Publicystyka niepodległościowa Josepha Conrada i jej „postromantyczne uwikłania”
Abstrakt
Studium spośród niewielkiego kręgu Conradowskiej publicystyki niepodległościowej i okołoniepodległościowej wyróżnia Zbrodnię rozbiorów jako ten tekst autora Lorda Jima, w którym ostatecznie i w pełni dojrzale dochodzi do głosu polskoromantyczna, tyrtejsko-balladowa intertekstualność. Conrad wszelako, odnosząc się do Mickiewiczowskich Lilii oraz Ksiąg narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, nie pozostaje bynajmniej niewolnikiem własnej aluzji czy reminiscencji. Romantycyzacja, którą nasyca swój szkic, integruje raczej cały wywód, co więcej – sprzyja też jego intrygującej intelektualizacji: polska tradycja literacka, zredukowana tutaj bowiem do barwnej (np. frenetycznej jak w Liliach) konwencji, a uwolniona ze swoich „usztywniających” ram, stanowi dla Conrada rodzaj skrzętnie zaplanowanej, wyszukanej „gry literackiej”, którą docenić może niewtajemniczony w patos sprawy polskiej, zagraniczny czytelnik Conrada – ten, na którym pisarzowi zależy w tym przypadku najbardziej.
Bibliografia
Karola Zagórska. Pod dachem Konrada Korzeniowskiego (Josepha Con¬rada). (2006). In: Z. Najder & J. Skolik (eds.), Polskie zaplecze Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Dokumenty rodzinne, listy, wspomnienia, vol. 2. Lublin.
Adamowicz-Pośpiech, A. (2016). Autobiografia antykonfesyjna. In: idem, Po¬dróże z Conradem. Szkice. Kraków.
Busza, A. (1978). The Rhetoric of Conrad’s Non-Fictional Political Discour¬se. Annales de la Faculte des Lettres et Sciences Humaines de Nice, 34.
Conrad, J. (1927a). Do Edwarda Garnetta, 22 grudnia 1918. In: G. Jean-Au¬bry, Joseph Conrad. Life and Letters, vol. II. London.
Conrad, J. (1927b). Do G.T. Keatinga, 14 grudnia 1922. In: G. Jean-Aubry, Joseph Conrad. Life and Letters, vol. II. London.
Conrad, J. (1927c). Do Johna Galsworthy’ego, 24 grudnia 1918. In: G. Jean¬-Aubry, Joseph Conrad. Life and Letters, vol. II. London.
Conrad, J. (1996). Zbrodnia rozbiorów. In: idem, Dzieła, edited by and with an introduction from Z. Najder, vol. XXVIII: Szkice polityczne. Warszawa.
Conrad, J. (2004). The Crime of Partition. In: J. Conrad, The Works of Joseph Conrad. Notes on Life and Letters, ed. by J.H. Stape with the assistance of A. Busza. Cambridge: Cambridge University Press.
Conrad, J. (2006a). 212. Do Józefa Hieronima Retingera, Capel House, Orle¬ston koło Ashford, 21 sierpnia 1916. In: Z. Najder & J. Skolik (eds.), Pol¬skie zaplecze Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Dokumenty rodzinne, listy, wspomnienia, vol. 2. Lublin.
Conrad, J. (2006b). 215. Do Romana Dmowskiego [Capel House], 1 paź¬dziernika 1917. In: Z. Najder & J. Skolik (eds.), Polskie zaplecze Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Dokumenty rodzinne, listy, wspomnienia, vol. 2. Lublin.
Conrad, J. (2006c). 216. Joseph Conrad do Eustachego Sapiehy, Oswalds, Bishopsbourne, Kent, 20 lutego 1920. In: Z. Najder & J. Skolik (eds.), Pol¬skie zaplecze Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Dokumenty rodzinne, listy, wspomnienia, vol. 2. Lublin.
Kopkowski, R. (2014). Publicystyka Conrada. In: idem, (ed.), Polskie dziedzi¬ctwo Conrada. Kraków.
Krzyżanowski, J. (1932). U źródeł publicystyki Josepha Conrada. Ruch Lite¬racki, 8, VII.
Mickiewicz, A. (1955). Lilije. In: idem, Dzieła, ed. J. Krzyżanowski, vol. I: Wiersze. Warszawa.
Miłosz, Cz. (1957). Stereotyp u Conrada. In: W. Tarnawski (ed.), Conrad żywy. Londyn.
Najder, Z. (1965). Polityka w pismach Conrada, [in:] idem, Nad Conradem. Warszawa.
Najder, Z. (1996). Życie Conrada-Korzeniowskiego, vol. II. Warszawa.
Norwid, C. (1971). Aerumnarum plenus. In: C. Norwid, Pisma wszystkie, collected, edited and provided with a foreword by J.W. Gomulicki, vol. 1: Wiersze. Część pierwsza. Warszawa.
Stape, J. (1983). “The Crime of Partition.” Conrad’s Sources. Conradiana, vol. 15, no. 3.
Szczepan-Wojnarska, A. (2015). “Piłsudski crushes the enemy.” Kilka uwag o związkach Josepha Conrada z Polską w perspektywie I wojny światowej. In: D. Kielak, M. Makowska & J. Niewiarowska (eds.), Na granicy epok. O literackich dyskursach lat 1914-1918. Warszawa.
Tarnawski, W. (1972). Conrad a Polska. In: idem (ed.), Conrad. Człowiek – pi¬sarz – Polak. Londyn.
Ujejski, J. (1936). O Konradzie Korzeniowskim. Warszawa.
Zabierowski, S. (2009). O Conradzie i Piłsudskim. Teksty Drugie, 3.
Zabierowski, S. (2017). Joseph Conrad-Korzeniowski i sprawa niepodległości Polski. Arcana, 3.
Copyright (c) 2020 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.