Herbert, przymus pracy i wolny rynek Korespondencja rodzinna i inne źródła z epoki

  • Józef Maria Ruszar Akademia Ignatianum w Krakowie
Słowa kluczowe: Zbigniew Herbert, socrealizm, ekonomia

Abstrakt

Niniejszy szkic, zatytułowany Herbert, przymus pracy i wolny rynek. Korespondencja rodzinna i inne źródła jest rozdziałem większej cało- ści (Strategie przetrwania pisarzy w czasach pierwszych sekretarzy), po- święconej strategii finansowej poety, który uznał, że poważne zaję- cie się literaturą oznacza przejście na zawodowstwo czyli zdanie się na dochody z profesji. Utrzymanie się na powierzchni oznaczało jed- nak nieregularność dochodów i zależność od okoliczności ekonomicz- nych, w tym ustrojowych. Prezentowana część omawia okres od 1948 do 1957 roku czyli tzw. czasy stalinowskie.

Biogram autora

Józef Maria Ruszar, Akademia Ignatianum w Krakowie

Adiunkt w Akademii Ignatianum w Krako- wie; od roku 2004 organizuje Warsztaty Herbertowskie i wydaje se- rię Biblioteka Pana Cogito (25 tomów do roku 2016); prowadzi portal Herbert.guru. Jest autorem książek: Stróż brata swego. Zasada odpo- wiedzialności w liryce Z. Herberta (2004); Apostoł w podróży służbowej. Prywatna historia sztuki Z. Herberta (2006); Słońce republiki. Cywiliza- cja rzymska w twórczości Z. Herberta (2014); Wytarty profil rzymskich monet. Ekonomia jako temat literacki w twórczości Z. Herberta (2016). Aktualnie przygotowuje książkę Ewangelia według Kaina. O Bogu w poezji Tadeusza Różewicza.

Bibliografia

BAJER Magdalena. 2005. Blizny po ukąszeniu. Warszawa: Biblioteka „Więzi”. BEGG David, FISCHER Stanley, DORNBUSCH Rudiger. 2007. Mikroekonomia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

BIKONT Anna, SZCZĘSNA Joanna. 2006. Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu. Warszawa: Prószyński i S-ka.

BIKONT Anna, SZCZĘSNA Joanna. 2000. Towarzysze nieudanej podróży (2). Wróg czai się w naszych mózgach. „Gazeta Wyborcza” 15.01.2000.

BŁAŻEJOWSKA Justyna. 2011. Czołowy oddział pracowników kultury. „Biu- letyn Instytutu Pamięci Narodowej” 3 (124): 39-47.

BUDROWSKA Kamila. 2013. Konkursy literackie organizowane przez MKiS w latach 1949-50 w świetle dokumentów archiwalnych”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 1 (19): 7-18.

BUDROWSKA Kamila. 2009. Literatura i pisarze wobec cenzury PRL 1948- 1958. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

ERENBURG Ilja. 1957. Burzliwe życie Lejzorka Rojtszwańca. Warszawa: Czytelnik. Herbert nieznany. Rozmowy. 2008. H. Citko (oprac.). Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich. [WYW]

HERBERT Zbigniew. 2000. Listy do Muzy. Prawdziwa historia nieskończonej miłości. Gdynia: Wydawnictwo Małgorzata Marchlewska. [ZHHM]

JANKOWIAK Stanisław. 2002. Rozliczenie z socrealizmem – VII Zjazd ZLP. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 10 (21): 53-57.

JAROSZ Dariusz. 2000. Polacy a stalinizm 1948-1956. Warszawa: Instytut Hi- storii PAN. Kariera pisarza w PRL-u. 2014. M. Budnik [et al] (red.). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

KISIELEWSKI Stefan. 1990. Abecadło Kisiela. Warszawa: Oficyna Wydaw- nicza „Interim”.

KISIELEWSKI Stefan. 1979. Kiedy spotkają się piśmiennicze nurty?. „Spotka- nia” 6: 54-63.

Korespondencja (1972-1996). Zbigniew Herbert – Stanisław Barańczak. 2005. B. Toruńczyk (red. i oprac.). Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich. [ZHSB]

Korespondencja. Zbigniew Herbert – Jerzy Turowicz. 2005. T. Fiałkowski (oprac.). Kraków: Wydawnictwo a5. [ZHJT]

Korespondencja. Zbigniew Herbert – Jerzy Zawieyski. 2002. P. Kądziela (oprac.). Warszawa: Biblioteka „Więzi”. [ZHJZ]

KRAJEWSKI Andrzej. 2004. Między współpracą a oporem. Twórcy kultury wobec systemu politycznego PRL (1975-1980). Warszawa: Wydawnictwo TRIO.

