Ancient Tradition, Medieval Legend and the Glory of the Polish Name in the Early Modern Era
Stanisław Temberski and His Tiara Episcopalis
Abstract
The main purpose of the article is to analyze the Latin speech published in Padua in 1642 and delivered at the solemn assembly of the Polish nation at the University of Padua, in the church of St. Anthony of Padua, on May 7 of the previous year. The author of the text was Stanisław Temberski, a Krakow canon and professor at the Jagiellonian University. The author of the article briefly presents his biography and literary works, and then analyzes the speech itself. Avoiding assessing the literary value of the work as such, she tries to present the ideas contained in it and show how the humanistic culture characteristic of the early modern era allows the author to construct eloquent formulas and images that glorify the name of his homeland by praising the glory of its saint. The laudation of Poland is inextricably linked with the praise of its patron, Saint Stanislaus, Bishop and martyr. In Temberski’s oration, ancient tradition and medieval, hagiographic legend intertwine, and everything is processed in accordance with the author’s mentality and the concepts of seventeenth-century rhetoric. The holy martyr is compared to Hercules and the evil tyrant responsible for his death is presented as an instrument of Satan, perceived as “infernal Cerberus.” Temberski’s use of his rhetorical skills for propaganda purposes is noteworthy: on the one hand, he shows his humanistic culture and presents himself as a citizen of the Respublica litteraria. On the other hand, he inscribes the Polish state into the long tradition of Respublica Christiana. In this context, he makes it clear that a country that produces such pious and heroic men as the holy bishop is worthy of appreciation among the nations of Europe.
References
Barycz, H. (1965). Padwa siedemnastowieczna w życiu intelektualnym Polski. In: H. Barycz, Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską. Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum, 352–384.
Besz, Z. (1922). Stanisława Temberskiego związki z Przemyślem. Życie Przemyskie, 2(12), 5.
Czermak, W. (1897). Introduzione. In: S. Temberski. Roczniki 1647–1656. Kraków: Akademia Umiejętności, I–LXXXVI.
Dlugossius, I. (1887). Vita s. Stanislai. In: J. Dlugossii, senioris Canonici. Opera omnia (Vol. 1), eds. I. Polkowski, Ż. Pauli. Cracoviae: Czas, 1–181.
Mecherzyński, K. (1860). Historia wymowy w Polsce (Vol. 3). Kraków: J. Czech.
Plutarco (2005). Vite parallele. (Vol. 1): Teseo e Romolo, Solone e Publicola, Temistocle e Camillo, Aristide e Catone, Cimone e Lucullo, ed. transl. A. Traglia. Torino: UTET.
Potocki, P. (1642) Gratiarum actio anniversario die divi Stanislai habita in consessu amplissimorum virorum ad aedem divi Antonii Patavini die 7 Maii 1642. In: P. Potocki, Exercitationes oratoriae […] lucubratae in secessu Patavino. Venetiis: Heredes de Imbertis, 24–28.
Temberski, S. (1642). Tiara episcopalis ad diem festum divi Stanislai martyris, episcopi Cracoviensis, Regni Poloniae patroni in celebri conventu nationis Polonae. Padova: typis Cribellianis.
Ulewicz, T. (1979). Święty Stanisław ze Szczepanowa w kulturze umysłowo-literackiej dawnej Polski. Analecta Cracoviensia, 11, 461–498.
Windakiewicz, S. (1922a). Polacy w Padwie. Przegląd Warszawski, 2(10), 5–21. (La versione originale dell’articolo scritta in italiano: Windakiewicz, S. (1922b). I Polacchi a Padova. In: Omaggio dell’Accademia polacca di scienze e lettere all’Università di Padova nel settimo centenario della sua fondazione. Cracovia: Tipografia dell’ Università, 1–34).
Woś, J.W. (1979). S. Stanislao vescovo di Cracovia (†1079) e il suo primo biografo. Rivista di Ascetica e Mistica, 48(1), 36–48.
Woś, J.W. (1997). I santi Adalberto (†997) e Stanislao (†1079) patroni della Polonia. Trento: Editrice Università degli Studi di Trento.
Copyright (c) 2023 Jesuit University Ignatianum in Krakow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.