Struktury organizacyjne Stronnictwa Narodowego w okręgu radomskim w latach 1928–1939

Słowa kluczowe: Stronnictwo Narodowe, okręg radomski, struktury

Abstrakt

Stronnictwo Narodowe było partią polityczną działającą w Polsce w latach 1928–1939. Struktury tej partii funkcjonowały także w okręgu radomskim, który był jednym z 16 okręgów organizacyjnych SN. Partia w pierwszych latach istnienia (1928–1933) tkwiła w stagnacji. Po 1933 r. struktury zaczęły się rozwijać, ponieważ jej szeregi zostały zasilone przez „młodych” działaczy, którzy wcześniej angażowali się w działalność OWP, rozwiązanego przez władze polskie. Najbardziej rozbudowane struktury SN miało w omawianym okręgu, jak również w kraju, w 1936 r. Do 1939 r. niewielka liczba członków opuszczała formację. Okręg radomski obejmował powiaty: radomski, opoczyński, konecki, opatowski, iłżecki i kozienicki. Najbardziej rozbudowane struktury były w powiatach radomskim i opoczyńskim, najsłabsze w iłżeckim i kozienickim. Do najbardziej znanych i aktywnych polityków SN w okręgu radomskim można zaliczyć Stefana Sołtyka i Witolda Borowskiego.

Biogram autora

Łukasz Ospara, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Doktorant historii IV roku na UJK w Kielcach. Ukończył studia magisterskie w 2018 r. Przygotowuje rozprawę doktorską na temat: Stronnictwo Narodowe w województwie kieleckim w latach 1928–1939. Brał udział w kilku konferencjach naukowych. Jest autorem artykułu naukowego Udział duchowieństwa rzymskokatolickiego diecezji kieleckiej w kampanii wyborczej Stronnictwa Narodowego w wyborach 1930 roku, opublikowanego w „UR Journal of Humanities and Social Sciences” nr 1(14)/2020.

Bibliografia

Boniecki, J. (1976). Powiat radomski w okresie II Rzeczypospolitej (1918– 1939). Wybrane problemy społeczno-gospodarcze. Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego, t. 13, z. 1–2. Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe.

Borkowski, J. (1968). Stronnictwo Ludowe na Kielecczyźnie w latach 1931– 1939. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Borowiec, T. (2002). Rywalizacja młodych ze starymi w obozie narodowym o przejęcie kierownictwa w Kielcach w latach 1927–1932. Między Wisłą a Pilicą. Studia i materiały historyczne, t. 3. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

Borowiec, T. (2003). Narodowa Demokracja a Żydzi w powiecie kieleckim w pierwszym dziesięcioleciu Polski niepodległej. Między Wisłą a Pilicą. Studia i materiały historyczne, t. 4. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

Chłopecki, T. (2018). Myśl polityczna i prawna obozu rządzącego w Polsce w latach 1935–1939. Państwo – prawo – gospodarka. Poznań: Wydawnictwo FNCE.

Dawidowicz, A. (2017). Myśl polityczna Stronnictwa Narodowego 1928–1939. Wspólnota ideału czy alternacja koncepcji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Dobrowolski, R. (2014). Obóz narodowy w województwie lubelskim w latach 1928–1939. Krzeszowice: Dom Wydawniczy „Ostoja”.

Dzieniakowska, J. (1995). Prasa radomska w dwudziestoleciu międzywojennym (1918–1939). Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe.

Gałka, B. (1997). Ziemianie i ich organizacje w Polsce lat 1918–1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Gapys, J. (1998). Ziemiaństwo a Narodowa Demokracja w województwie kieleckim w latach 1918–1939. Studia i materiały do dziejów Kielecczyzny, t. 1. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.

Garlicki, A. (1989). Józef Piłsudski 1867–1935. Warszawa: „Czytelnik”. Grzywna, J. (1984). Zjednoczenie lewicy chłopskiej „Samopomoc” w woj. kieleckim w latach 1928–1931. Warszawa: PWN.

