The Terror of the Demonic Figures of Fyodorf Dostoevsky
Abstract
The article is an attempt to synthesize the problem of the horror associated with the demonicity of some of Dostoyevsky’s characters. Dostoyevsky’s novels are not only philosophical but also theological ones – touching the subject of faith and unbelief in God. It is also associated with a rich spectrum of demonic evil that is terrifying. Based on the novel The Brothers Karamazov and Demons, as well as the short story Bobok, the author will present how the Russian artist used demonic motifs in his work. So here we have the deceased, still tormented by human passions, “sick to death” Stavrogin, who is the personification of pure evil, demonic Kirillov, whose philosophical views led to suicide, and Ivan Karamazov as the Grand Inquisitor in The Brothers Karamazov, whose nightmare is the devil. On their example, the author of Demons presented the world striving for extermination. He showed individuals devoid of higher moral values, dehumanized figures – demonic. The purpose of this article is to show their demonic diversity expressing evil.
References
Augustyn, L. (2015). Wielki Inkwizytor a idea rosyjska. Kultura i Wartości, nr 14, 51–62.
Bierdiajew, N. (2002). Stawrogin. W N. Bierdiajew, Smysl tvorczestwa. Moskwa: ACT.
Bierdiajew, M. (2004). Światopogląd Dostojewskiego. Kęty: Wydawnictwo Antyk.
Dostojewski, F. (1976). Aforyzmy, t. I. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Dostojewski, F. (1979). Z notatników. Warszawa: Czytelnik.
Dostojewski, F. (2009). Bracia Karamazow. Kraków: Znak. Dostojewski, F. (2015). Biesy. Kraków: MG.
Evdokimov, P. (1972). Cristo nel pensiero Russo. Roma: Città Nuova.
Evdokimov, P. (2002). Gogol i Dostojewski, czyli zstąpienie do otchłani. Bydgoszcz: Homini.
Gogacz, M. (1998). Elementarz metafizyki. Warszawa: Veni.
Grzmot-Bilski, G.J. (2016). Misterium iniquitatis. Bierdiajew i Dostojewski. Folo-Sofija, nr 34 (3/I), 199–218.
Jastrząb, D. (2017). Stawrogin – personifikacja zła. Język. Religia. Tożsamość, 1 (15), 135–144.
Krasucka, K. (2011). Biesy Fiodora Dostojewskiego jako wykład refleksji filozoficznej. Idea – Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych, XXIII, 85–99.
Leatherbarrow, W.J. (2005). A Devil’s Vaudeville. The Demonic in Dostoevsky’s Major Fiction. Evanston: Northwestern University Press.
Lotman, J.M. (2002). Rol’ dualnych modelej w dinamike russkoj kultury. W J.M. Lotman, Istorija i tipologia russkoj kultury. Sankt-Petersburg: SPB.
Łosskij, N.O. (1953). Dostoevskij i ego hristianskoe miroponimanie. New York: Chekchov Publishing House.
Łużny, R. (red.). (1984). Okrutny talent. Dostojewski we wspomnieniach, krytyce i dokumentach. Kraków–Wrocław: Wydawnictwo Literackie.
Michalska-Suchanek, M. (2015). Samobójcy Fiodora Dostojewskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Miłosz, C. (1985). Ziemia Urlo. Paryż: Instytut Literacki.
Paci, E. (1980). Związki i znaczenia: eseje wybrane. Warszawa: Czytelnik. Paprocki, H. (2000). Wolność i zło. Więź 497, nr 3, 26–37.
Penke, A. (2004). Chrystus u Fiodora Dostojewskiego na podstawie legendy Wielki inkwizytor. Forum Teologiczne, 5, 131–141.
Perkowska, I. (2006). Natura człowieka w twórczości Dostojewskiego. Acta Universitatis Lodziensis Folia Philosophica, 18, 103–114.
Przebinda, G. O terrorystach-metafizykach u Dostojewskiego. Nieśmiertelność dla herosów. Pozyskano z: http://www.rubl.uj.edu.pl/pracownicy/fiszka. php?os=01_przebinda&jed=KKSW&opis=przeb_tp11&w=1 (dostęp: 04.03.2021).
Puszkin, A. (1982). Biesy. W: A. Puszkin, Wybór wierszy. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 311–312.
Raźny, A. (2004). Od Oniegina do Stawrogina – przemiana „zbędnego człowieka” w demona. W W. Kowalczyk i A. Orłowska (red.), Motywy demonologiczne w literaturze i kulturze rosyjskiej XI–XX wieku. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 131–139.
Smaga, J. (2009). Wstęp. W F. Dostojewski, Bracia Karamazow. Kraków: Znak.
Sucharski, T. (2002). Dostojewski Herlinga-Grudzińskiego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Szkudlarek, E. (2008). Bobok jest obok. Pozyskano z: http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/bobok-jest-obok.html (dostęp: 08.03.2021).
Wildstein, B. (2015). Cienie moich czasów. Poznań: Zysk i S-ka. Williams, R. (2008). Dostoevsky. Language, Faith, and Fiction. Waco, Tex.: Baylor University Press.
Wodziński, C. (2018). Trans, Dostojewski, Rosja, czyli o filozofowaniu siekierą. Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki.
Zabukovec, U. (2011). „Taka otóż chwilka”. Stan duchowy człowieka a jego percepcja rzeczywistości w powieści Bracia Karamazow F. Dostojewskiego. Studia Gdańskie, t. 29, 377–402.
Zabukovec, U. (2013). Ciało w Biesach – ciało biesów. Komunikacja niewerbalna w powieści Fiodora Dostojewskiego. Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka, 4 (79), 183–196.
Copyright (c) 2021 Jesuit University Ignatianum in Krakow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
