Do Poles Eat Swans?
Urban Legends and Fake News under Conditions of Cross-Cultural Contact
Abstract
The purpose of the article is to demonstrate that the categories of urban legends and fake news can be applied to the study of cross-cultural relations. The first part approximates what urban legends and fake news are against the background of other problematic narratives, such as conspiracy theories, moral panics and macro-gossip. The second part is a case study of an urban legend about immigrants breaking the cultural taboo of eating swan meat. A detailed analysis of this case allows the final part of the article to demonstrate how urban legends and fake news shape relations between different cultural groups through mechanisms of trivial stereotyping and can contribute to violations of cultural security.
References
Abu-Lughod, L. (2008). Writing against Culture. W: T. Oakes I P.L. Price (red.), The cultural geography reader. London: Routledge.
aga (2011). Kraków: Romowie zwinęli obóz w Płaszowie. Gazeta Krakow-ska, 5.07. Pozyskano z: https://gazetakrakowska.pl/krakow-romowie-zwineli-oboz-w-plaszowie/ar/423046 (dostęp: 25.02.2023).
Agaciak, A. (2011). Kraków: Romowie rozbili obóz. Żywią się łabędziami? Gazeta Krakowska, 3.07. Pozyskano z: https://gazetakrakowska.pl/krakow-romowie-rozbili-oboz-zywia-sie-labedziami/ar/422515 (dostęp: 25.02.2023).
Agaciak, A., ab. (2011). Służby zlikwidowały obozowisko Romów. Dziennik Łódzki, 5.07, https://dzienniklodzki.pl/sluzby-zlikwidowaly-obozowisko-romow/ar/423209 (dostęp: 25.02.2023).
Allan, S. (2006). Kultura newsów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bąkiewicz, K. (2019). Wprowadzenie do definicji i klasyfikacji zjawiska fake news. Studia Medioznawcze, (3)78/20, 280–289.
Barber, M. (2007). Legendy miejskie. Warszawa: Wydawnictwo RM.
Billig, M. (2008). Banalny nacjonalizm. Kraków: Znak.
Bruce, S. i Yearley, S. (2006). The Sage Dictionary of Sociology. London: Sage.
Burrell, K. (2009). Migration to the UK from Poland: Continuity and Change in East-West European Mobility. W: K. Burrell (red.), Polish Migration to the UK in the “New”European Union. Farnham: Ashgate, 2009.
Bystroń, J.S. (1980). Tematy, które mi odradzano: pisma etnograficzne rozproszone. Warszawa: PIW.
Czech, F. (2006). Filmy jako teorie. Filmy Michaela Moore’a jako teorie spiskowe. W: M. Korczyński i P. Pluciński (red.), Dekonstrukcja czy konstrukcja rzeczywistości? Dylematy społecznego zaangażowania. Poznań: Wydawnictwo Bogucki, 85–102.
Czech, F. (2015). Spiskowe narracje i metanarracje. Kraków: Nomos.
Czech, F. i Ścigaj, P. (2020). Popularność narracji spiskowych w Polsce czasu pandemii COVID-19. Raport z reprezentatywnych badań son-dażowych, Kraków, http://www.ism.uj.edu.pl/wp-content/uploads/2020/07/covid-narracje-spiskowe.pdf
Czubala, D. (2005). Wokół legendy miejskiej. Bielsko-Biała: Wydawnictwo ATH.
Fine, G.A. (1980). The Kentucky Fried Rat: Legends and Modern Society. Journal of the Folklore Institute, 2, 220–243.
Gajdziński, P. (2000). Imperium plotki. Warszawa: Prószyński i s-ka.
Godzic, W. (2007). Znani z tego, że są znani. Celebryci w kulturze tabloi-dów. Warszawa: WAiP.
Goode, N. i Ben-Yehuda, E. (1994). Moral Panics: Culture, Politics and Social Construction. Annual Review of Sociology, 20/1, 49–71.
Greenslade, R. (2003). Dead meat? The Guardian, 01.12. Pozyskano z: http://www.guardian.co.uk/media/2003/dec/01/mondaymediasection9 (dostęp: 25.02.2023).
Harris, G. (2005). Composer may do bird for eating swan. The Times, 19.05. Pozyskano z: https://web.archive.org/web/20100601055622/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article431570.ece (dostęp: 25.02.2023).
