The Sacramental Life of Catholics in the Radoszyce Deanery 1918–1939. Repeatable Sacraments

Keywords: Catholic Church, Second Polish Republic, Sandomierz diocese, religious life

Abstract

In the Radoszyce Deanery, the faithful received the sacraments relatively reg­ularly. This was probably related to the type of peasant religiosity at that time, as well as the result of the clergy’s concern for the sacramental life of the faith­ful. The clergy particularly sought parishioners to receive the Sacrament of Penance and the Eucharist. From 1932, the center of attention for priests in the deanery (Diocesan Eucharistic Congress in Radom) was the spread of Eucharist worship, which was associated with going to confession. Clergy­men encouraged participation in the sacrament of Penance in sermons and catechesis, while creating opportunities through daily duties, in the confes­sional and during church holidays (Christmas, Easter) and parish celebrations (missions, visits, indulgences). The faithful in the deanery crowded as they went to Easter confession (on average 98% of those eligible) and during par­ish holidays. The consequence of common access to the sacrament of Penance was the frequent reception of Holy Communion on those occasions. At that time, depending on the size of the parish, the number of believers receiving the Eucharist ranged from 2.5 to 19 thousand people. However, apart from holi­day periods and festivities, the number of people receiving communion was small, which was the norm in the post-Tridentine period. On average, Catho­lics received Communion four times a year. The sacrament of the last anoint­ing was given in accordance with the accepted ritual and custom, but there are no statistics to illustrate the scale of the phenomenon.

Author Biographies

Jerzy Gapys, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół kilku pól badawczych: dzieje elit społecznych w Polsce w latach 1918–1945; ziemiaństwo polskie 1918–1945, duchowieństwo katolickie 1939–1945, społeczność wiejska w GG 1939–1945, akcja dobroczynna w czasie II wojny światowej. Jest autorem 3 monografii naukowych, ponad 100 artykułów naukowych. Wydał też kilka książek – edycji źródłowych.

Zbigniew Kowalczyk, Szkoła Podstawowa im. św. Jana Pawła II w Wilczkowicach

Doktor nauk humanistycznych. Od 1990 roku pra­cuje w zawodzie nauczyciela. W 1999 roku został dyrektorem Szkoły Pod­stawowej im. św. Jana Pawła II w Wilczkowicach. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół życia religijnego Kościoła katolickiego w II RP. Jest autorem publikacji naukowych i popularnonaukowych.

