Un Luterano, Maciej Vorbek-Lettow (1593–1663) e i suoi studi a Padova

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2023.410201.07
Parole chiave: Vorbek-Lettow, studenti, università, Padova

Abstract

Maciej Vorbek-Lettow, medico dell’etmano Krzystof Radziwiłł e successivamente del re Władysław IV, lasciò un diario dal titolo Skarbnica pamięci [il tesoro dei ricordi], nel quale descrisse con precisione i propri studi medici a Padova. L’alto valore di questa opera come fonte comprende diversi fattori: Vobek-Lettow studiò, ventenne, nella città di Antenore negli anni 1613–1614; ebbe precedenti esperienze educative in vari centri universitari (Vilnius, Danzica, Parigi, Lovanio); ricoprì alla padovana Università degli Artisti la funzione di sindaco; partecipò attivamente alla riforma dell’università, che concedeva ai non cattolici gli stessi diritti dei cattolici nel conseguimento dei dottorati; prese parte ai primi scontri nella guerra di Gradisca. Lo scopo dell’articolo è quello di dimostrare l’attività di Vorbek-Lettow a Padova e nella Repubblica di Venezia sullo sfondo storico, prendendo in considerazione il ruolo della facoltà di medicina dell’Università di Padova per lo sviluppo della scienza medica nello stato polacco-lituano del XVI–XVII secolo.

Biografia autore

Dariusz Chemperek, Maria Curie-Sklodowska University

Professor at the Institute of Linguistics and Literary Studies at Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. His research interests include Old Polish literature and culture, in particular, the view of nature in 16th–17th century literature from the perspective of ecocriticism; the literary culture of the Grand Duchy of Lithuania in the Renaissance and Baroque periods; research on Protestant writing of the Old Polish era. Academic editor of old texts, including occasional poetry dedicated to J.K. Chodkiewicz and a drama by A. Gryphius. Manager of editorial projects of the NPRH and Editor-in-Chief of the series Lublin Old Polish Library.

Riferimenti bibliografici

Barycz, H. (1964). Joannicy Gabriel. In: Polski słownik biograficzny, vol. 11. Wrocław: Instytut Wydawniczy Ossolineum, 247–249.

Barycz, H. (1980). Petrycy Sebastian z Pilzna. In: Polski słownik biogra-ficzny, vol. 25. Wrocław: Instytut Wydawniczy Ossolineum, 703–707.

Brirely, R. (2020). Ferdynand II (1578–1637). Cesarz kontrreformacji, transl. K. Pachniak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Chachaj, M. (1979). Metryki zagranicznych uniwersytetów i akademii jako źródło do dziejów kultury polskiej (XVI–XVII w.). In: H. Zins (ed.), Stu-dia z dziejów epoki renesansu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 37–56.

Ćwikliński, L. (1922). Padwa i Polska. Warszawa: Bibljoteka Polska.

Gierowski, J.A. (2003). Historia Włoch. Wrocław: Instytut Wydawniczy Ossolineum.

Frick, D. (2013). Kith, Kin & Neighbours. Communities & Confessions in Seventeenth-Century Wilno. Ithaca, London: Cornell Univesity Press.

Hilfstein, E. (1997). Sebastian Petrycy. A Polish Renaissance Scholar. The Polish Review, 42, no. 1, 78–93.

Lenart, M. (2014). Dzieje i znaczenie tzw. metryki polskiej w Padwie 1592–1745. Echa Przeszłości XX, no. 1, 143–164.

Lukšaitė, I. (2003). Reformacijos Lietuvoje raida ir evangelikų bažnyčių istorija XVI–XVIII a. In: A. Hermann (ed.), Lietuvos evangelikų bažnyčios. Istorijos metmenys. Vilnius: Baltos lankos.

Łempicki, S. (1980). Mecenat wielkiego kanclerza. Studia o Janie Zamoy-skim. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Ongaro, G. (1981). La medicina nello studio di Padova e nel Veneto. In: G. Arnaldi, M. Pastore Stocci (eds.), Storia della cultura veneta dal primo Quattrocento al concilio di Trento, vol. 3, part III. Vicenza.

Pawlak, M. (1985). Z dziejów świetności Gimnazjum Elbląskiego w epoce Odrodzenia i Baroku. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.

Quirini-Popławska, D. (2009). Z Prus do Italii. Profesor uniwersytetu padewskiego Melchiorre Guilandini i jego podróże. In: D. Quiri-ni-Popławska (ed.), Mare inclitum. Oddziaływanie cywilizacji śród-ziemnomorskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 139–159.

Schwarz, Z. (1986). Prywatne ogrody botaniczne a rozwój nauk przyrod-niczych w ośrodku gdańskim w XVI–XVIII wiekach. Kwartalnik Historii, Nauki i Techniki 31, no. 2, 411–444.

Sipayłło, M. (1987). Rassius Adam. In: Polski słownik biograficzny, vol. 30. Wrocław: Instytut Wydawniczy Ossolineum, p. 600.

Sokołowski, W. (1989). Instrukcja pedagogiczna dla Janusza Radziwiłła do szkoły zborowej w Wilnie. (Kartka z dziejów wychowania młodzieży szlacheckiej na Litwie w XVII w.). Rozprawy z Dziejów Oświaty, XXXII, 261–273.

Tenetti, A. (1967). Piracy and the Decline of Venice 1580–1615, trans. by J. and B. Pullan. Berkeley: University of California Press.

Vorbek-Lettow, M. (2006). Skarbnica pamięci. Pamiętnik lekarza króla Władysława IV, eds. E. Galos, F. Mincer, W. Czapliński. Wrocław: In-stytut Wydawniczy Ossolineum (the second edition).

Windakiewicz, S. (1888). Księgi nacyi polskiej w Padwie. Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce, vol. VI, 1–78.

Windakiewicz, S. (1891). Padwa. Studyum z dziejów cywilizacji polskiej. Kraków: Księgarnia Gebethnera i Spółki.

Zemanek, A. (1996). Z dziejów botaniki renesansu – padewskie inspiracje polskich zielnikarzy. Kwartalnik Nauki i Techniki, 41, no. 1, 31–58.

Zemanek, A. (1998). Renaissance Botany and Modern Science. In: Z. Mirek, A. Zemanek (eds.), Studies in Renaissance Botany. Kraków: Polish Academy of Sciences, 9–47.

Perspektywy Kultury tom 41/1
Pubblicato
2023-06-30
Come citare
[1]
Chemperek, D. 2023. Un Luterano, Maciej Vorbek-Lettow (1593–1663) e i suoi studi a Padova. Perspektywy Kultury. 41, 2/1 (giu. 2023), 63-74. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2023.410201.07.
Fascicolo
V. 41 N. 2/1 (2023): Ispirazioni classiche ed aspirazioni culturali dei promotori della cultura polacca a Padova
Sezione
Inspirazioni classiche ed aspirazioni culturali

Copyright (c) 2023 Accademia Ignatianum di Cracovia

Creative Commons License

TQuesto lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione 4.0 Internazionale.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.