Judd, T. (2003). Police baffled by stories of asylum-seekers barbecuing the Queen’s fowl. The Independent, 05.07. Pozyskano z: https://web.archive.org/web/20090504081246/http://www.independent.co.uk/news/uk/this-britain/police-baffled-by-stories-of-asylumseekers-barbecuing-the-queens-fowl-585846.html (dostęp: 25.02.2023).
Kołakowski, L. (2002). Pochwała niekonsekwencji: pisma rozproszone sprzed roku 1968, t. 3. Londyn: Puls.
Leapman, B. (2007). Ministers eye Her Majesty’s swans. Daily Telegraph, 08.07. Pozyskano z: http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1556808/Ministers-eye-Her-Majestys-swans.html (dostęp: 25.02.2023).
Hickley, M. (2007). Sorry, poached swan’s off: Calls for clampdown on river bandits from eastern Europe. The Daily Mail, 14.08. Pozyskano z: http://www.dailymail.co.uk/news/article-473578/Sorry-poached-swans-Calls-clampdown-river-bandits-eastern-Europe.html
Medic, N. (2004). How I took on The Sun – and lost. Daily Telegraph, 15.07. Pozyskano z: http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1467073/How-I-took-on-The-Sun-and-lost.html (dostęp: 25.02.2023).
Melnick, J. (2009). 9/11 Culture. Hoboken: Wiley-Blackwell.
Melosik, Z. (2002). Kultura instant: paradoksy pop-tożsamości. W: A. De Tchorzewski i W. Burszta (red.), Edukacja w czasach popkultury. Byd-goszcz: Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego, 11–32.
Mikkelson, D. (2016). The Claus That Refreshes, Fact Check, Holidays, Snopes. Pozyskano z: https://www.snopes.com/holidays/christmas/santa/cocacola.asp (dostęp: 25.02.2023).
Mould, T. (2018). Introduction to the special issue on fake news: Defini-tions and approaches. Journal of American Folklore, 131(522), 371–378.
Niedźwiedź, A. (2017). Globalny katolicyzm w polskiej scenografii. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne, t. 45, z. 3, 277–297.
Oliver, M. (2003). Missing swans may have been stolen for food, say po-lice. The Guardian, 04.07. Pozyskano z: http://www.guardian.co.uk/uk/2003/jul/04/markoliver (dostęp: 25.02.2023).
Pasieka, A. (2011). Historie kuchenne: czyli o religijności mieszkanek pol-skiej wsi. W: A. Palęcka, H. Szczodry i M. Warat (red.). Kobiety w społeczeństwie polskim. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ja-giellońskiego, 349–371.
Szacki, J. (2002). Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szlendak, T. i Pietrowicz, K. (2005). Kultura konsumpcji jako kultura wy-zwolenia? Między krytyką konsumeryzmu a społeczeństwem opartym na modzie. Kultura i Społeczeństwo, 3, 97–99.
Sztompka, P. (2008). Życie codzienne – temat najnowszej socjologii. W: P. Sztompka i M. Bogunia-Borowska (red.), Socjologia codzienności. Kraków: Znak.
Zdybel, L. (2002). Idea spisku i teorie spiskowe w świetle analiz krytycz-nych i badań historycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
http://bocktherobber.com/2008/02/gotcha
http://www.polishforums.com/polonia-uk-ireland-31/daily-mail-swans-back-20112/ http://uk.answers.yahoo.com/question/index;_ylt=AieS5BVvQ_M6uHdgDsYfXABJBgx.;_ylv=3?qid=20071101072743AAx6kPx http://uk.answers.yahoo.com/question/index;_ylt=AsgABJFmhuqhI91Li002DwpJBgx.;_ylv=3?qid=20071101073347AAGCDi5, http://uk.answers.yahoo.com/question/index;_ylt=Alzt7jj9AkC5cyuINZ4eO05JBgx.;_ylv=3?qid=20080228123256AACsGMG
http://www.airgunbbs.com/forums/showthread.php?t=260605&page=3
http://www.polishforums.com/polonia-uk-ireland-31/angry-swan-eater -british-media-28005/
http://www.pressgazette.co.uk/story.asp?storyCode=24624§ioncode=1
Copyright (c) 2023 Jesuit University Ignatianum in Krakow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
