Kobieta w kulturze. Wprowadzenie do numeru
Abstrakt
Rozwój dyskursów wyzwoleńczych (postkolonialnego, rasowego, etnicznego, płciowego, ekologicznego itp.) na przełomie lat 60. i 70. XX w. doprowadził do tego, że są one nie tylko i nie tyle strategią intelektualistów, ile weszły do kultury w formie praktyk społecznych, stając się głównymi wzorcami zachowań i modelami myślenia 1. W tym kontekście dyskurs feministyczny 2, który początkowo rozwijał się jako polityczny i prawniczy dyskurs walki o prawa kobiet, w miarę rozprzestrzeniania się przybrał niestety formę światopoglądowego, a wręcz ideologicznego dyskursu przeciwstawiania i konkurencji pomiędzy płciami. Wobec powyższego obecną sytuację w kulturze, realizowaną przez aktywistki feministyczne w kwestii płci, można określić jako walkę o alfa-przywództwo pomiędzy antagonistą a protagonistą w toku dyskursu wyzwoleńczego (Gaag, van der, 2014; Carrigan, Connell i Lee, 1985, s. 551–604; Wood, 2011). Taka walka często jest też opisywana w terminologii darwinowskiej selekcji naturalnej i dlatego jest realizowana w praktykach społecznych jako totalna wojna „ciemiężców” i „uciśnionych”, uzasadniana biologiczną (nie)użytecznością w przyrodzie lub społeczeństwie.
Bibliografia
Altinay, A.G. i Pető, A. (red.) (2016). Gendered Wars, Gendered Memories: Feminist Conversations on War, Genocide and Political Violence. Routledge. Pozyskano z: https://doi.org/10.4324/9781315584225.
Bacigalupo, A.M. (2003). Mapuche Shamanic Bodies and the Chilean State: Polemic Gendered Representation and Indigenous Responses. W: A.J. Aldama, Violence and the Body: Race, Gender, and the State. Bloo- mington Indiana: Indiana University Press, 322–343.
Bogoraz, V.G. (1904–1909). The Chukchee. Leiden: E.J. Brill/ New York: G.E. Stechert. [= Memoir of the American Museum of Natural History, Bd. 11, Publications of the Jesup North Pacific Expedition (hrg. von Franz Boas), Bd. 7: Teil 1: Material Culture (1904), Teil 2: Religion (1907), Teil 3: Social Organization (1909)].
Bogoraz, V.G. (1910). K psihologii shamanstva u narodov Severo-vostochnoj Azii. Jetnograficheskoe obozrenie, vol. 84–85, 1–2, 9–14, 1–34.
Carrigan, T., Connell, B. i Lee, J. (1985). Toward a new sociology of masculi- nity. Theory & Society, nr 14(5), 551–604.
Enloe, C. (1983). Does Khaki Become You? The Militarization of Women’s Lives. London: Pluto Press.
Evans, E. i Chamberlain, P. (July 2015). Critical Waves: Exploring Feminist Identity, Discourse and Praxis in Western Feminism. Social Movement Stu- dies, nr 14(4), 396–409.
Gaag, van der, N. (2014). Feminism and Men. London: Zed Books.
Hartmann, J., Klesse, Chr., Wagenknecht, P., Fritzsche, B. i Hackmann, K. (red.) (2007). Heteronormativität. Empirische Studie zu Geschlecht, Sexua- lität und Macht. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
Hernes, H., Kuehnast, K. i de Jonge Oudraat, Ch. (red.) (2011). Women and War: Power and Protection in the 21st Century. Washington, DC: United States Institute of Peace.
Ingraham, Ch. (1994). The Heterosexual Imaginary: Feminist Sociology and Theories of Gender. Sociological Theory, nr 12(2), 203–219.
Lugones, M. (2007). Heterosexualism and the Colonial/ Modern Gender System. Hypatia, nr 22(1), 196–198.
Nanda, S. (1990). Neither Man nor Woman: the Hijras of India. Belmont, CA: Wadsworth Pub.
Nikolayeva, Zh. i Troitskiy, S. (2018). An Introduction to Russian and Inter- national Studies of Cultural Exclusion Zones. An Analytical Overview of Recent Concepts. Rivista di Estetica, nr 67, anno LVIII, 3–19.
Pospelova, O.V. i Karagapolova, I.V. (2012). Transgendernost’ i geteronorma- tivnost’. Arhangel’sk: Rakurs.
Richards, Ch., Bouman, W.P. i Barker, M.-J. (red.) (2017). Genderqueer and Non-Binary Genders. London: Palgrave Macmillan.
Sjoberg, L. i Via, S. (red.) (2010). Gender, War and Militarism: Feminist Perspec- tives. Santa Barbara, CA: Praeger Security International.
Troitskiy, S.A. (2015). Problema terminologicheskoj tochnosti pri izuchenii zon kul’turnogo otchuzhdenija. Novoe Literaturnoe Obozrenie, 133, 72–73 (66–75).
Troitskiy, S. (2018). The Problem of Terminological Precision in Studies on Cultural Exclusion Zones. Rivista di Estetica, nr 67, anno LVIII, 165–180. Weinstock, J.A. (1997). Virus Culture. Studies in Popular Culture, nr 20(1), 83–97.
Wood, J.T. (2011). The rhetorical shaping of gender: men’s movements in the United States. W: J.T. Wood (red.), Gendered lives: communication, gen- der, and culture. Australia Boston, Massachusetts: Wadsworth Cengage Learning.
Copyright (c) 2021 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
