Our Lady of Merchants
Notes in the Margins of the Exhibition In splendore Dei gloria
Abstract
The aim of this article is a critical analysis of the state of knowledge, history, and iconography of the painting popularly known as Our Lady of Merchants from the Jesuit house at Mały Rynek in Kraków. The symbolic meaning of the work is examined based on emblematic works from the Baroque era, allowing for the identification of possible graphic models for the scenes. The work’s rich symbolism points to various cultural inspirations, including Biblical, Patristic, mythological, and pagan sources. The article clarifies issues related to the painting’s dating, determines its main subject (the Tota Pulchra type) and scenes in the cartouches indicate a previously unrecognized copy of the work.
References
Boschius, J. (1702). Symbolographia sive de arte symbolica sermones septem. Dillingen 1702. https://archive.org/details/symbolographiasi01bosc/page/n771/mode/2up [20.09.2025]
Księga rachunkowa i inwentarze Kongregacji NMP i Opatrzności Bożej Kupców przy kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie za lata 1739-1773, rkps 516, 4°, Jezuickie Archiwum Cyfrowe. https://jac.ignatianum.edu.pl/files/original/5cf327ed114a0e98f370c253f3442408.pdf [20.09.2025].
Mariophilo, T. (1680). Stella ex Jacob Orta, MARIA, cujus Sacrae Litaniae Lauretanae tot Symbolis, quot Tituli, Tot Elogijs, qupt literae in quovis Título numerantur. Viena 1680. http://books.google.es/books?id=gTZOAAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=es [20.09.2025].
Oxoviensis, I. (1700). Elogia Mariana Ex Lytaniis Lauretanis Deprompta, Ac Sacro Poemate Rythmico, Biblicis Sententiis, ac Figuris, solidis sanctorum Patrum effatis, ac variis probatorum Auctorum Discursibus. Quae omnia In Annotationibus post quaelibet Poemata apponuntur ad longum, luculenter explanata. Opus non solum fovendae devotioni erga Beatissimam Virginem per opportunum, sed etiam Panegyricis de Eadem sermonibus efformandis accommodatissimum/ Auctore P.F. Isaaco Oxoviensi, Capucino Concionatore,
Cum variis figuris aereis, iam olim ingeniose inventis, nunc denuo cum additionen ovorum Versuum excusis, & ad singula Elogia concinne accommodates. Augustae 1700. http://diglib.hab.de/drucke/xb-2952/start.htm [20.09.2025].
Picinelli, F. (1687). Mundus symbolicus, in emblematum universitate formatus, exlicatus, et tam sacris, quàm profanis eruditionibus ac sententiis ilustratus: subministrans oratoribus, praedicatoribus, Academyis, poetis itd. innumera conceptuum argumenta. Coloniae Agrippinae : Sumptibus Hermanni Demen. https://archive.org/details/mundussymbolicus00pici/page/564/mode/2up [20.09.2025]
Zoller, J. (1720). Conceptus chronographicus de concepta sacra deipara: Septingentis sacrae scripturae, SS. Patrum, ac rationum, nec non historiarum, symbolorum, antiquitatum, et anagrammatum suffragiis roboratus, ac totidem praefixis chronographicis, annum currentem prodentibus copiose instructus. Augustae 1720. https://books.google.pl/books/about/Conceptus_chronographicus_de_concepta_sa.html?id=YBIOAAAAQAAJ&redir_esc=y [15.09.2025].
Biernacka, M., Dziubecki, T., Graczyk, H., Pasierb, J. (1987). Maryja matka Chrystusa : wprowadzenie ogólne, Niepokalane Poczęcie, dzieciństwo Maryi, zwiastowanie, nawiedzenie. Warszawa : Akademia Teologii Katolickiej.
Bochnak, A., Samek, J. (red.). (1971). Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. 4, Miasto Kraków. Cz. 2, Kościoły i klasztory Śródmieścia, 1. [Vol. 1], Tekst. Warszawa : Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Kopaliński, W. (1990). Słownik symboli. Warszawa: Wiedza powszechna.
Moisan, K., Szafraniec, B. (1987). Maryja orędowniczka wiernych: Matka Boska w płaszczu opiekuńczym, Matka Boska Różańcowa, Matka Boska Szkaplerzna, Matka Boska Pocieszenia, Matka Boska Łaskawa. Warszawa : Akademia Teologii Katolickiej.
Moskal, K. (2024). Osiemnastowieczny haftowany ornat z Matką Boską Niepokalanie Poczętą i emblematami maryjnymi. W: A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak (red.) Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, Nowe studia. Kraków: Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, 343-354.
Nowak, J., Turdza W. (2002). Skarby krakowskich klasztorów, Zbiory Księży Jezuitów. Wystawa Pałac Krzysztofory 18 września – 24 listopada 2002. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
Paszenda, J. (1985). Kościół św. Barbary w Krakowie z domem zakonnym księży jezuitów. Historia i architektura. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie.
Piwowarski, S. (red.). (1995). Między Hanzą a Lewantem : Kraków europejskim centrum handlu i kupiectwa : katalog wystawy : Kraków, grudzień 1995 - marzec 1996 / Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Krakowska Kongregacja Kupiecka przy udziale Archiwum Państwowego w Krakowie. Kraków: Wydaw. Fund. Insp. AK "Maria".
Skrabski, J. (2025). Matka Boska Niepokalanie Poczęta. W: Sakralne Dziedzictwo Małopolski.
https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-niepokalanie-poczeta-8 [20.09.2025].
Sprutta, J. (2003). Maryja jako "Tota Pulchra" : na granicy teologii i sztuki. Salvatoris Mater, nr 5/4, 193-207.
Sulewska, R. (2018). Przedstawienie Litanii Loretańskiej w ołtarzu Najświętszej Marii Panny z klasztoru Reformatów w Poznaniu. TECHNE. Seria Nowa, nr 1, 107-132.
Załęski, S. (1896). OO. Jezuici przy kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie. Szkic historyczny. Nowy Sącz: Wydawnictwa Towarzystwa Jezusowego.
Copyright (c) 2025 Perspectives on Culture
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