KUBACKI Wacław. 1971. Dziennik 1944-1958. Warszawa: Czytelnik. ŁAPIŃSKI Zdzisław. 1988. Jak współżyć z socrealizmem. Szkice nie na temat. Londyn: Polonia.

MIŁOSZ Czesław. 1998. Zaraz po wojnie. Korespondencja z pisarzami 1945-1950. Kraków: Znak.

MISIOŁKOWA Halina. 2014. W cieniu Twojej dobroci, w: Wierność. Wspo- mnienia o Zbigniewie Herbercie, A. Romaniuk (red. i oprac.), strony. War- szawa: Dom Wydawniczy PWN.

„Mój bliźni, mój bracie”. Listy 1950-1998. Zbigniew Herbert, Tadeusz Chrza- nowski. 2016. Z. Baran (red.). Kraków: Znak. [ZHTC] Ofiary czy współwinni. Nazizm i sowietyzm w świadomości historycznej. 1997.

J. Łukasiak-Mikłasz (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen. O kulturze w PRL z Jerzym Eislerem i Ryszardem Terleckim rozmawia Barbara

Polak. 2002. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 10 (21) 2002: 5-23. PAWELEC Jan, SZELIGA Paweł. 2014. Nadgonić czas... Wywiad rzeka ze

Zdzisławem Najderem. Warszawa: Świat Książki.

PEROŃ Małgorzata. 2015. Z pończochami istny dramat. O wierszu Jedwab du- szy Zbigniewa Herberta, w: Gąszcz srebrnych liści. Interpretacje wierszy Zbi- gniewa Herberta, J.M. Ruszar (red.), strony. Kraków: Wydawnictwo JMR Trans-Atlantyk.

PRL. Świat (nie)przedstawiony. 2010. A. Czyżak, J. Galant, M. Jaworski (red.). Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.

PRUSZYŃSKI Ksawery. 1990. Powrót do Soplicowa. Publicystyka. Tom 2.1940-1948. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Rachunek pamięci. 2012. P. Kądziela (oprac.). Warszawa: Biblioteka „Więzi”.

Raporty dyplomatyczne Czesława Miłosza 1945-1950. 2013. M. Mokrzycka-Markowska (oprac.). Warszawa: Biblioteka „Więzi”.

ROKICKI Konrad. 2011. Literaci. Relacje między literatami a władzami PRL w latach 1956-1970. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.

SIEDLECKA Joanna. 2002. Pan od poezji. O Zbigniewie Herbercie. Warszawa: Prószyński i S-ka.

TYRMAND Leopold. 1980. Dziennik 1954. Londyn: Polonia Book Fund. Upór i trwanie. Wspomnienia o Zbigniewie Herbercie. 2000. K. Szczypka (red.). Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie. [UPÓR]

URBANKOWSKI Bohdan. 2014. Czerwona msza czyli uśmiech Stalina. Tom 1-2. Warszawa: Wydawnictwo Bollinari Publishing House.

Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998. 2001. P. Kądziela (oprac.), Warszawa: Biblioteka „Więzi”. [WG]

Wierność. Wspomnienia o Zbigniewie Herbercie. 2014. A. Romaniuk (oprac.). Warszawa: Dom Wydawniczy PWN. [WIER]

WOJTCZAK Mieczysław. 2014. Wielką i mniejszą literą. Literatura i polityka w pierwszym ćwierćwieczu PRL. Warszawa: Studio Emka.

WOŁOWIEC Grzegorz. 1999. Nowocześni w PRL. Przyboś i Sandauer. Wroc- ław: Wydawnictwo Leopoldinum.

Zanurzeni w historii – zanurzeni w kulturze. Literatura czasów PRL-u o PRL-u. 2011. M. Karwala, B. Serwatka (red.). Kraków: Śródmiejski Ośrodek Kultury. Zapisywanie historii. Literaturoznawstwo i historiografia. 2010. W. Bolecki,

J. Madejski (red.). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. ZARZYCKA Anna. 2010. Rewolucja Szymborskiej 1945-1957. O wczesnej twórczości poetki na tle epoki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Zbigniew Herbert. Korespondencja rodzinna. 2008. H. Herbert-Żebrowska, A. Kramkowska-Dąbrowska (oprac.). Lublin: Wydawnictwo Archidie- cezji Lubelskiej Gaudium. [KR]

Opublikowane
2017-12-31
Jak cytować
[1]
Ruszar, J.M. 2017. Herbert, przymus pracy i wolny rynek Korespondencja rodzinna i inne źródła z epoki. Perspektywy Kultury. 19, 4 (grudz. 2017), 239-256.
Numer
Tom 19 Nr 4 (2017): Fascynacja innością. Spotkania kulturowe Japonii i świata zachodniego
Dział
Varia

Copyright (c) 2017 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.