Subjectivity and the Rights of Peoples in the Discourse of Values and Attitudes

Keywords: cultural subjectivity, value discourse, rights of peoples, axiological reductionism, symbolic interactionism

Abstract

Modern processes of globalization confirm that they are not just a homogeneous and unidirectional phenomenon of civilizational homogenization, progressive interconnectedness and comprehensive mediaization. Increasing mobility and interaction of individuals and groups have caused an opposite dynamic of differentiation, pluralization, but also a revival of consciousness, identity and a sense of cultural rights of both old and new cultural communities. However, the ability to articulate and develop these rights as attributes of cultural subjectivity co-depends on many components of the competence and axiological attitudes of the participants in the discourse, which takes place at very different levels, from micro to macro social structures. National communities occupy a special role among them. This is because they are characterized by the most complex interplay of purely symbolic and institutional, inherited and created, affective and cognitive structures. Their cultural condition depends on the degree to which they are entangled in the cultural reduction processes of the modern world, which convert values into needs, persons into individuals, heritage into impressions, wisdom into information, cognition into sensation and content into impressions. On the ability to overcome these reductions depends the degree of perception of the reality of a nation’s existence, the strength of its identity, its development potentials and its chances for a creative response to the challenges of the present.

Author Biography

Leszek Korporowicz, Jagiellonian University

Dr hab. prof. UJ, socjolog kultury, pracownik naukowy Instytutu Studiów Międzykulturowych UJ, kierownik Zakładu Humanistycznych Problemów Nauk o Kulturze, współzałożyciel, a obecnie prezes honorowy Polskiego Towarzystwa Ewaluacyjnego. Pełnił kierownicze funkcje akademickie w uczelniach Warszawy i Krakowa. Autor wielu prac z dziedziny socjologii kultury, studiów międzykulturowych, teoretycznych i metodologicznych podstaw badań ewaluacyjnych, szczególnie ewaluacji rozwojowej oraz edukacyjnych i badawczych projektów animujących humanistyczny kierunek analiz kultury współczesnej, jak Jagiellońskie Studia Kulturowe. Doktor honorowy Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego M. Gragomanowa w Kijowie. Jego główne prace to: Tworzenie sensu. Język – Kultura – Komunikacja (Warszawa 1993), współredakcja prac: Komunikacja międzykulturowa, tom I i II (Warszawa 1996), Studia kulturowe (2023), przygotowanie pierwszego w Polsce podręcznika ewaluacji pt.: Ewaluacja w edukacji (Warszawa 1997), praca habilitacyjna: Osobowość i komunikacja w społeczeństwie transformacji (Warszawa 1996), kolejne prace to: Socjologia kulturowa. Kontynuacje i poszukiwania (Kraków 2011), Mosty nadziei. Jagiellońskie inspiracje dialogu międzykulturowego (Kraków 2016), Jagiellonian Ideas towards Challenges of Modern Times (Kraków 2017).

References

Adorno, T.W. (2019). Przemysł kulturalny, tłum. M. Bucholc. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Archer, M.S. (2019). Kultura i sprawczość, tłum. P. Tomanek. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Benjamin, B.R. (2009). Konsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli, tłum. H. Jankowska. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie.

Dąbrowski, K. (1974). Zdrowie psychiczne a wartości ludzkie. Warszawa: PTHP.

Dyczewski, L. (2012). Przestrzenie wzajemnego dopełniania. Politeja, 20/2.

Eriksen, T.H. (2013). Etniczność i nacjonalizm. Ujęcie antropologiczne, tłum. B. Gutowska-Nowak. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Fromm, E. (2014). Ucieczka od wolności, tłum. J. Zieliński. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.

Tymieniecki, K. (1979–1920). Moralność w stosunkach między państwami w poglądach Pawła Włodkowica. Przegląd Historyczny, 22.

Jaskuła, S. i Korporowicz, L. (2017). Współczesne paradygmaty dialogu międzykulturowego. Edukacja Humanistyczna, nr 2(37).

Jaskuła, S. i Korporowicz, L. (2022). Prawa międzykulturowe. W: M. Markocka, Z. Mikołajczyk i P. Walewski (red.), Człowiek wobec problemów współczesności. Warszawa: Wydawnictwo Muzeum Niepodległości.

Korporowicz, L. (2018a). Polskie korzenie prawa narodów w budowaniu podmiotowości wspólnot kulturowych. R. Wiśniewski (red.), Eseje o niepodległej. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.

Korporowicz, L. (2018b). Bezpieczeństwo kulturowe w rozwoju zrównoważonym. Edukacja Międzykulturowa, nr 2(9).

Maigret, E. (2012). Socjologia komunikacji i komunikowania, tłum. I. Piechnik. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Maślanka, T. (2012). Podzwonne dla narodu? O zbiorowych tożsamościach ery globalnej. Politeja, 20/2.

Renaut, A. (1989). Era jednostki. Przyczynek do historii podmiotowości, tłum. D. Leszczyński. Warszawa: Ossolineum.

Szlachta, B. (2016). Problems of Cultural Rights. Politeja, 44.

Trzciński, Ł. (2013). Mit wolności w cyberkulturze. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.

Vercovec, S. (2007). Superdiversity and its implications. Ethnic and Racial Studies, 11/1, vol. 30.

Włodkowic, P. (2018). Traktat o władzy papieża i cesarza nad niewiernymi (Saevientibus). W: P. Włodkowic, Stanisław ze Skarbimierza, B. Hesse, Mateusz z Krakowa, Prawa ludów i wojna sprawiedliwa, tłum. J. Łukaszewska-Haberko. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Published
2023-06-29
How to Cite
[1]
Korporowicz, L. 2023. Subjectivity and the Rights of Peoples in the Discourse of Values and Attitudes. Perspectives on Culture. 41, 2/2 (Jun. 2023), 13-30. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2023.410202.04.