Utwory literackie w lwowskim „Wieku Młodym” (1893–1904)
Abstrakt
Przeprowadzono analizę ilościową i jakościową utworów literackich publikowanych w „Wieku Młodym” – lwowskim piśmie dla dzieci i młodzieży z przełomu XIX i XX w. Ustalono, że około 180 czynnych autorów pochodziło nie tylko z Galicji, ale także z innych zaborów lub przebywało na emigracji. Publikowana literatura cechowała się dużym zróżnicowaniem gatunkowym (powieści, opowiadania, wiersze, utwory dramatyczne). „Wiek Młody” miał wymowę patriotyczną. Dominowały w nim tematy wychowawcze i historyczne, często nawiązujące do aktualnych wydarzeń. Czasopismo realizowało funkcje inicjacji literackiej, edukacyjną i wychowawczą, dostarczając młodym czytelnikom różnorodnych wypowiedzi literackich w konwencji pozytywistycznej.
Bibliografia
Adamczewski J., (1996), Mała encyklopedia Krakowa, Kraków, Wanda.
Boczar E., (2018) Polskie książki dla dzieci i młodzieży wydawane w Galicji Wschodniej w XIX w., Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia nr 16, 3-22. DOI. 10.24917.
Friedrich A., (2019), „Nie tędy droga Szanowny Panie!”. Kwestia kobieca i krytyka emancypacji na łamach „Roli” Jana Jeleńskiego, repozytorium Uniwersytetu Gdańskiego. Pozyskano z: uwb.edu.pl (dostęp 23.05.2023).
Gajkowska C., (1989), Rudnicka z Mrozowickich Zofia, [w:] Polski słownik biograficzny, tom XXXII, s. 612 Hutnikiewicz A., (2012), Młoda Polska. Warszawa: PWN.
Jarowiecki J., (2008), Dzieje prasy polskiej we Lwowie do 1945 roku. Kraków-Wrocław: Księgarnia Akademicka, Wyższa Szkoła Zarządzania „Edukacja”.
Kapusta M., Małopolscy bohaterowie niepodległości. Olga Małkowska (1888-1979) – skauting plus niepodległość. Pozyskano z: https://krakow.ipn.gov.pl, (dostep: 30.05.2023).
Kołodziejska-Smagała Z., (2022), Polish-Jewish female writers and the women’s emancipation movements in the late nineteenth and early twentieth centuries, Aspasia, nr 16, 110-129.
Kowalczyk J., Czyżów Szlachecki. Pozyskano z: http://powstanie1863 .zsi.kielce.pl/index.php?id=c13 (dostęp: 22.05.2023).
Kozicka D., (2003), Wędrowcy światów prawdziwych. Dwudziestowieczne relacje z podróży. Kraków: Universitas.
Kuliczkowska K., Tylicka B. (red.), (1979), Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Łoch E. (red.), (2011), Orient w literaturze i kulturze modernizmu, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Markiewicz H., (1999), Pozytywizm. Warszawa: PWN.
Mikinka A. E. (2020), Jadwiga Chrząszczewska (1853-1935). Wybrane wątki z życia i twórczości, Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza. Łódź, nr 55, 131-146.
Moraczewska B. (2015), Prekursorka instytucjonalnego wychowania małych dzieci w Polsce Maria Weryho Radziwiłłowiczowa (1858-1944), Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość, nr 12, 215-231.
Myrdzik B., Morawska I., Latoch-Zielińska M., (2016), Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. Metodyczny wielogłos o różnych przestrzeniach, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Płońska K., (2020), Pseudonim a autor. Metody ustalania autorstwa niepodpisanych lub sygnowanych pseudonimem utworów literackich, Tekstura. Rocznik Filozoficzno-Kulturoznawczy, nr 9, 9-24. DOI. 10.12775/30752.
Rogoż M., Kolasa M., (2017), Itineraria i gawędy podróżnicze w lwowskim „Wieku Młodym” (1893-1904), Rocznik Historii Prasy Polskiej, nr 20 (2), 61-72.
Socha I., (1990), Czasopisma dla młodzieży – literatura piękna – wychowanie literackie (1918-1939), Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 1179, s. 171.
Suchy J., (2018), Kształtowanie się zasad ochrony praw autorskich na gruncie Konwencji Berneńskiej, Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, nr 19 (2), 99-109.
Szczuka E., (2013), Waleria Marrene-Morżkowska – literatka i feministka, Nowy Wyszkowiak, nr 41, 8-9.
Urbański P. (red.), (2010), Etos humanistyczny, Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Walasek S., (2013), Rodzina i jej obowiązki wobec najmłodszych na łamach prasy przełomu XIX i XX wieku, [w:] Addenda do dziejów oświaty. Z badań nad prasą XIX i początków XX wieku, red. I. Michalska, G. Michalski, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wierzbicki A., Historiografia polska doby romantyzmu, Warszawa: Monografie FNP.
Woźniakowski K., (2019), Warszawski „Przyjaciel Dzieci” pod redakcją Jana Skiwskiego (lipiec 1892 – marzec 1911). Część 1: Charakterystyka ogólna, teksty literackie. Rocznik Historii Prasy Polskiej, nr 22 (4), 45-77. DOI: 10.24425.
Zięba N., Miejskie Centrum Kultury w Ostrowcu Świętokrzyskim. Pozyskano z: https://www.facebook.com/140717669314091/posts/3233851373334023/, (dostęp 22.05.2023).
Zyga A., (1983), Krakowskie czasopisma literackie drugiej połowy XIX wieku (1860-1895). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Copyright (c) 2024 Uniwersytet Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
