Kulturowe aspekty upowszechniania systemów sztucznej inteligencji w instytucjach edukacyjnych

Wacław Branicki

doi:10.35765/pk.2023.4203.09

Wacław Branicki AGH Akademia Górniczo-Hutnicza https://orcid.org/0000-0001-7892-9248

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2023.4203.09

Słowa kluczowe: kultura uniwersytecka, chatGPT, dyskurs medialny, etyka

Abstrakt

Pierwszym celem artykułu jest wyjaśnienie pojęcia „kultura uniwersytecka”. Drugim celem jest określenie, jakie sytuacje związane z upowszechnieniem systemu chatGPT w kontekście instytucji edukacyjnych są opisywane w wybranym dyskursie medialnym. Trzecim celem jest ustalenie typów reakcji nauczycieli i instytucji edukacyjnych na kryzys wywołany przez upowszechnienie robotów konwersacyjnych. Czwartym celem jest przedstawienie na podstawie uporządkowanego materiału interpretacji kulturowej. Zastosowano metodę jakościowej analizy treści. Stwierdzono, że w badanym dyskursie medialnym najczęściej był przedstawiany konflikt pomiędzy systemem edukacyjnym a praktykami związanymi z nową technologią. Wyróżniono również dwa główne typy reakcji instytucji edukacyjnych: obronny i adaptacyjny. Najważniejszą tezą interpretacyjną jest, że zaistniała sytuacja może doprowadzić do powrotu do etycznych źródeł kultury uniwersyteckiej.

Biogram autora

Wacław Branicki, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza

Dr hab., pracuje na Wydziale Humanistycznym AGH w Katedrze Studiów nad Kulturą i Badań Ery Cyfrowej. Jego zainteresowania naukowe dotyczą filozofii i kultury mediów. W szczególności tożsamości i autentyczności osobowej kształtowanych w środowiskach nowych mediów. Jest autorem książek Tożsamość a wirtualność oraz Autentyczność osobowa a medialność.

Bibliografia

Akademia Leona Koźmińskiego z rekomendacjami dotyczącymi ChatGPT (28.02.2023). Pozyskano z: https://edukacja.rp.pl/uczelnie-wyzsze/art38042421-akademia-leona-kozminskiego-z-rekomendacjami-dotyczacymi-chatgpt (dostęp: 24.06.2024).

Czakon, W., Mazurek G. (20.02.2023). Czakon, Mazurek: Sztuczna inteligencja w nauce i edukacji. Pozyskano z: https://www.rp.pl/opinie-ekonomiczne/art37987731-czakon-mazurek-sztuczna-inteligencja-w-nauce-i-edukacji (24.06.2023).

Czeżowski, T. (1989). Pisma z etyki i teorii wartości: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Duszczyk, M. (29.12.2022). Studentka przyłapana na korzystaniu z ChatGPT. Jest sposób na oszustwa. Pozyskano z: https://cyfrowa.rp.pl/technologie/art37691461-studentka-przylapana-na-korzystaniu-z-chatgpt-jest-sposob-na-oszustwa (dostęp: 24.06.2023).

Duszczyk, M. (28.01.2023). Sztuczna inteligencja zdaje egzaminy na uczelniach. ChatGPT zniszczy edukację? Pozyskano z: https://cyfrowa.rp.pl/technologie/art37857871-sztuczna-inteligencja-zdaje-egzaminy-na-uczelniach-chatgpt-zniszczy-edukacje (dostęp: 24.04.2023).

Duszczyk, M. (5.03.2023). Studenci mogą korzystać z ChatGPT. Przełomowa decyzja znanej uczelni. Pozyskano z: https://cyfrowa.rp.pl/technologie/art38067521-studenci-moga-korzystac-z-chatgpt-przelomowa-decyzja-znanej-uczelni (dostęp: 24.06.2023).

Duszczyk, M. (5.04.2023). „Wykrywacz” ChatGPT dla nauczycieli szwankuje. Uczniowie byli niewinni. Pozyskano z: https://cyfrowa.rp.pl/it/art38273041-wykrywacz-chatgpt-dla-nauczycieli-szwankuje-uczniowie-byli-niewinni (dostęp: 24.06.2023).

Duszczyk, M. (13.06.2023). Dzięki sztucznej inteligencji nauczyciele dostaną „supermoce". Pozyskano z: https://cyfrowa.rp.pl/biznes-ludzie-startupy/art38594931-dzieki-sztucznej-inteligencji-nauczyciele-dostana-supermoce (dostęp: 24.-6.2023).

Gibbs, G. (2011). Analizowanie danych jakościowych: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Jaspers, K. (2017). Idea uniwersytetu: Narodowe Centrum Kultury.

Kołodziej, J. (1990). Opozycja czy możliwość koegzystencji ? Analiza zawartości a hermeneutyka Hansa-Georga Gadamera. Zeszyty Prasoznawcze, nr 2-4, s. 5-20.

MacIntyre, A. (2013). Bóg, filozofia, uniwersytet: Instytut Wydawniczy PAX.

Maturzysta przyłapany na ściąganiu z ChatGPT, (26.05.2023). Pozyskano z: https://cyfrowa.rp.pl/technologie/art38530741-maturzysta-przylapany-na-sciaganiu-z-chatgpt (dostęp: 24.06.2023).

Mayring, P. (2000). Qualitative Content Analysis. Forum Qualitative Social Research Volume 1, No. 2, Art. 20.

Mazurek, G. (20.01.2023) Grzegorz Mazurek: Sztuczna inteligencja już wypełnia szkolne kajety. Pozyskano z: https://www.rp.pl/opinie-ekonomiczne/art37810411-grzegorz-mazurek-sztuczna-inteligencja-juz-wypelnia-szkolne-kajety (dostęp: 24.06.2024).

Newman, J. H. (1990). Idea uniwersytetu: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Penrose, R. (2000). Nowy umysł cesarza. O komputerach, umyśle i prawach fizyki: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Rozynski, P. (17.01.2023). Inteligentne chatboty pomogły co piątemu studentowi. Będą zmiany na egzaminach. Pozyskano z: https://cyfrowa.rp.pl/technologie/art37790911-inteligentne-chatboty-pomogly-co-piatemu-studentowi-beda-zmiany-na-egzaminach (dostęp: 24.06.2023).

Scruton, R. (2006). Przewodnik po kulturze nowoczesnej dla inteligentnych: Wydawnictwo Thesaurus.

Scruton, R. (2010). Kultura jest ważna. Wiara i uczucie w osaczonym świecie: Zysk i S-ka Wydawnictwo.

Scruton, R. (2015). Koniec uniwersytetu. Ethos nr 1 (109), s. 53 – 63.

Silverman, D. (2012). Interpretacja danych jakościowych: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Tegmark, M. (2019). Człowiek w erze sztucznej inteligencji: Prószyński i S-ka.

Uniwersytety wracają do długopisów i kartek. Studenci używają sztucznej inteligencji do pisania prac. (10.01.2023). Pobrano z: https://www.rp.pl/spoleczenstwo/art37750151-uniwersytety-wracaja-do-dlugopisow-i-kartek-studenci-uzywaja-sztucznej-inteligencji-do-pisania-prac (dostęp: 24.06.2023).

Wimmer, R., Dominick J. (2008). Mass media. Metody badań: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.