„Droga miłości” i „droga jaskini” w wybranych utworach Hansa Christiana Andersena

Słowa kluczowe: Platon, piękno, miłość, prawda, dobro, wiara, idea

Abstrakt

W artykule autor omawia „drogę miłości” oraz „drogę jaskini”, posługu­jąc się wybranymi dziełami Hansa Christiana Andersena. Duński baśniopisarz w mistrzowski sposób ukazuje, jak bohaterowie zakotwiczeni w świe­cie zmysłowym przebywają długą drogę, by odnaleźć świat, który wymyka się racjonalnemu poznaniu. Większość jego bohaterów śmiało można określić mianem dynamicznych, ponieważ pod wpływem silnych doświadczeń się zmieniają. W sposób dosadny szydzi z tych, którzy większą wagę przywią­zują do piękna zamkniętego w formie pozbawionej głębszej treści. Baśnie Andersena mają podwójnego adresata, są nim zarówno dzieci, jak i dorośli. Ci pierwsi zrozumieją anegdotę, natomiast ostatni – zauważą głębsze przesłanie. W dziełach baśniopisarza można dostrzec wątki autobiograficzne, m.in. jego stosunek do religii chrześcijańskiej, w której niezmiernie istotna okazuje się triada prawdy, dobra i piękna.

Biogram autora

Sandra Magdalena Kocha, Kazimierz Wielki University, Bydgoszcz

Graduate of the Humanities Department of the Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz. Her research interests include fairy tales, folklore, and literature for children and adolescents. Her pub­lished articles include Women’s Paths to Independence in the Fairy-Tale Oeuvre of Hans Christian Andersen and Children’s Folklore in the Poetry of Danuta Wawiłow Based on Selected Texts from Rupaki and Terribly Impor­tant Thing.

Bibliografia

Andersen, H.C. (1872). Beauty of form and beauty of mind. In Fairy Tales and Stories (H.P. Paull, Trans.). http://hca.gilead.org.il (Original work published 1860)

Andersen, H.C. (1872). The red shoes. In Fairy Tales and Stories (H.P. Paull, Trans.). http://hca.gilead.org.il (Original work published 1845)

Andrzejuk, A. (2000). Prawda o dobru. Problem filozoficznych podstaw etyki tomistycznej [The truth about good: The problem of the philosophical foundations of Thomas’s ethics]. Warsaw: Wydawnictwo UKSW.

Dernes-Sarnowska, M. (1996). Problem piękna w najnowszej polskiej myśli katolickiej [The problem of beauty in the latest Polish Catholic thought]. In S. Sarnowski (Ed.), Jedność i wielość [Unity and multiplicity]. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Duchliński, P. (2016). Epistemologiczne aspekty doświadczenie piękna trans-cendentalnego [Epistemological aspects of the experience of transcendental beauty]. In B. Bigaj-Zwonek, B. Haryszko, & S. Góra (Eds.), Sztuka – wartość – sacrum [Art – Value – Sacrum]. Krakow: Wydawnictwo WAM.

Eliade, M. (1998). Mit wiecznego powrotu [The Myth of the Eternal Return] (K. Kocjan, Trans.). Warsaw: Wydawnictwo KR.

Miller, K. & Cichocka, T. (2008). Czerwone trzewiki – taniec życia [Red shoes: A dance of life], In K. Miller & T. Cichocka, Bajki rozebrane [Fairy tales deciphered]. Łódź: Wydawnictwo JK.

Mortensen, K.P. (2006). Introduction. In H.C. Andersen (B. Sochańska, Polish Trans.), Andersen. Baśnie i opowieści [Fairy tales and stories] (Vol. 1). Poznań: Media Rodzina.

Ogłoza, E. (2014). Wokół opowieści Hansa Christiana Andersena. O radości czytania [Hans Christian Andersen’s Fairy Tales: On the joy of reading]. Katowice: University of Silesia Publishing House.

Plato. (2008). The Republic (B. Jowett, Trans.). http://www.gutenberg.org/ files/1497/1497-h/1497-h.htm (Original work published ca. 375 BCE)

Plato. (2008). Symposium (B. Jowett, Trans.). (Original work published ca. 385–370 BCE)

Plato. (2008). Timaeus (B. Jowett, Trans.). http://www.gutenberg.org/files/1572/1572-h/1572-h.htm (Original work published ca. 360 BCE) http://www.gutenberg.org/files/1600/1600-h/1600-h.htm

Ritter, C. (1910). Neue Untersuchungen über Platon [New studies on Plato]. München.

Sosnowski, L. (2011). Sztuka. Twórczość. Artysta. Wybór pism z filozofii ekspresji [Art – Creation – Artist: Selected essays on the philosophy of expression]. Krakow: Collegium Columbinum.

Stróżewski, W. (1992). Wykłady o Platonie [Lectures on Plato]. Krakow: Jagiellonian University Press.

Tatarkiewicz, W. (2007). Historia filozofii. Tom pierwszy. Filozofia starożytna i średniowiecza [History of Philosophy: Vol 1. Ancient and medieval philosophy]. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Tendera, P. & Rubiś, W. (2016). Przedmioty świata materialnego na tle wybranych interpretacji platońskiej metafory jaskini [Objects of the material world against the background of selected interpretations of Plato’s metaphor of the cave]. Kwartalnik Filozoficzny, 44(1), 29–49.

Tendera, P. (2010). Światło–Piękno. Platona dwie drogi mądrości [Light – Beauty: Plato’s two paths of wisdom]. Kwartalnik Filozoficzny 37(1), 19–33.

Tuszyńska-Maciejewska, K. (1999). Platona pytanie o piękno [Plato’s question of beauty]. Collectanea Philologica 3, 123–130.

van Gennep, A. (2006). Obrzędy przejścia [Rites of passage] (B. Biały, Trans.). Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Wasylewski, S. (1921). On Romantic Love. Lviv.

Żuk, G. (2016). Kultura w kontekście wartości [Culture and Values], in: Grzegorz Żuk Edukacja aksjologiczna. Zarys problematyki [Axiological education: Introduction to the problem]. Lublin: University of Maria Curie-Skłodowska Publishing House.

Opublikowane
2020-03-01
Jak cytować
[1]
Kocha, S.M. 2020. „Droga miłości” i „droga jaskini” w wybranych utworach Hansa Christiana Andersena. Perspektywy Kultury. 28, 1 (mar. 2020), 115-126. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2020.2801.010.