Herbert, Unfree Labor and The Free Market. Family Correspondence and Other Sources

  • Józef Maria Ruszar Akademia Ignatianum w Krakowie
Keywords: Zbigniew Herbert, socrealism, economy

Abstract

This sketch, entitled Herbert, przymus pracy i wolny rynek. Korespond- encja rodzinna i inne źródła [Herbert, unfree labor and the free market. Family correspondence and other sources] is a chapter of a greater whole, Strategie przetrwania pisarzy w czasach pierwszych sekretarzy [Strategies for writers’ survival in the times of the first Secretaries] dedicated to the financial strategy of the poet who found that serious involvement in literature means the transition to literary professionalism, i.e., earning an income from writing. Keeping his head above the surface, howev- er, implied consenting to an irregular income and relying on econom- ic circumstances, including political ones. The presented in part dis- cusses the period from 1948 to 1957, i.e., the so-called Stalinist times.

Author Biography

Józef Maria Ruszar, Akademia Ignatianum w Krakowie

Adiunkt w Akademii Ignatianum w Krako- wie; od roku 2004 organizuje Warsztaty Herbertowskie i wydaje se- rię Biblioteka Pana Cogito (25 tomów do roku 2016); prowadzi portal Herbert.guru. Jest autorem książek: Stróż brata swego. Zasada odpo- wiedzialności w liryce Z. Herberta (2004); Apostoł w podróży służbowej. Prywatna historia sztuki Z. Herberta (2006); Słońce republiki. Cywiliza- cja rzymska w twórczości Z. Herberta (2014); Wytarty profil rzymskich monet. Ekonomia jako temat literacki w twórczości Z. Herberta (2016). Aktualnie przygotowuje książkę Ewangelia według Kaina. O Bogu w poezji Tadeusza Różewicza.

References

BAJER Magdalena. 2005. Blizny po ukąszeniu. Warszawa: Biblioteka „Więzi”. BEGG David, FISCHER Stanley, DORNBUSCH Rudiger. 2007. Mikroekonomia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

BIKONT Anna, SZCZĘSNA Joanna. 2006. Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu. Warszawa: Prószyński i S-ka.

BIKONT Anna, SZCZĘSNA Joanna. 2000. Towarzysze nieudanej podróży (2). Wróg czai się w naszych mózgach. „Gazeta Wyborcza” 15.01.2000.

BŁAŻEJOWSKA Justyna. 2011. Czołowy oddział pracowników kultury. „Biu- letyn Instytutu Pamięci Narodowej” 3 (124): 39-47.

BUDROWSKA Kamila. 2013. Konkursy literackie organizowane przez MKiS w latach 1949-50 w świetle dokumentów archiwalnych”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 1 (19): 7-18.

BUDROWSKA Kamila. 2009. Literatura i pisarze wobec cenzury PRL 1948- 1958. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

ERENBURG Ilja. 1957. Burzliwe życie Lejzorka Rojtszwańca. Warszawa: Czytelnik. Herbert nieznany. Rozmowy. 2008. H. Citko (oprac.). Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich. [WYW]

HERBERT Zbigniew. 2000. Listy do Muzy. Prawdziwa historia nieskończonej miłości. Gdynia: Wydawnictwo Małgorzata Marchlewska. [ZHHM]

JANKOWIAK Stanisław. 2002. Rozliczenie z socrealizmem – VII Zjazd ZLP. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 10 (21): 53-57.

JAROSZ Dariusz. 2000. Polacy a stalinizm 1948-1956. Warszawa: Instytut Hi- storii PAN. Kariera pisarza w PRL-u. 2014. M. Budnik [et al] (red.). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

KISIELEWSKI Stefan. 1990. Abecadło Kisiela. Warszawa: Oficyna Wydaw- nicza „Interim”.

KISIELEWSKI Stefan. 1979. Kiedy spotkają się piśmiennicze nurty?. „Spotka- nia” 6: 54-63.

Korespondencja (1972-1996). Zbigniew Herbert – Stanisław Barańczak. 2005. B. Toruńczyk (red. i oprac.). Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich. [ZHSB]

Korespondencja. Zbigniew Herbert – Jerzy Turowicz. 2005. T. Fiałkowski (oprac.). Kraków: Wydawnictwo a5. [ZHJT]

Korespondencja. Zbigniew Herbert – Jerzy Zawieyski. 2002. P. Kądziela (oprac.). Warszawa: Biblioteka „Więzi”. [ZHJZ]

KRAJEWSKI Andrzej. 2004. Między współpracą a oporem. Twórcy kultury wobec systemu politycznego PRL (1975-1980). Warszawa: Wydawnictwo TRIO.