Leksińska, S. (2004). Wpływy polityczne ludności powiatu radomskiego w latach dwudziestych XX wieku (w świetle wyborów sejmowych). Między Wisłą a Pilicą. Studia i materiały historyczne, t. 5. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

Lisiak, H. (2006). Narodowa Demokracja w Wielkopolsce w latach 1918–1939. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Ławnik, J. (1994). Komunistyczna Partia Polski w woj. kieleckim 1918–1938. Liczebność, baza społeczna i zasięg wpływów. Kielce: Wydawnictwo Szumacher.

Ławnik, J. (1995). Struktura i liczebność PPS w województwie kieleckim w latach 1918–1939. Kieleckie studia historyczne, t. 13. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.

Ławnik, J. (2003). Działalność PPS w województwie kieleckim w latach 1918–1939. Część druga 1931–1939. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

Łuczkowski, M. (2003). Opoczno w dwudziestoleciu międzywojennym. W M. Meducka (red.), Opoczno. Studia i szkice z dziejów miasta. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe.

Maj, E. (2000). Związek Ludowo-Narodowy 1919–1928. Studium z dziejów myśli politycznej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Muszyński, W.J. i Mysiakowska-Muszyńska, J. (red.) (2010). Lista strat działaczy obozu narodowego w latach 1939–1955. Słownik biograficzny, t. 1. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.

Ospara, Ł. (2020). Udział duchowieństwa rzymskokatolickiego diecezji kieleckiej w kampanii wyborczej Stronnictwa Narodowego w wyborach 1930 roku. UR Journal Of Humanities and Social Sciences, nr 1(14).

Piątkowski, S. (1998). Stronnictwo Narodowe w regionie radomskim. Struktura organizacyjna i działalność w latach 1935–1939. Studia i materiały do dziejów Kielecczyzny. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.

Przybylski, H. (1980). Chrześcijańska Demokracja i Narodowa Partia Robotnicza w latach 1926–1937. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Rudnicki, S. (1985). Obóz Narodowo-Radykalny. Geneza i działalność. Warszawa: „Czytelnik”.

Rudnicki, R. (2011). Obóz narodowy w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1919–1939. Piotrków Trybunalski: Urząd Miasta Piotrkowa Trybunalskiego.

Sołtysiak, M. (2013). Gazeta Radomska. Tygodnik Narodowy (1934–1935, 1937–1939). W A. Dawidowicz i E. Maj (red.), Prasa Narodowej Demokracji. Prasa lokalna, regionalna, środowiskowa, t. 4. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Stanaszek, B. (1999) Duchowieństwo Diecezji Sandomierskiej w latach 1918– 1939. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.

Szymański, J. (1979). Iłża w okresie międzywojennym 1918–1939. W Iłża monografia rozwoju społeczno-gospodarczego miasta. Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego, t. XVI, z. 3, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe.

Turek, W. (2015). Obóz narodowy w Gdyni w latach 1920–1939. Radzymin– Warszawa: Wydawnictwo von Borowiecky.

Tusiński, P.A. (1996). Postawy polityczne mieszkańców Radomia w latach 1918–1939. Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe.

Tyszkiewicz, A. (2004). Obóz Wielkiej Polski w Małopolsce w latach 1926–1933. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Wapiński, R. (1980). Narodowa Demokracja 1893–1939. Ze studiów nad dziejami myśli nacjonalistycznej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Wiśniewski, R. (2000). Wyniki wyborów do Rad Miejskich Opatowa i Ostrowca Świętokrzyskiego w latach 1918–1939. Między Wisłą a Pilicą. Studia i materiały historyczne”. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

Opublikowane
2021-12-30
Jak cytować
[1]
Ospara, Łukasz 2021. Struktury organizacyjne Stronnictwa Narodowego w okręgu radomskim w latach 1928–1939. Perspektywy Kultury. 35, 4 (grudz. 2021), 311-336. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2021.3504.19.