Polish and English Discourses on the History of Medieval Italy: A Polysystem Study
Abstract
The article deals with the problem of polysystem differences between Polish and English historical text dealing with Middle Ages. In the Polish literary tradition, the Renaissance poetics of translation favored free adaptations, totally independent of the originals. The British tradition of translation, codified at the end of the eighteenth century, did not allow paraphrase. On the contrary, translation should give a full transcript of the idea of the original text, while the style and manner of rendering should have the same character as in the original. As for the rhetoric of science, in the Polish language, it was first shaped by literary models of highly declensional Latin and then French models of purple prose. In the English language, scientific diction was based on inherent Germanic and Norman syntax-oriented models and openness to foreign patterns which was valued as a resistance against smooth reading and straightforward interpretations. The article analyses Henryk Samsonowicz’s introduction to Rozkwit średniowiecznej Europy [The Heyday of Medieval Europe] (2001) as well as the Polish translation of Chris Wickham’s Medieval Rome. Stability and Crisis of the City, 900–1150 (2015). The conclusion is that Polish and English scientific texts – not only those treating about Italy in the Middle Ages – belong to different genres. While Polish authors try to create linguistically transparent, smooth, and stylized essays belonging to belles-lettres, their English colleagues seem to be down-to-earth and precise, consciously preserving traces of cultural (Italian/ Roman) foreignness.
References
Aristotle (2007) On Rhetoric, trans. G.A. Kennedy. Oxford: Oxford UP.
Ellis, R., Oakley-Brown, L. (2009). British Tradition. In: M. Baker, G. Sal-danha (eds.), Routledge Encyclopedia of Translation Studies. London – New York: Routledge, 344–354.
Even-Zohar, I. (2000). The Position of Translated Literature Within the Literary Polysystem. In: L. Venuti (ed.), The Translation Studies Rea-der. New York–London Routledge, 192–197.
Gruchała, J.S. (1992). Łukasz Górnicki – “Dworzanin polski”. In: A. Bo-rowski, J.S. Gruchała (eds.), Lektury polonistyczne: Vol. 1 Oświecenie, romantyzm. Kraków: Universitas, 103–129.
Keats, J. (2001). Ode to a Nightingale, Complete Poems and Selected Letters of John Keats. New York: Modern Library, 323–325.
Kleinhenz, C. (2004). Introduction. In: C. Kleinholz (ed.), Medieval Italy: An Encyclopedia. New York–Routledge, 7–8.
Lefevere, A. (1992). Translating Literature. New York: MLA.
Marcinkiewicz, P. (2013). Tendencies in the Recent Translations of An-glo-American Literature into Polish. Studia Anglica Resoviensia 10(81), 26–37.
Ostrowska, E. (1992). Bogurodzica. In: A. Borowski, J.S. Gruchała (eds.), Lektury polonistyczne: Vol. 1 Oświecenie, romantyzm. Kraków: Universitas, 17–35.
Ruch wydawniczy w liczbach (2021). Warszawa: Biblioteka Narodowa.
Sussex, R., Cubberley, P. (2006). The Slavic Languages. Cambridge: Cam-bridge UP.
Tabakowska, E. (2009). Polish tradition. In: M. Baker, G. Saldanha (eds.), Routledge Encyclopedia of Translation Studies. London–New York: Routledge, 501–509.
Tołczyńska-Dietrich, K. (1975). American Literature in Polish Translation. The Polish Review 20 (4), 117–129.
Toye, R. (2013). Rhetoric. A Very Short Introduction. Oxford: Oxford UP.
Venuti, L. (2000). The Translator’s Invisibility. London–New York: Rou-tledge.
Wickham, Ch. (2015). Medieval Rome. Stability and Crisis of a City, 900–1150. Oxford: Oxford UP.
Wickham, Ch. (2018). Rzym średniowieczny. Stabilizacja i kryzys miasta w latach 900–1150, trans. A. Bugaj. Kęty: Wydawnictwo Marek De-rewiecki.
Ziomek, J. (1990). Odrodzenie. Warszawa: PWN.
Copyright (c) 2023 Jesuit University Ignatianum in Krakow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.