KUBACKI Wacław. 1971. Dziennik 1944-1958. Warszawa: Czytelnik. ŁAPIŃSKI Zdzisław. 1988. Jak współżyć z socrealizmem. Szkice nie na temat. Londyn: Polonia.

MIŁOSZ Czesław. 1998. Zaraz po wojnie. Korespondencja z pisarzami 1945-1950. Kraków: Znak.

MISIOŁKOWA Halina. 2014. W cieniu Twojej dobroci, w: Wierność. Wspo- mnienia o Zbigniewie Herbercie, A. Romaniuk (red. i oprac.), strony. War- szawa: Dom Wydawniczy PWN.

„Mój bliźni, mój bracie”. Listy 1950-1998. Zbigniew Herbert, Tadeusz Chrza- nowski. 2016. Z. Baran (red.). Kraków: Znak. [ZHTC] Ofiary czy współwinni. Nazizm i sowietyzm w świadomości historycznej. 1997.

J. Łukasiak-Mikłasz (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen. O kulturze w PRL z Jerzym Eislerem i Ryszardem Terleckim rozmawia Barbara

Polak. 2002. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 10 (21) 2002: 5-23. PAWELEC Jan, SZELIGA Paweł. 2014. Nadgonić czas... Wywiad rzeka ze

Zdzisławem Najderem. Warszawa: Świat Książki.

PEROŃ Małgorzata. 2015. Z pończochami istny dramat. O wierszu Jedwab du- szy Zbigniewa Herberta, w: Gąszcz srebrnych liści. Interpretacje wierszy Zbi- gniewa Herberta, J.M. Ruszar (red.), strony. Kraków: Wydawnictwo JMR Trans-Atlantyk.

PRL. Świat (nie)przedstawiony. 2010. A. Czyżak, J. Galant, M. Jaworski (red.). Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.

PRUSZYŃSKI Ksawery. 1990. Powrót do Soplicowa. Publicystyka. Tom 2.1940-1948. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Rachunek pamięci. 2012. P. Kądziela (oprac.). Warszawa: Biblioteka „Więzi”.

Raporty dyplomatyczne Czesława Miłosza 1945-1950. 2013. M. Mokrzycka-Markowska (oprac.). Warszawa: Biblioteka „Więzi”.

ROKICKI Konrad. 2011. Literaci. Relacje między literatami a władzami PRL w latach 1956-1970. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.

SIEDLECKA Joanna. 2002. Pan od poezji. O Zbigniewie Herbercie. Warszawa: Prószyński i S-ka.

TYRMAND Leopold. 1980. Dziennik 1954. Londyn: Polonia Book Fund. Upór i trwanie. Wspomnienia o Zbigniewie Herbercie. 2000. K. Szczypka (red.). Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie. [UPÓR]

URBANKOWSKI Bohdan. 2014. Czerwona msza czyli uśmiech Stalina. Tom 1-2. Warszawa: Wydawnictwo Bollinari Publishing House.

Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998. 2001. P. Kądziela (oprac.), Warszawa: Biblioteka „Więzi”. [WG]

Wierność. Wspomnienia o Zbigniewie Herbercie. 2014. A. Romaniuk (oprac.). Warszawa: Dom Wydawniczy PWN. [WIER]

WOJTCZAK Mieczysław. 2014. Wielką i mniejszą literą. Literatura i polityka w pierwszym ćwierćwieczu PRL. Warszawa: Studio Emka.

WOŁOWIEC Grzegorz. 1999. Nowocześni w PRL. Przyboś i Sandauer. Wroc- ław: Wydawnictwo Leopoldinum.

Zanurzeni w historii – zanurzeni w kulturze. Literatura czasów PRL-u o PRL-u. 2011. M. Karwala, B. Serwatka (red.). Kraków: Śródmiejski Ośrodek Kultury. Zapisywanie historii. Literaturoznawstwo i historiografia. 2010. W. Bolecki,

J. Madejski (red.). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. ZARZYCKA Anna. 2010. Rewolucja Szymborskiej 1945-1957. O wczesnej twórczości poetki na tle epoki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Zbigniew Herbert. Korespondencja rodzinna. 2008. H. Herbert-Żebrowska, A. Kramkowska-Dąbrowska (oprac.). Lublin: Wydawnictwo Archidie- cezji Lubelskiej Gaudium. [KR]

Published
2017-12-31
How to Cite
[1]
Ruszar, J.M. 2017. Herbert, Unfree Labor and The Free Market. Family Correspondence and Other Sources. Perspectives on Culture. 19, 4 (Dec. 2017), 239-256.