Mercator versus the Surrealists

On the Critical Potential of Cartographic Fiction

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2025..5104.24
Keywords: surrealism, Mercator projection, world map, critical cartography, data visualisation

Abstract

The article contains an analysis of the anonymous drawing in the form of a world map, titled World at the Time of the Surrealists, that was published in 1929 in Variétés. A case study of this object, which is considered an early example of so-called “counter-cartography,” serves as a starting point for considering the critical potential of artistic variations on the standard formats of knowledge visualization (in this case, geographical knowledge expressed in the form of a map). The main part of the article consists of a comparison of the surrealist counter-map and the classical image of the world based on the Mercator projection it has been modelled after, with a discussion of the various formal means used by the author of the drawing. This juxtaposition reveals the inevitable entanglement of the (supposedly neutral) form of the standard world map with the ideological sphere, and à rebours reveals its weaknesses (scale distortions) and hidden assumptions (Eurocentrism, Occidentalism, arbitrariness of the choices made).

Author Biography

Maria Magdalena Morawiecka, Uniwersytet Dolnośląski

Absolwentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławskim. Doktor nauk humanistycznych. Autorka tekstów naukowych, literackich oraz realizacji artystycznych. Publikowała m.in. w „Imago mundi: International Journal for the History of Cartography”, „Academic Journal of Modern Philology”, „Pracach Kulturoznawczych”. W pracy naukowej zajmuje się przede wszystkim analizą zależności między wytworami kultury wizualnej a mentalnymi obrazami świata. Szczególną uwagę poświęca mapom, monstrom i marginesom.

References

Adamowicz, E. (2015). Surrealism's Utopian Cartographies Off the Map? W: D. Ayers, B. Hjartanson (red.), Utopia: The avant-garde, modernism and (im)possible life. Berlin: De Gruyter, 73-88.

Ades, D. (2022). Surrealism, but not as you know it. Tate Etc., nr Spring (54), pozyskano z: https://www.tate.org.uk/tate-etc/issue-54-spring-2022/surrealism-not-you-know-it (dostęp: 10.06.2024).

AuthaGraph CO., Ltd (2010). About AuthaGraph. Pozyskano z: http://www.authagraph.com/top/?lang=en (dostęp: 27.03.2025).

Battersby, S. E., Finn M. P., Usery E. L., Yamamoto K. H. (2014). Implications of Web Mercator and Its Use in Online Mapping. Cartographica: The International Journal for Geographic Information and Geovisualization, nr 2 (49), 85-101. DOI: 10.3138/carto.49.2.2313.

Barney, T. (2014). The Peters Projection and the Latitude and Longitude of Recolonization. Journal of International and Intercultural Communication, 7(2), 103–126. DOI:10.1080/17513057.2014.898359.

Brotton, J. (2012). A History of the World in Twelve Maps, London: Penguin Books.

Garfield, S. (2012). On the Map. Why the World Looks the Way it Does. London: Profile Books.

Harley, J. B., Woodward, D. (red.). (1987, 1992, 1994). The History of Cartography, t. I, II.1, II.2. London & Chicago: The University of Chicago Press.

Harley, J. B. (2001). The new nature of maps: essays in the history of cartography. Baltimore: John Hopkins University Press.

Johnson M., Lakoff G. (1988). Metafory w naszym życiu. Warszawa: PIW.

Kindynis, T. (2004). Ripping up the Map: Criminology and Cartography Reconsidered. British Journal of Criminology, nr 2 (54), 222-243. DOI: 10.1093/bjc/azt077.

Korzybski, A. (1995). Science and Sanity: An Introduction to Non-Aristotelian Systems and General Semantics. Brooklyn, New York: Institute of General Semantics.

Łotman, J. M. (1976). Problem przestrzeni artystycznej. Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, nr 1 (67), 213-226.

Majmurek, J. (2022). Polityczny wymiar surrealizmu. Pozyskano z: https://krytykapolityczna.pl/kultura/sztuki-wizualne/jakub-majmurek-surrealizm-peryferii-wystawa-tate-modern/ (dostęp: 03.06.2024).

Mittman, A. (2006). Maps and Monsters in Medieval England. New York & London: Routledge.

Monmonier, M. (2004). Rhumb Lines and Map Wars A Social History of the Mercator Projection. Chicago & London: The University od Chicago Press.

Nebraska Legislature (2024). Nebraska Revised Statute 79-734.02. Pozyskano z: https://nebraskalegislature.gov/laws/statutes.php?statute=79-734.02 (dostęp: 27.03.2025).

Said, E. W. (2005). Orientalizm. Poznań: Zysk i Sp.

Walters, J. (2017). Boston public schools map switch aims to amend 500 years of distortion. Pozyskano z: https://www.theguardian.com/education/2017/mar/19/boston-public-schools-world-map-mercator-peters-projection (dostęp: 05.06.2024).

Wood, D. (2003). Cartography is Dead (Thank God!). Cartographic Perspectives, nr 45, s. 4-7. DOI: 10.14714/CP45.497.

The Met (2021). Surrealism Beyond Borders Virtual Opening | Met Exhibitions. Pozyskano z: https://www.youtube.com/watch?v=G-gyzGqsWio (dostęp: 24.03.2024)

Published
2025-12-30
How to Cite
[1]
Morawiecka, M.M. 2025. Mercator versus the Surrealists: On the Critical Potential of Cartographic Fiction. Perspectives on Culture. 51, 4 (Dec. 2025), 375-390. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2025. 5104.24.
Issue
Vol. 51 No. 4 (2025): The Jesuit Cultural Heritage of Cracow and Małopolska Region
Section
Varia

Copyright (c) 2025 Perspectives on Culture

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.