Publicystyka niepodległościowa Josepha Conrada i jej „postromantyczne uwikłania”

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2019.2401.05
Słowa kluczowe: Joseph Conrad, Adam Mickiewicz, intertekstualność, interfiguralność, The Crime of Partition, Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, Lilie

Abstrakt

Studium spośród niewielkiego kręgu Conradowskiej publicystyki nie­podległościowej i okołoniepodległościowej wyróżnia Zbrodnię rozbio­rów jako ten tekst autora Lorda Jima, w którym ostatecznie i w pełni dojrzale dochodzi do głosu polskoromantyczna, tyrtejsko-balladowa intertekstualność. Conrad wszelako, odnosząc się do Mickiewiczow­skich Lilii oraz Ksiąg narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, nie pozostaje bynajmniej niewolnikiem własnej aluzji czy reminiscencji. Romantycyzacja, którą nasyca swój szkic, integruje raczej cały wywód, co więcej – sprzyja też jego intrygującej intelektualizacji: polska trady­cja literacka, zredukowana tutaj bowiem do barwnej (np. frenetycznej jak w Liliach) konwencji, a uwolniona ze swoich „usztywniających” ram, stanowi dla Conrada rodzaj skrzętnie zaplanowanej, wyszukanej „gry literackiej”, którą docenić może niewtajemniczony w patos spra­wy polskiej, zagraniczny czytelnik Conrada – ten, na którym pisarzo­wi zależy w tym przypadku najbardziej.

Biogram autora

Karol Samsel, University of Warsaw

PhD, literature historian, poet, philosopher. He is an Assistant Professor at the Institute of Polish Literature at the Faculty of Polish Studies of the University of Warsaw. Head of Drama History 1795-1939 Laboratory at the Institute of Polish Literature. Co­-editor of books on Norwid, Fredro, and poets-students of the under­ground University of Warsaw: Hieroglifem zapisane. Cyprian Norwid (Warszawa 2012), Uniwersalność komizmu. Aleksander Fredro w dwie­ście dwudziestą rocznicę urodzin (Warszawa 2015) and Poeci-studenci podziemnego Uniwersytetu Warszawskiego wobec romantyzmu (Warsza­wa 2018). He has published in Prace Filologiczne, Studia Norwidia­na, and Yearbook of Conrad Studies (Poland). Member of the Joseph Conrad Society (Poland), researcher of the life and work of Wanda Karczewska. Author of the monograph Norwid – Conrad. Epika w per­spektywie modernizmu (Warszawa 2015) and Inwalida intencji. Studia o Norwidzie (Warszawa 2017). He studies Conrad’s Polish-Romantic.

Bibliografia

Karola Zagórska. Pod dachem Konrada Korzeniowskiego (Josepha Con¬rada). (2006). In: Z. Najder & J. Skolik (eds.), Polskie zaplecze Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Dokumenty rodzinne, listy, wspomnienia, vol. 2. Lublin.

Adamowicz-Pośpiech, A. (2016). Autobiografia antykonfesyjna. In: idem, Po¬dróże z Conradem. Szkice. Kraków.

Busza, A. (1978). The Rhetoric of Conrad’s Non-Fictional Political Discour¬se. Annales de la Faculte des Lettres et Sciences Humaines de Nice, 34.

Conrad, J. (1927a). Do Edwarda Garnetta, 22 grudnia 1918. In: G. Jean-Au¬bry, Joseph Conrad. Life and Letters, vol. II. London.

Conrad, J. (1927b). Do G.T. Keatinga, 14 grudnia 1922. In: G. Jean-Aubry, Joseph Conrad. Life and Letters, vol. II. London.

Conrad, J. (1927c). Do Johna Galsworthy’ego, 24 grudnia 1918. In: G. Jean¬-Aubry, Joseph Conrad. Life and Letters, vol. II. London.

Conrad, J. (1996). Zbrodnia rozbiorów. In: idem, Dzieła, edited by and with an introduction from Z. Najder, vol. XXVIII: Szkice polityczne. Warszawa.

Conrad, J. (2004). The Crime of Partition. In: J. Conrad, The Works of Joseph Conrad. Notes on Life and Letters, ed. by J.H. Stape with the assistance of A. Busza. Cambridge: Cambridge University Press.

Conrad, J. (2006a). 212. Do Józefa Hieronima Retingera, Capel House, Orle¬ston koło Ashford, 21 sierpnia 1916. In: Z. Najder & J. Skolik (eds.), Pol¬skie zaplecze Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Dokumenty rodzinne, listy, wspomnienia, vol. 2. Lublin.

Conrad, J. (2006b). 215. Do Romana Dmowskiego [Capel House], 1 paź¬dziernika 1917. In: Z. Najder & J. Skolik (eds.), Polskie zaplecze Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Dokumenty rodzinne, listy, wspomnienia, vol. 2. Lublin.

Conrad, J. (2006c). 216. Joseph Conrad do Eustachego Sapiehy, Oswalds, Bishopsbourne, Kent, 20 lutego 1920. In: Z. Najder & J. Skolik (eds.), Pol¬skie zaplecze Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Dokumenty rodzinne, listy, wspomnienia, vol. 2. Lublin.

Kopkowski, R. (2014). Publicystyka Conrada. In: idem, (ed.), Polskie dziedzi¬ctwo Conrada. Kraków.

Krzyżanowski, J. (1932). U źródeł publicystyki Josepha Conrada. Ruch Lite¬racki, 8, VII.

Mickiewicz, A. (1955). Lilije. In: idem, Dzieła, ed. J. Krzyżanowski, vol. I: Wiersze. Warszawa.

Miłosz, Cz. (1957). Stereotyp u Conrada. In: W. Tarnawski (ed.), Conrad żywy. Londyn.

Najder, Z. (1965). Polityka w pismach Conrada, [in:] idem, Nad Conradem. Warszawa.

Najder, Z. (1996). Życie Conrada-Korzeniowskiego, vol. II. Warszawa.

Norwid, C. (1971). Aerumnarum plenus. In: C. Norwid, Pisma wszystkie, collected, edited and provided with a foreword by J.W. Gomulicki, vol. 1: Wiersze. Część pierwsza. Warszawa.

Stape, J. (1983). “The Crime of Partition.” Conrad’s Sources. Conradiana, vol. 15, no. 3.

Szczepan-Wojnarska, A. (2015). “Piłsudski crushes the enemy.” Kilka uwag o związkach Josepha Conrada z Polską w perspektywie I wojny światowej. In: D. Kielak, M. Makowska & J. Niewiarowska (eds.), Na granicy epok. O literackich dyskursach lat 1914-1918. Warszawa.

Tarnawski, W. (1972). Conrad a Polska. In: idem (ed.), Conrad. Człowiek – pi¬sarz – Polak. Londyn.

Ujejski, J. (1936). O Konradzie Korzeniowskim. Warszawa.

Zabierowski, S. (2009). O Conradzie i Piłsudskim. Teksty Drugie, 3.

Zabierowski, S. (2017). Joseph Conrad-Korzeniowski i sprawa niepodległości Polski. Arcana, 3.

Opublikowane
2020-02-11
Jak cytować
[1]
Samsel, K. 2020. Publicystyka niepodległościowa Josepha Conrada i jej „postromantyczne uwikłania”. Perspektywy Kultury. 24, 1 (luty 2020), 39-50. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2019.2401.05.
Numer
Tom 24 Nr 1 (2019): Myśli o niepodlegości
Dział
Myśli o niepodlegości

Copyright (c) 2020 Perspektywy Kultury

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.