Miasto historyczne wobec problemów, kryzysów i wyzwań

Słowa kluczowe: miasto, miasto historyczne, historia gospodarcza, historia społeczna, katedra UNESCO

Abstrakt

Tekst wprowadza w problematykę zbioru artykułów napisanych przez członków interdyscyplinarnego zespołu badawczego Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, jednostki należącej do sieci Katedr UNESCO. Badacze ci, wywodzący się z różnych środowisk (ekonomiści, historycy sztuki, historyk, architekt) i operujący z tego tytułu zróżnicowanym warsztatem badawczym, z różnych, właściwych swojemu merytorycznemu przygotowaniu perspektyw spojrzeli na zagadnienie miasta historycznego mierzącego się – w przeszłości lub obecnie – z różnej natury problemami. Szukali przy tym odpowiedzi na pytanie, jaki był poziom rezyliencji miast historycznych w badanych okolicznościach i jakie wyciągnięto z nich wnioski na przyszłość.

Biogram autora

Andrzej Laskowski, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Dr hab. prof. UEK, historyk sztuki specjalizujący się w sztuce XIX–XX w. i ochronie dziedzictwa kulturowego. Studiował i kolejne awanse naukowe zdobywał na Uniwersytecie Jagiellońskim pod opieką profesorów Jerzego Gadomskiego i Jacka Purchli; ukończył również Podyplomowe Studium Konserwacji Zabytków Architektury i Urbanistyki Politechniki Krakowskiej. Od 25 lat pracownik Narodowego Instytutu Dziedzictwa, gdzie jako główny specjalista przygotowuje m.in. analizy i opracowania eksperckie na potrzeby Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wojewódzkich konserwatorów zabytków i władz samorządowych. Równocześnie (od 2008 r.) związany z Katedrą Historii Gospodarczej i Społecznej (katedrą UNESCO) Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. W badaniach koncentruje się na zagadnieniach urbanistyki, architektury i sztuki sakralnej XIX–XX w., ochronie zabytków oraz sztuce witrażowej, ze szczególnym uwzględnieniem południowo-wschodniej Polski i Krakowa. Autor kilku monografii i blisko stu artykułów naukowych, jak również licznych tekstów popularyzatorskich.

Bibliografia

Bogdanowski, J. (red.) (2002), Miasto historyczne w dialogu ze współczesnością, Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury; Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej.

Broński, K., Kusek, R. i Sanetra-Szeliga, J. (2016), Miasto – pamięć, wybór – tożsamość. W: K. Broński, R. Kusek i J. Sanetra-Szeliga (red.), Pamięć, wybór, tożsamość. Szkice o mieście, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.

Broński, K., Purchla, J. i Zuziak, Z. K. (red.) (1997). Miasto historyczne. Potencjał dziedzictwa. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.

Chojecka, E. (1994). Miasto jako dzieło sztuki. Architektura i urbanistyka Bielska-Białej do 1939 roku, Bielsko-Biała: Urząd Miasta Bielsko-Biała.

Chwalba, A. (2023). Wisła. Biografia rzeki. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Gąsiorowski, S. (2017). Professor Jan Marian Małecki (1926-2017): In Memoriam. Scripta Judaica Cracoviensia, 15, 169-173.

Herbert, Z. (1992). Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Jasiński, A. i Skaza, M. (red.). (2021). Architektura – Miasto – Piękno, 2. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.

Kardasz C., Możdżeń J., Spychaj M. (red.) (2012), Miasto jako fenomen społeczny i kulturowy. Zbiór studiów, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Kiecko, E. (2017). O kilku problemach u początków nowoczesnej „budowy miast” na ziemiach polskich. W: M. Getka-Kenig i A. Łupienko (red.), Architektura w mieście, architektura dla miasta, 1: Społeczne i kulturowe aspekty funkcjonowania architektury na ziemiach polskich lat 1815-1914. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 29-55.

Kiecko, E. (2019). Piękno miasta i przestrzenie reprezentacyjne w projektach konkursowych na Wielki Kraków. W: A. Łupienko i A. Zabłocka-Kos (red.), Architektura w mieście, architektura dla miasta, 2: Przestrzeń publiczna w miastach ziem polskich w „długim” dziewiętnastym wieku. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 189-218.

Kosiński, W. (2011). Miasto i piękno miasta. Kraków: Politechnika Krakowska.

Laskowski, A. (2009). Jubileusz 50-lecia Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, nr 3-4, 474-475.

Laskowski, A. (2023). Kraków culture heritage. On the way to globalising the national potential. W: J. Purchla, (ed.). Urban change in Central Europe: the case of Kraków. London: Routledge.

Lubocka-Hoffmann, M. (red.). (1998). Odbudowa miast historycznych. Dokonania przeszłości – Potrzeby i możliwości współczesne – Wyzwania przyszłości. Elbląg: O/W Państwowa Służba Ochrony Zabytków w Elblągu / Wydawnictwo Maria Wolska, Sztutowo.

Łupienko, A. (2017). Wkład ruchu higienicznego w polską myśl urbanistyczną (1850-1914). W: M. Getka-Kenig i A. Łupienko (red.), Architektura w mieście, architektura dla miasta, 1: Społeczne i kulturowe aspekty funkcjonowania architektury na ziemiach polskich lat 1815-1914. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 57-70.

Łuskina E. (1910). W obronie piękności kraju, Kraków: Towarzystwo Upiększania Miasta Krakowa i Okolicy.

Majewski, P. (2009). Ideologia i konserwacja. Architektura zabytkowa w Polsce w czasach socrealizmu. Warszawa: Wydawnictwo TRIO.

Marconi-Betka, A., Furmanik B. (red.). (2020). Zarządzanie ryzykiem katastrof w światowym dziedzictwie. Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Pagaczewski, J. (1972), Katalog trzęsień ziemi w Polsce w latach 1000-1970, [w]: Materiały i prace Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1972.

Purchla, J. (red.). (1999). Dziedzictwo a turystyka. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.

Purchla, J. (2006), Miasto sztuki, sztuka w mieście, W: Galusek, Ł., Leśniak T. (red.). Mitoraj. Kraków, Paryż, Rzym = Krakow, Paris, Rome. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 6-10.

Purchla, J. (red.). (2016a). Bibliografia prac Profesora Jana M. Małeckiego wydana na 90. urodziny, Kraków: Księgarnia Akademicka.

Purchla, J. (red.). (2016b). Kraków – Metropolia. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Purchla, J. (2016c). Miasto jako dzieło sztuki? Herito, nr 1-2(22-23), 14-29.

Purchla, J. (red.). (2017). Kraków – Metropolia. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Purchla, J. (red.). (2018). Kraków – Metropolia. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Purchla, J. (red.). (2023). Encyklopedia Krakowa. Kraków: Biblioteka Kraków; Muzeum Krakowa.

Purchla, J. (ed.). (2023b). Urban change in Central Europe: the case of Kraków. London: Routledge.

Sroka, S. A. (2001). Klęski elementarne w Krakowie w XV w. Rocznik Krakowski, 67, 13-18.

Zachariasz, A. i Zieliński, M. (red.). (2021). Architektura – Miasto – Piękno, 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.

https://historicalcity.eu/o-projekcie/ [dostęp: 17.09.2023]

Opublikowane
2023-10-28
Jak cytować
[1]
Laskowski, A. 2023. Miasto historyczne wobec problemów, kryzysów i wyzwań. Perspektywy Kultury. 44, 1 (paź. 2023), 167-182. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2024.4401.14.