References

Archiwum Diecezjalne w Sandomierzu
Akta Kongregacji i Konferencji Dekanalnych (1926–1929)
Akta Kongregacji i Konferencji Dekanalnych (1935–1938)
Akta Statystyki Diecezji, Dekanat Radoszycki, Materiały do katalogu diecezjalnego z lat 1932–1939
Akta Statystyki Diecezji, Dekanat Radoszycki, Materiały do katalogu diecezjalnego z lat 1931–1937
Akta Wizytacji Dziekańskiej (1912–1939)
Akta wizytacji pasterskich (1930–1941)
Akta Parafii Przedbórz (APPrz)
Księgi kontroli spowiedzi z lat 1918–1939
Akta Parafii Miedzierza
Kronika Parafii Miedzierza
Bączkowicz, F., Baron, J. i Stawinoga, W. (1958). Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, 2. Opole: Wydawnictwo św. Krzyża.
Gaspari, P. (1941). Katechizm katolicki. Warszawa: Księgarnia św. Wojciecha.
Grabowski, I. (1948). Prawo kanoniczne. Warszawa: Nakładem Gebethner i Wolff.
Jasiński, W. (1931). W sprawie Komunii św. dzieci. Kronika Diecezji Sandomierskiej, 5, 172–173.
Jasiński, W. (1932a). Drugi list pasterski na Kongres Eucharystyczny Diecezji Sandomierskiej. Kronika Diecezji Sandomierskiej, 6, 177–184.
Jasiński, W. (1932b). List pasterski o Diecezjalnym Kongresie Eucharystycznym. Kronika Diecezji Sandomierskiej, 2, 41–47.
Jasiński, W. (1934a). W sprawie odnowienia aprobat do spowiedzi. Kronika Diecezji Sandomierskiej, 11, 317.
Jasiński, W. (1934b). W sprawie spowiedzi i Komunii wielkanocnej. Kronika Diecezji Sandomierskiej, 1, 16.
Kartki do spowiedzi. (1921). Kronika Diecezji Sandomierskiej, nr 4.
KDS. (1919). Kilka uwag o udzielaniu ostatniego olejem św. namaszczenia w czasie epidemii. Kronika Diecezji Sandomierskiej, 11, 161–162.
Leśniewicz A. (2002). Duszpasterstwo parafii Fałków w latach 1918–1939, maszynopis pracy magisterskiej, Radom.
Lorek, J. (1937a). Obowiązek spowiedzi i Komunii wielkanocnej. Kronika Diecezji Sandomierskiej, nr 1, 6.
Lorek, J. (1937b). Prośby o odnowienie aprobaty do spowiedzi. Kronika Diecezji Sandomierskiej, 11, 313.
Lorek, J. (1937c). Zarządzenie dotyczące przygotowania i odprawiania misji parafialnych. Kronika Diecezji Sandomierskiej, 1, 2–5.
Lorek, J. (1938). Codzienna Komunia święta. Kronika Diecezji Sandomierskiej, 6, 188.
Misje w Miedzierzy. (1936). Siewca Prawdy, nr 33, 9.
RDS. (1930). Praca duszpasterska parafii diecezji sandomierskiej. Parafia Przedbórz. Rocznik Diecezji Sandomierskiej, 139–141.
Relacja ustna Janiny Bednarczyk, Wilczkowice 2000 – zbiory prywatne autora.
Relacja ustna Józefy Basiak, Lewoszów 2002 – zbiory prywatne autora.
Salle, Jan Chrzciciel de la. (1881). Obowiązki chrześcijanina względem Boga. Tarnów: Drukiem Józefa Pisza.
Sieniatycki, M. (1936). Zarys teologii katolickiej, 4: O sakramentach i rzeczach ostatecznych. Kraków: Nakładem autora.
Wójcik, T. (2008). Życie religijne katolików w diecezji kieleckiej w latach 1918– 1939. Praca doktorska napisana pod kierunkiem R. Renz. Kielce.
Z życia diecezji, Miedzierza. (1935). Siewca Prawdy, nr 14.
Banaszak, M. (1992). Historia Kościoła katolickiego, 4. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego.
Burkiewicz, Ł., Kaczmarzyk, I., Łukaszewska-Haberkowa, J. i Zinkow, L. (red.). Polska kultura religijna. Studia o polskiej religijności na przestrzeni wieków. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Gapys, J. (2009). W czasach drugiej wojny światowej i okupacji niemieckiej 1939–1945. W: F. Kiryk (red.), Ożarów. Dzieje miasta i gminy. Kraków: Oficyna Wydawniczo-Drukarska Secesja.
Gapys, J. i Kowalczyk, Z. (2019). Jednorazowe praktyki sakramentalne w dekanacie radoszyckim 1918–1939. W: Ł. Burkiewicz, I. Kaczmarzyk, J. Łukaszewska-Haberkowa i L. Zinkow (red.), Polska kultura religijna. Studia o polskiej religijności na przestrzeni wieków. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, 125–148.
Granat, W. (1961). Sakramenty święte, 1. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Horak, T. (2014). Jezus czy katechizm. Pozyskano z: http://ruda_parafianin. republika.pl/ckatech/01.htm (dostęp: 22.12.2014).
Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego. (2013). Pozyskano z: http://www. iskk. pl/kosciolnaswiecie/63-dominicantes.html (dostęp: 03.12.2013).
Majka, J. (1960). Socjologia religii w ujęciu prof. G. Le Bras a socjologia duszpasterska. Zeszyty Naukowe KUL, 3 (1), 91–108.
Mielicka, H. (1995). Kultura obyczajowa mieszkańców wsi kieleckiej XIX i XX wieku, Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Olszewski, D. (1996). Polska kultura religijna na przełomie XIX i XX wieku. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Pelczar, J. (1923). Religia katolicka, jej podstawy, jej źródła i jej prawdy wiary. Rozprawy dogmatyczne dla ludzi wykształconych. Przemyśl: Nakład autora.
Salij, J. (1999). Sakrament. W: Z. Pawlak (red.), Katolicyzm A–Z. Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech.
Staciwa, S.K. (2011). Dzieje Radoszyc, 1. Kielce: Kielce: Oficyna Wydawnicza Ston 2.
Stanaszek, B. (1999). Duchowieństwo Diecezji Sandomierskiej w latach 1918– 1939. Lublin: Wydawnictwo Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Wójcik, T. (2006). Życie religijne w dekanacie sędziszowskim w latach 1918– 1939. W: J. Gapys i M. Markowski (red.), Duchowieństwo polskie w latach niepodległości 1918–1939 i w okresie II wojny światowej. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe–Akademia Świętokrzyska im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, 207–238.
Published
2020-06-30
How to Cite
[1]
Gapys, J. and Kowalczyk, Z. 2020. The Sacramental Life of Catholics in the Radoszyce Deanery 1918–1939. Repeatable Sacraments. Perspectives on Culture. 29, 2 (Jun. 2020), 251-268. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2020.2902.17.