„Droga miłości” i „droga jaskini” w wybranych utworach Hansa Christiana Andersena
Abstrakt
W artykule autor omawia „drogę miłości” oraz „drogę jaskini”, posługując się wybranymi dziełami Hansa Christiana Andersena. Duński baśniopisarz w mistrzowski sposób ukazuje, jak bohaterowie zakotwiczeni w świecie zmysłowym przebywają długą drogę, by odnaleźć świat, który wymyka się racjonalnemu poznaniu. Większość jego bohaterów śmiało można określić mianem dynamicznych, ponieważ pod wpływem silnych doświadczeń się zmieniają. W sposób dosadny szydzi z tych, którzy większą wagę przywiązują do piękna zamkniętego w formie pozbawionej głębszej treści. Baśnie Andersena mają podwójnego adresata, są nim zarówno dzieci, jak i dorośli. Ci pierwsi zrozumieją anegdotę, natomiast ostatni – zauważą głębsze przesłanie. W dziełach baśniopisarza można dostrzec wątki autobiograficzne, m.in. jego stosunek do religii chrześcijańskiej, w której niezmiernie istotna okazuje się triada prawdy, dobra i piękna.
Bibliografia
Andersen, H.C. (1872). Beauty of form and beauty of mind. In Fairy Tales and Stories (H.P. Paull, Trans.). http://hca.gilead.org.il (Original work published 1860)
Andersen, H.C. (1872). The red shoes. In Fairy Tales and Stories (H.P. Paull, Trans.). http://hca.gilead.org.il (Original work published 1845)
Andrzejuk, A. (2000). Prawda o dobru. Problem filozoficznych podstaw etyki tomistycznej [The truth about good: The problem of the philosophical foundations of Thomas’s ethics]. Warsaw: Wydawnictwo UKSW.
Dernes-Sarnowska, M. (1996). Problem piękna w najnowszej polskiej myśli katolickiej [The problem of beauty in the latest Polish Catholic thought]. In S. Sarnowski (Ed.), Jedność i wielość [Unity and multiplicity]. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Duchliński, P. (2016). Epistemologiczne aspekty doświadczenie piękna trans-cendentalnego [Epistemological aspects of the experience of transcendental beauty]. In B. Bigaj-Zwonek, B. Haryszko, & S. Góra (Eds.), Sztuka – wartość – sacrum [Art – Value – Sacrum]. Krakow: Wydawnictwo WAM.
Eliade, M. (1998). Mit wiecznego powrotu [The Myth of the Eternal Return] (K. Kocjan, Trans.). Warsaw: Wydawnictwo KR.
Miller, K. & Cichocka, T. (2008). Czerwone trzewiki – taniec życia [Red shoes: A dance of life], In K. Miller & T. Cichocka, Bajki rozebrane [Fairy tales deciphered]. Łódź: Wydawnictwo JK.
Mortensen, K.P. (2006). Introduction. In H.C. Andersen (B. Sochańska, Polish Trans.), Andersen. Baśnie i opowieści [Fairy tales and stories] (Vol. 1). Poznań: Media Rodzina.
Ogłoza, E. (2014). Wokół opowieści Hansa Christiana Andersena. O radości czytania [Hans Christian Andersen’s Fairy Tales: On the joy of reading]. Katowice: University of Silesia Publishing House.
Plato. (2008). The Republic (B. Jowett, Trans.). http://www.gutenberg.org/ files/1497/1497-h/1497-h.htm (Original work published ca. 375 BCE)
Plato. (2008). Symposium (B. Jowett, Trans.). (Original work published ca. 385–370 BCE)
Plato. (2008). Timaeus (B. Jowett, Trans.). http://www.gutenberg.org/files/1572/1572-h/1572-h.htm (Original work published ca. 360 BCE) http://www.gutenberg.org/files/1600/1600-h/1600-h.htm
Ritter, C. (1910). Neue Untersuchungen über Platon [New studies on Plato]. München.
Sosnowski, L. (2011). Sztuka. Twórczość. Artysta. Wybór pism z filozofii ekspresji [Art – Creation – Artist: Selected essays on the philosophy of expression]. Krakow: Collegium Columbinum.
Stróżewski, W. (1992). Wykłady o Platonie [Lectures on Plato]. Krakow: Jagiellonian University Press.
Tatarkiewicz, W. (2007). Historia filozofii. Tom pierwszy. Filozofia starożytna i średniowiecza [History of Philosophy: Vol 1. Ancient and medieval philosophy]. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tendera, P. & Rubiś, W. (2016). Przedmioty świata materialnego na tle wybranych interpretacji platońskiej metafory jaskini [Objects of the material world against the background of selected interpretations of Plato’s metaphor of the cave]. Kwartalnik Filozoficzny, 44(1), 29–49.
Tendera, P. (2010). Światło–Piękno. Platona dwie drogi mądrości [Light – Beauty: Plato’s two paths of wisdom]. Kwartalnik Filozoficzny 37(1), 19–33.
Tuszyńska-Maciejewska, K. (1999). Platona pytanie o piękno [Plato’s question of beauty]. Collectanea Philologica 3, 123–130.
van Gennep, A. (2006). Obrzędy przejścia [Rites of passage] (B. Biały, Trans.). Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Wasylewski, S. (1921). On Romantic Love. Lviv.
Żuk, G. (2016). Kultura w kontekście wartości [Culture and Values], in: Grzegorz Żuk Edukacja aksjologiczna. Zarys problematyki [Axiological education: Introduction to the problem]. Lublin: University of Maria Curie-Skłodowska Publishing House.
Copyright (c) 2020 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
