boni Et Aequi”, Poznań 1994.
Rychlicki C., Sakramentalny charakter przymierza małżeńskiego. Studium teologiczno-dogmatyczne, Płock 1997.
Sobański R., Transseksualizm a zdolność do zawarcia małżeństwa (Quaestio disputanda), w: Dębiński A., Szczot E., Plenitudo legis dilectio. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr hab. Bronisławowi W. Zubertowi z okazji 65. rocznicy urodzin, Lublin 2000, s. 653-664.
Sójka-Zielińska K., Historia prawa, Warszawa 2001.
Sztafrowski E, Chrześcijańskie małżeństwo, Warszawa 1985.
Sztychmiler R., Istotne obowiązki małżeńskie, Warszawa 1997.
Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. Tom II: O Bogu , część 2 (1. 13-26), Nakładem Katolickiego Ośrodka Wydawniczego „Veritas”, Londyn 1977.
Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. Tom III: O Trójcy przenajświętszej (1. 27-43), Nakładem Katolickiego Ośrodka Wydawniczego „Veritas”, Londyn 1978.
Viladrich P. J., Konsens małżeński. Sposoby prawnej oceny i interpretacji w kanonicznych procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa (kanony 1095−1107 Kodeksu Prawa Kanonicznego), Warszawa 2002.
Żurowski M., Kanoniczne prawo małżeńskie Kościoła Katolickiego, Katowice 1987.
Borucki J., Istotne obowiązki małżeńskie w świetle przepisów prawa kanonicznego i polskiego, „Studia włocławskie” 2005, s. 250–266.
Góralski W., Małżeństwo wspólnotą całego życia mężczyzny i kobiety, „Ius Matrimoniale” 1 (1990), s. 7-18.
Góralski W., Nieważność małżeństwa z tytułu poważnego braku rozeznania oceniającego z powodu toksykomanii u obojga stron (kan. 1095 n. 2) w wyrokach Roty Rzymskiej z 23 II 1990 r. c. Stankiewicz, „Ius Matrimoniale” 3 (1992), s. 89-103.
Góralski W., Przedmiot kanonicznej zgody małżeńskiej, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 34 (2001), s.173-183.
Gręźlikowski J., Stwierdzenie nieważności małżeństwa w kościele rzymskokatolickim teoria i praktyka, „Sympozjum” 19 (2010), s. 75-102.
Grocholewski Z., Wykluczenie nierozerwalności małżeństwa, „Kościół i prawo” 3 (1984), s. 177-212.
Hołda K., Przymierze małżeńskie w świetle nauki Pisma św. I tradycji, ,,Ruch Biblijny i Liturgiczny” 40 (1987), nr 6, s. 488-496.
Klingemann J., Cechy pacjentów sprzyjające szansom na ograniczenie picia: wyniki badania nad przekonaniami terapeutów dotyczącymi różnicowania celów terapii, „Świat Problemów” 10 (2016), s. 16-20.
Majer P., Znaczenie kanonicznej formy zawarcia małżeństwa, „Annales Canonici” 11 (2015), s.135-155.
Ozorowski M., Zarys historyczny teologii małżeństwa w średniowieczu, „Studia Teologiczne” t. 4 (1996), s. 269-277.
Copyright (c) 2024 Perspectives on Culture
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
