Commemorative Practices in the Przemyśl Eparchy in the 17th-18th Centuries
Abstract
The presented article is devoted to commemorative practices in the Przemyśl eparchy in the 17th and 18th centuries, reconstructed on the basis of handwritten and printed sources representing two main types thereof – the statute of the church fraternity and the pomjanyk. The statutes of the fraternity in Chotyniec, Bortiatyn, Żurawce and Zapałów were selected for the analysis. The omnipotence species is represented by an unlocalized bygone dated to the 16th century in the form of a parchment scroll, a pomjanyk of the church fraternity in Kormanice (1685), a private pomjanyk of the Przemyśl bishop Innocent Winnicki (1693) and a pomjanyk from the village of Witoszyńce (1588). The conducted analysis allowed to outline their genre framework, including content elements of a persuasive nature, the aim of which was to make readers aware of the important role of memory for the preservation of cultural and religious identity, and above all the importance of remembering the dead in the soteriological context. Funeral practices regulated in the statutes of church fraternities, initiating the process of remembering, were closely related to commemorative practices. A comparison with the monuments of the neighboring Chełm eparchy highlighted the regional differences in the manifestations of comemorative practices in terms of language and religious practices, the essence of which consisted in the noticeable influence of the Polish language and West Catholic religious culture in the Chełm eparchy.
References
Assmann, A. (2019). Między historią a pamięcią. Antologia. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Âkovenko, N. – Яковенко, Н. (2002). „Україна між Сходом і Заходом”: проекція однієї ідеї. W: H. Яковенко, Паралельний світ. Дослідження з історії уявлень та ідей в Україні XVI–XVII ст. Київ: Критика.
Čiževs’kij, D. – Чижевський, Д. (1952). Поза межами краси. До естетики бароккової літератури. Нью-Йорк: Українсько-Американське Видавниче Товариство.
Galickij Sìonʺ – Галицкий Сіонъ (1882). R. III, cz. 5, 12 marca 1882. Львовъ, 160.
Gil, A. i Skoczylas, I. (2014). Kościoły wschodnie w państwie polsko-litewskim w procesie przemian i adaptacji: Metropolia Kijowska w latach 1458–1795. Lublin–Lwów: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej.
Golubevʺ, S.T. – Голубевъ, С.Т. (1892). Древній помянникъ Кіево-печерской лавры (конца XV и начала XVI столѣтія). Чтения в историческом обществе Нестора летописца, ks. 6, dział III.
Jaroszewicz-Pieresławcew, Z. (2003). Druki cyrylickie z oficyn Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI–XVIII wieku. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Mic’ko, Ì. – Мицько, І. (2011). Давній унівський пом’яник. Україна: культурна спадщина, національна свідомість, державність, nr 20, 479–495.
Naumow, A. i Kaszlej, A. (red.), współpraca Naumow, E. i Stradomski, J. (2004). Rękopisy cerkiewnosłowiańskie w Polsce. Katalog, wyd. 2. zmienione, oprac. Kraków: Scriptum.
Pilipowicz, D. (2021). Pomjanyk w ukraińskiej kulturze duchowej na przykładzie rękopiśmiennych zabytków ziemi przemyskiej XVII i XVIII wieku. W: M.M. Borowski, M. Chrząszcz-Rydel i in. (red.), Pamięć. Monografia. Lublin: Wydawnictwo Norbertinum, 155–171.
Pilipovič, V. i Pilipovič, D. – Пилипович, В., Пилипович, Д. (2007). Катихисіс або бароковий душпастирський сад. Перемишль: Вид. Перемиський відділ ОУП.
Prokop’ûk, N. – Прокоп’юк, Н. (2004). Поменник Софії Київської. Публікація рукописної пам’ятки другої половини XVIII – першої чверті XIX ст. Київ.
Skočilâs, I. – Скочиляс, І. (2009). Запровадження метричних книг у Київській митрополії (середина XVII–XVIII ст. Генеалогічні записки, nr 7 (нової серії 1), 26–57.
Špìdlìk, T. – Шпідлік, Т. (1999). Духовність християнського Сходу. Систематичний виклад. Львів: Видавництво ЛБА.
Timošenko, L. – Тимошенко, Л. (2011). Традиція і практики поминання померлих у Київській митрополії в другій половині XVI – першій половині XVII ст.: внесок церковних братств. Дрогобицький краєзнавчий збірник, nr XIV–XV, 116–132.
Vojtovič, L. – Войтович, Л. (2000). Князівські династії Східної Європи (кінець IX – початок XVI ст.). Склад, суспільна і політична роль. Історико-генеалогічне дослідження. Львів: Інститут українознавства ім. І. Крип’якевича.
Copyright (c) 2022 Jesuit University Ignatianum in Krakow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
