Juwenalia, Piastonalia, Kortowiada

studenckie święta jako element folkloru miejskiego polskich ośrodków akademickich

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2024.4704.07
Słowa kluczowe: kultura studencka, juwenalia, zabawa, folklor miejski, chrematonimy

Abstrakt

Juwenalia to tradycyjne majowe święto polskich studentów, organizowane przez uczelnie, przy wsparciu władz miejskich oraz sponsorów. Jest to kilkudniowy cykl imprez o ludycznym, rozrywkowym charakterze, stanowiący element folkloru miejskiego ośrodków akademickich. Juwenalia posiadają średniowieczne korzenie, podobnie jak zwyczaj otrzęsin, reaktywowano je na polskich uczelniach w latach 50. XX w., najpierw na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w związku z obchodami jubileuszu 600-lecia uczelni. Zwyczaj rozpowszechnił się na innych uczelniach w Polsce i stał się ważnym elementem kultury studenckiej. W artykule zwrócono uwagę na znaczną liczbę współcześnie organizowanych juwenaliów, ich różnicowanie poprzez oryginalne nazwy, tworzone od nazw miejscowości, regionów, uczelni, dzielnic, kierunków studiów, nazw osobowych oraz tradycji regionalnych. Podkreślono różnorodność oferty juwenaliów; elementy tradycyjne: korowód studentów, gry i zabawy, koncerty oraz innowacyjne, typowe dla wybranych imprez, na przykładzie Piastonaliów i Kortowiady. Juwenalia obecnie podlegają działaniom marketingowym, komercyjnym oraz promocji, głównie poprzez media internetowe. Bogaty program imprez, koncerty gwiazd przekładają się w pozytywny sposób na ocenę atrakcyjności miasta akademickiego.

Biogram autora

Edyta Koncewicz-Dziduch, Uniwersytet Ignatianum w Krakowie

Dr nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa (Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego), adiunkt w Instytucie Kulturoznawstwa i Dziennikarstwa Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie. Autorka prac z dziedziny współczesnego językoznawstwa, kultury polskiej i słowiańskiej, przemian języka mediów. Zajmuje się komparatystycznymi badaniami frazeologii słowiańskiej ze szczególnym uwzględnieniem frazeologii animalistycznej i fitonimicznej, a także współczesnymi przemianami kulturowymi i językowymi w Polsce oraz krajach południowosłowiańskich. Członek Krakowskiego Towarzystwa Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”.

Bibliografia

Abramczyk, A., Bator, D. i Leśniak, K. (2018). Rynek doznań na przykładzie juwenaliów, W: Ł. Gaweł, M. Kostera (red.), Etnografie instytucji dziedzictwa kulturowego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 189-203.

Bednarowska, Z. (2009). To «UJotowcy» wymyślili juwenalia! WUJ –Wiadomości Uniwersytetu Jagiellońskiego, nr 6, pozyskano z: https://wujek.wordpress.com/2009/06/01/ (dostęp: 5.04.2024).

Choroś, M. (2018). Karnawał studencki i jego nazwy. Journal of Urban Technology, 16, 179-190.

Gałkowski, A. (2018). Definicja i zakres chrematonimii. Folia Onomastica Croatica, 27, 1-14. DOI: https://dx.doi.org/10.21857/mwo1vcz00y.

Huizinga, J. (2007). Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza. Warszawa: Aletheia.

Mysona Byrska, J. (2018). Zabawa jako wartość? Kultura i Wartości, nr 25, 53-67. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2018.25.53.

Niezabitowski, M. (2012). Juwenalia. W: Magiczny Kraków. pozyskano z: http://www.krakow.pl/kultura/1341,artykul,juwenalia (dostęp: 10.04.2024).

Ptaśnik, J. (2008). Obrazki z życia żaków krakowskich w XV i XVI wieku. Kraków: Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Polewka, A. (1953). Igrce w Barbakanie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Sprutta, J. (2014). Zwyczaje żaków w dawnej Polsce. Nauczyciel i Szkoła, 2/56, 95-106.

FAMA, pozyskano z: https://fama.org.pl/o-famie/ (dostęp: 5.04.2024)

Juwenalia Gdańskie, pozyskano z: https://juwenaliagdanskie.pl/ (dostęp: 5.05.2024).

Juwenalia Kraków, pozyskano z: https://www.krakow.pl/kultura/1341,artykul,juvenalia_.htm, (dostęp: 5.05.2024)

Juwenalia Śląskie, pozyskano z: https://juwenaliaslaskie.pl/ (dostęp: 5.05.2024)

Juwenaliowe gwiazdy, pozyskano z: https://www.eurostudent.pl/juwenaliowe-gwiazdy/ (dostęp: 10.05.2024)

Kortowiada, pozyskano z: http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Kortowiada, (dostęp: 11.05.2024).

Piastonalia, pozyskano z: https://www.opole.pl/dla-mieszkanca/aktualnosc/studentem-byc-piastonalia-2024-program (dostęp: 7.05.2024)

Studencki Festiwal Piosenki, pozyskano z: https://studenckifestiwal.pl/ (dostęp: 5.04.2024)

Opublikowane
2024-12-28
Jak cytować
[1]
Koncewicz-Dziduch, E. 2024. Juwenalia, Piastonalia, Kortowiada: studenckie święta jako element folkloru miejskiego polskich ośrodków akademickich. Perspektywy Kultury. 47, 4 (grudz. 2024), 81-94. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2024.4704.07.
Numer
Tom 47 Nr 4 (2024): Kultura studencka, kultura akademicka – historia i współczesność
Dział
Kultura studencka

Copyright (c) 2024 Perspektywy Kultury

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.